Safi I
Safi I (شاه صفی; ur. 1611, zm. 1642) – szach Iranu w latach 1629-1642. Był szóstym władcą z dynastii Safawidów. Gdy Safi się urodził, nadano mu imię Sam Mirza. Był synem Mohammeda Baqir Mirza, najstarszego syna szacha Abbasa I Wielkiego, i Dilaram Khanum, gruzińskiej żony Mohammeda.
Przyczyny koronacji Safiego edytuj
Mohammed Baqir Mirza nigdy nie zasiadł na tronie, ponieważ zginął, zamordowany przez swego ojca Abbasa I, który obawiał się, że knuje on spisek na jego życie. W ciągu najbliższych kilku lat Abbas zabił lub oślepił wszystkich pozostałych synów, pozostawiając jedynie swego wnuka Safi'ego jako spadkobiercę. Safi został koronowany 28 stycznia 1629 roku w wieku osiemnastu lat.
Rządy Safiego edytuj
Safi I bezwzględnie eliminował każdego, kogo uważał za zagrożenie dla swej władzy. Zabił prawie wszystkich książąt Safawidów tak samo jak naczelnych dworzan i głównych generałów. Poświęcał mało uwagi sprawom rządu i nie miał żadnych kulturalnych lub intelektualnych zainteresowań - nie nauczył się czytać i pisać, wolał spędzać czas na piciu wina lub laudanum. Dominującą postacią podczas panowania Safi'ego był Saru Taqi, mianowany wielkim wezyrem w 1634 roku. Saru Taqi był nieprzekupny i z dobrym skutkiem starał się podnosić dochody dla państwa. Wrogowie Iranu wykorzystali słabe strony Safi'ego. Turcy najechali na Persję od zachodu trzykrotnie: w 1630 i 1634 oraz w 1638 r. Za trzecim razem zdobyli Bagdad i władali nim aż do I wojny światowej. Oprócz ataków armii tureckiej, Iran był gnębiony przez Uzbeków i Turkmenów na wschodzie i stracił terytorium od miasta Kandahar do Mughals w 1638. Niemniej jednak Traktat z Zuhab, który podpisano w 1639 roku położył kres wszystkim wojnom między Safawidami i Turkami.