Robert Downey Sr.

aktor i scenarzysta amerykański

Robert John Downey Sr., właściwie Robert Elias Jr.[1] (ur. 24 czerwca 1936 w Nowym Jorku, zm. 7 lipca 2021 tamże[2]) – amerykański aktor, scenarzysta i reżyser filmowy, wykładowca w Lake Placid Film Forum.

Robert Downey Sr.
Ilustracja
Robert Downey Sr. (2016)
Imię i nazwisko

Robert John Elias Jr.

Data i miejsce urodzenia

24 czerwca 1936
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

7 lipca 2021
Nowy Jork

Zawód

aktor, reżyser, producent, scenarzysta, operator

Współmałżonek

Elsie Ann Ford
(1962-1975; rozwód)
Laura Ernst
(1991-1994; jej śmierć)
Rosemary Rogers
(1996-2021; jego śmierć)

Lata aktywności

1953–2013

Życiorys

edytuj

Urodził się w Nowym Jorku[3]. Jego matka, Elizabeth (z domu McLauchlen), była modelką, a ojciec, Robert Elias Sr., kierownikiem restauracji i hotelu[4]. Mając 22 lata służył w armii, grał w mniejszej lidze baseballu Minor League Baseball, zdobył nagrodę Złotych Rękawic i tytuł mistrza w amatorskim boksie[5]. Downey zajął się filmem po odbyciu służby w armii amerykańskiej. Pisał scenariusze do przedstawień wystawianych na scenie off-off-Broadwayu[6]. W 1961 podjął pracę z montażystą filmowym Fredem von Bernewitzem, zanim zaczął reżyserować filmy o niskim budżecie 16 mm, debiutując krótkometrażową produkcją fantasy Blef Balla (Ball’s Bluff, 1961) o żołnierzu wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, który budzi się w Central Parku w 1961 roku[7].

Stał się najbardziej znany jako reżyser i scenarzysta czarno-białego satyrycznego filmu o nowojorskiej agencji reklamowej Madison Avenue Putney Swope (1969) z udziałem Elżbiety Czyżewskiej w roli pokojówki Putneya[8].

Życie prywatne

edytuj

Był trzykrotnie żonaty. W 1962 ożenił się z tancerką i piosenkarką Elsie Downey Ford, z którą miał córkę Allyson Lee (ur. 1963) i syna Roberta (ur. 4 kwietnia 1965)[9]. 18 lutego 1982 doszło do rozwodu. 15 marca 1991 poślubił Laurę Ernst, która zmarła 27 stycznia 1994[10]. 8 maja 1998 ożenił się z Rosemary Rogers.

Przypisy

edytuj
  1. Robert Downey Sr. Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2021-07-06]. (ang.).
  2. Nadine DeNinno: Robert Downey Sr., actor and filmmaker dad of Robert Jr., dead at 85. „New York Post”, 7 lipca 2021. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  3. Robert Downey Sr. Biography. Famous Birthdays. [dostęp 2016-04-20]. (ang.).
  4. Clémence Michallon: Robert Downey Sr death: Celebrated filmmaker and father of Robert Downey Jr dies aged 85. „The Independent”, 7 lipca 2021. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  5. Hal Erickson: Robert Downey Sr. (Director) Biography. AllMovie. [dostęp 2016-04-20]. (ang.).
  6. Greg Evans: Robert Downey Sr. Dies: ‘Putney Swope’ Director, Father Of Actor Robert Downey Jr. Was 85. Deadline, 7 lipca 2021. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  7. Robert Downey Sr.. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-04-20]. (ang.).
  8. Cinefamily tribute to Robert Downey Sr. to have father and son visit. „Los Angeles Times”. [dostęp 2016-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-06)]. (ang.).
  9. Sarah Sotoodeh: Robert Downey Sr. dies at 85: Filmmaker and father of Iron Man actor Robert Downey Jr. passes away. „Daily Mail”, 7 lipca 2021. [dostęp 2021-07-07]. (ang.).
  10. Robert John Downey (Elias), Sr. – Genealogy. Geni. [dostęp 2016-04-20]. (ang.).

Bibliografia

edytuj