Hanower

miasto w Niemczech

Hanower (niem. Hannover) – miasto w Niemczech, stolica kraju związkowego Dolna Saksonia (niem. Niedersachsen) oraz związku komunalnego Region Hanower. Leży nad rzeką Leine.

Hanower
Hannover
Ilustracja
Widok na centrum miasta oraz Marktkirche
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Dolna Saksonia

Zarządzający

Belit Onay

Powierzchnia

204,14 km²

Populacja (31.12.2020)
• liczba ludności
• gęstość


534 049[1]
2616 os./km²

Nr kierunkowy

0511

Kod pocztowy

30159-30179, 30419-30669

Tablice rejestracyjne

H

Położenie na mapie Dolnej Saksonii
Mapa konturowa Dolnej Saksonii, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Hanower”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Hanower”
Ziemia52°22′N 9°44′E/52,366667 9,733333
Strona internetowa

Siedziba Stowarzyszenia Krajowego (Landesverband) Technisches Hilfswerk obejmującego swym zasięgiem landy Dolna Saksonia oraz Brema[2].

Historia edytuj

Średniowiecze edytuj

Pierwsze wzmianki o osadzie targowej w miejscu dzisiejszego miasta pochodzą z 1022 r. W XII w. w mieście rezydował książę Henryk Lew z dynastii welfickiej. Prawa miejskie Hanower otrzymał od cesarza w 1241 r.

W XIV wieku miasto zostało okalane murem miejskim, w skład którego weszły 34 baszty obronne. Wiele z tych baszt zachowało się do dziś (np. Pferdeturm, Döhrener Turm, Lister Turm, Beginenturm). W tym samym wieku zbudowano także bramy miejskie (np. Steintor) i kilka gotyckich kościołów (Marktkirche, Kreuzkirche)[3]. W XIV w. był członkiem Hanzy.

Państwo hanowerskie i unia z Wielką Brytanią edytuj

W czasach Reformacji, mieszczanie Hanoweru przychylali się do głoszonych przez ruch reformatorski haśle i w czasie zgromadzenia na miejskim rynku w czerwcu 1533 r. ogłosili swoje poparcie dla haseł głoszonych przez Marcina Lutra. Bardziej konserwatywna Rada miejska próbowała powstrzymać zmiany, lecz wola mieszczan okazała silniejsza, co doprowadziło do ucieczki Rady do pobliskiego katolickiego miasta Hildesheim[3].

W 1636 r. swą siedzibę przeniósł do Hanoweru książę Calenbergu. Odtąd miasto było stolicą Elektoratu Hanoweru, nieistniejącego już państwa niemieckiego.

 
Hanower w XVIII wieku

Elektorat Hanoweru był od 1714 połączony unią personalną (Jerzy I Hanowerski, zm. 1727) z Wielką Brytanią. Bardzo zdolnym ministrem Jerzego I był Andreas Gottlieb von Bernstorff (1640–1726), który podobnie jak kompozytor Georg Friedrich Haendel (1685–1750) pojechał z królem do Londynu.

W 1734 r. król i jego minister Gerlach Adolph von Münchhausen założyli uniwersytet w Getyndze (tak zwana: Georgiana). Szybko przybyli na niego cenieni wykładowcy, tacy jak Samuel Christian Hollmann.

W latach 1725–1767 burmistrzem miasta był Christian Ulrich Grupen (1692–1767). Grupen był najsłynniejszym i prawdopodobnie najzdolniejszym burmistrzem w historii miasta[według kogo?]. Był człowiekiem wykształconym, budował kościoły, odnawiał budynki użyteczności publicznej. Patronował badaniom naukowym i historycznym.

Od 1814 Hanower był stolicą nowo utworzonego Królestwa Hanoweru. W 1837 wygasła unia Wielkiej Brytanii i Hanoweru. W 1866 miasto Hanower zostało wraz z całym państwem wcielone do Prus po ataku pruskich wojsk. Odtąd do 1946 roku Hanower był stolicą Prowincji Hanower.

W granicach zjednoczonych Niemiec edytuj

W 1871 roku prowincja i miasto znalazły się wraz z Królestwem Prus w granicach zjednoczonych Niemiec. W 1900 roku Hanower był 10. największym miastem Niemiec.

W czasie II wojny światowej pierwszy aliancki samolot znalazł się nad Hanowerem już 4 września 1939 roku, jednak wówczas doszło jedynie do zrzutu ulotek propagandowych. 1 sierpnia 1940 doszło do rzeczywistego bombardowania centrum miasta. Najbardziej nasilony okres bombardowań miał miejsce 9 października 1943 roku w tzw. Czarny Dzień, kiedy to w wyniku nalotów zginęło ponad 1000 osób. Ostatecznie, na koniec wojny, Hanower był silnie zniszczony wskutek bombardowań z centrum w 90% leżącym w gruzach[4].

