Roman Gwelesiani (gruz. რომან ალექსანდრეს ძე გველესიანი; ur. 17 sierpnia 1888, zm. 2 kwietnia 1949 w Londynie) – gruziński pułkownik Wojska Polskiego, służący jako oficer kontraktowy.

Roman Gwelesiani
რომან გველესიანი
pułkownik dyplomowany łączności pułkownik dyplomowany łączności
Data urodzenia

17 sierpnia 1888

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 1949
Londyn

Przebieg służby
Lata służby

19091949

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Armia Demokratycznej Republiki Gruzji
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

2 Pułk Saperów Kaniowskich
4 Dywizja Piechoty
6 Dywizja Piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
front wschodni
wojna gruzińsko-radziecka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
kampania francuska

Odznaczenia
Order św. Jerzego (Imperium Rosyjskie) Order św. Jerzego (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie)

Życiorys

edytuj

Roman urodził się w rodzinie oficeria Armii Rosyjskiej Aleksandra Gwelesiani[1]. Od 1909 sam działał w wojsku. W czasie I wojny światowej dostał wiele odznaczeń za męstwo w walce. Służył w jako porucznik 13 Grenadierskim Erywańskim Pułku[2], a następnie jako kapitan w 490 Rżewskim Pułku Piechoty na froncie wschodnim. W 1917 był już podpułkownikiem. Od 1918 był pułkownikiem Armii Gruzińskiej. Po upadku Gruzji w 1921 wyemigrował do II Rzeczypospolitej. W niej postanowił kontynuować karierę wojskową. Ukończył Oficerską Szkołę dla Podoficerów w Bydgoszczy w 1923 i kursu doszkolenia w Wyższej Szkolę Wojennej w 1924[1][3]. W 1926 został oficerem kontraktowym. Był zastępcom dowódcy 2 Pułku Saperów Kaniowskich w latach 19271929. Później był dowódcą piechoty dywizyjnej w 4 Dywizyjnej Piechoty w latach 19321934 i w 16 Pułku Piechoty w latach 19351938. Od marca 1938 był zastępcą dowódcy w 6 Dywizji Piechoty. Chwilę przed wybuchem wojny powierzono mu dowództwo Obszaru Warownego „Kraków”[3][4]. Podczas kampanii wrześniowej miał bronić Krakowa, jednak to zadanie okazało się nie możliwe[5]. Z tego powodu jego jednostki zaczęły się wycofywać. Gwelesiani po ciężkich walkach podczas odwrotu przedostał się do Rumunii, a następnie do Francji[1][3][6][7][8]. Tam służył w Armii Polskiej we Francji, a po klęsce aliantów dostał się na Wyspy Brytyjskie gdzie wstąpił do 1. Korpusu Polskiego w Szkocji. Po wojnie znalazł się w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia[6]. Zmarł w 1949 w Londynie[1][3][4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d რომან გველესიანი – ქართველები უცხოეთში [online], www.nplg.gov.ge [dostęp 2023-08-21].
  2. Гвелесиани Роман :: Документы о награждениях :: Первая мировая война [online], gwar.mil.ru [dostęp 2023-08-21].
  3. a b c d რომან გველესიანი (1888-1949) [online], www.nplg.gov.ge [dostęp 2023-08-21].
  4. a b Materski 2016 ↓, s. 262.
  5. Gruzini w Wojsku Polskim w II RP (2) | Blogpress [online], blogpress.pl [dostęp 2023-08-21].
  6. a b Materski 2016 ↓, s. 263.
  7. Zawodowcy z Kaukazu [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-08-21] (pol.).
  8. Od wojny z bolszewikami do Normandii i Powstania Warszawskiego. Gruzini w Wojsku Polskim [online], Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2023-08-21] (pol.).

Biblioteka

edytuj
  • Wojciech Materski. Gruzini oficerowie kontraktowi Wojska Polskiego w kampanii wrześniowej 1939 r. „Pro Georgia Journal Of Kartvelolgical Studies № 26-2016”, s. 262–263, 2016. Warszawa: Duo Studio. ISSN 1230-1604.