Pf1 – polskie oznaczenie na PKP parowozu pospiesznego pruskiej serii S 7 odmiany von Borriesa, produkcji niemieckiej z lat 1902–1906, używanego przez PKP w okresie międzywojennym. Parowóz miał układ osi 2'B1' (dwie pary kół tocznych, dwie pary kół napędnych, jedna para kół tocznych) i kocioł na parę nasyconą.

S 7
Pf1
Producent

Hanomag Cesarstwo Niemieckie

Lata budowy

1902–1906

Układ osi

2'B1' n4v

Wymiary
Masa służbowa

62,9 t[1]

Masa przyczepna

30,3 t

Długość

11 005 mm (bez daszku budki)[2]

Długość z tendrem

18 405 mm[1]

Wysokość

4215 mm[2]

Rozstaw osi skrajnych

9000 mm[1]

Średnica kół napędnych

1980 mm[1]

Średnica kół tocznych

1000 mm przód
1100 mm tył[1]

Napęd
Trakcja

parowa

Ciśnienie w kotle

14 at[1]

Powierzchnia ogrzewalna kotła

162,9 m²[1]

Powierzchnia przegrzewacza

brak

Powierzchnia rusztu

2,71 m²[1]

Średnica cylindra

2x 360/560 mm[1]

Skok tłoka

600 mm[1]

Parametry eksploatacyjne
Maksymalna siła pociągowa

6400 kg[3]

Prędkość konstrukcyjna

100 km/h (największa 143 km/h)[2]

Nacisk osi na szyny

15,34 t[1]

Historia

edytuj

Lokomotywa pospieszna pruskiej serii S7 była przewidziana jako następca produkowanych w niewielkiej liczbie czterocylindrowych lokomotyw z silnikiem sprzężonym S5¹, o układzie osi 2'B. Dodanie z tyłu osi tocznej umożliwiło umieszczenie szerokiego paleniska za przesuniętymi do przodu dwiema osiami wiązanymi i w efekcie niewielkie zwiększenie powierzchni rusztu i powierzchni ogrzewalnej kotła. Podobnie, jak w przypadku S5¹, projekt był polem rywalizacji konstruktorów de Glehna z alzackiej fabryki Grafensteden i Augusta von Borriesa z biura technicznego hanowerskiej dyrekcji kolei KPEV. Parowóz S7 konstrukcji Grafensteden został w Polsce oznaczony jako Pf2.

Konstrukcja hanowerskiej fabryki Hanomag i von Borriesa została wybrana jako znormalizowany pruski parowóz pospieszny wzoru (Musterblatt) III-2f. W latach 1902–1906 zbudowano ich 159, z tego 123 w fabryce Hanomag, a 36 we wrocławskich zakładach Linke-Hofmann (w 1905)[1]. Przy tym, przez pierwsze dwa lata zbudowano tylko 3 i 6 lokomotyw (równolegle z produkcją S5¹). Najwięcej tych lokomotyw (49) jeździło w hanowerskiej dyrekcji KPEV[1].

Po I wojnie światowej 7 lokomotyw S7 typu hanowerskiego trafiło na Polskie Koleje Państwowe, gdzie je oznaczono jako seria Pf1 (Pf1-1 do Pf1-7)[1]. Po II wojnie światowej parowozy tego typu nie były już w Polsce używane.

W ramach reparacji, 8 lokomotyw trafiło do Belgii i 6 do Francji (5 na koleje EST i 1 na koleje Alzacji-Lotaryngii)[1].

W Niemczech lokomotywy te nie były uważane za udane, co znalazło odbicie w stosunkowo niewielkiej produkcji jak na typ znormalizowany. Ich bezpośrednim następcą była seria S9 o takim samym układzie osi, lecz znacznie wydajniejszym kotle. Wyparte zostały głównie przez doskonalszą konstrukcję o układzie osi 2'B, na parę przegrzaną – S6. Zostały wycofane we wczesnych latach 20. i nie były używane przez koleje niemieckie, nie przydzielono im też nowego oznaczenia numerycznego DRG[1].

Parowóz pospieszny o układzie osi 2'B1', z czterocylindrowym silnikiem sprzężonym, na parę nasyconą (układ 2'B1' n4v). Ostoja wewnętrzna, kombinowana, blachowo-belkowa. Oś kotła na wysokości 2500 mm nad szynami. Z tyłu oś Adamsa[2].

Czterocylindrowy silnik sprzężony z dodatkowym zaworem rozruchowym[2]. Silnikowa była pierwsza oś wiązana.

Parowóz mógł ciągnąć po torze poziomym skład o masie 318 t z prędkością 110 km/h[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p H. Rauter, G. Scheingraber, Preußen-Report. Band 2..., s. 60–63.
  2. a b c d e f J. Piwowoński, Parowozy..., s. 146.
  3. J. Piwowoński, Parowozy..., s. 131.

Bibliografia

edytuj
  • Jan Piwowoński, Parowozy kolei polskich, WKiŁ, Warszawa, 1978
  • Herbert Rauter, Günther Scheingraber, Preußen-Report. Band 2: Die Schnellzuglokomotiven der Gattung S 1 – S 11. Hermann Merker Verlag 1991, ISBN 3-922404-16-2 (niem.)