W 1945 znalazł się w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec. 23 sierpnia 1946 został stolicą nowo utworzonego kraju Hanower, który istniał 92 dni. Z połączenia Hanoweru oraz wolnych krajów Brunszwiku, Oldenburga i Schaumburg-Lippe jeszcze w 1946 utworzono kraj związkowy Dolna Saksonia, w którym Hanower pełni funkcję stołeczną. W 2014 roku Hanower był trzynastym pod względem wielkości miastem Niemiec. W mieście zamieszkują liczne grupy obcokrajowców, najliczniejsze stanowią przybysze z Turcji, Polski i Grecji.

Podział administracyjny edytuj

Miasto dzieli się na trzynaście dzielnic (Stadtbezirk): Ahlem-Badenstedt-Davenstedt, Bothfeld-Vahrenheide, Buchholz-Kleefeld, Döhren-Wülfel, Herrenhausen-Stöcken, Kirchrode-Bemerode-Wülferode, Linden-Limmer, Misburg-Anderten, Mitte, Nord, Ricklingen, Südstadt-Bult oraz Vahrenwald-List. Dzielnice te dzielą się na 51 części miasta (Stadtteil).

Zabytki i atrakcje turystyczne edytuj

  • Stary ratusz, w stylu gotyckim, odrestaurowany, naprzeciw hali targowej;
  • Nowy ratusz w stylu późnego historyzmu, otwarty w 1913 roku, z kopułą o wysokości niemal 100 metrów, z której rozpościera się piękny widok na miasto. Dostęp do szczytu kopuły zapewnia krzywa winda (poruszająca się najpierw pionowo w górę, a później pod kątem 17 stopni);
  • Marktkirche, w stylu gotyckim, obecna budowla z około 1320 roku, z 98-metrową wieżą;
  • Ogrody Królewskie (Königliche Gärten Herrenhausen) o powierzchni 136 ha, z ekspozycją dot. historii ogrodów w Pałacu Herrenhausen[5].

Gospodarka edytuj

 
Ratusz

Rozwinięty jest przemysł środków transportu (samochody, lokomotywy, wagony), elektrotechniczny (zakłady Telefunken), chemiczny, włókienniczy, gumowy Continental AG i spożywczy (czekolada) oraz usługi finansowe (HDI, VHV, Hannover Rück, Mecklenburgische).

W mieście odbywają się międzynarodowe targi przemysłowe np. Targi Hanowerskie (Hannover Messe). Od 1986 do 2018[6] co roku odbywały się tu największe targi IT na świecie zwane CeBIT. W 2000 Hanower był gospodarzem Światowej Wystawy Expo 2000.

 
Stacja kolei miejskiej Kröpcke

Transport edytuj

 
Dworzec Hannover Hauptbahnhof

Na północ od miasta znajduje się port lotniczy Hanower (HAJ).

W mieście funkcjonuje system kolei miejskiejStadtbahn Hannover.

Stacje kolejowe: Hannover Hauptbahnhof, Hannover-Nordstadt, Hannover Bismarckstraße, Hannover Messe/Laatzen, Hannover-Kleefeld, Hannover Karl-Wiechert-Allee(inne języki), Hannover Anderten-Misburg(inne języki).

Kultura edytuj

W mieście działają:

Sport edytuj

Urodzeni w Hanowerze edytuj

 
Telemax
 
Posąg króla Jerzego I na zamku Welfenschloss

Znane osoby edytuj

Miasta współpracujące[7] edytuj

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. Landesamt für Statistik Niedersachsen. [dostęp 2021-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-20)].
  2. THW-Dienststellen.
  3. a b The History of Hannover | Press Information sorted by topic | Press, www.visit-hannover.com [dostęp 2022-09-12].
  4. Tomasz Merwiński, Hanower istnieje pomimo ciemności | Tomasz Merwiński, 14 czerwca 2022 [dostęp 2022-09-12] (pol.).
  5. City break. Odkryj skarby północnych Niemiec.
  6. Hans-Jürgen Tast, Konfetti im Büro oder Die allerletzte CeBIT., 2021, ISBN 978-3-88842-054-2.
  7. Städtepartnerschaften der Landeshauptstadt Hannover. hannover.de. [dostęp 2012-06-28]. (niem.).

Linki zewnętrzne edytuj