Sagrantino
Sagrantino – odmiana winorośli właściwej o ciemnej skórce, pochodząca prawdopodobnie z włoskiej Umbrii i uprawiana niemalże tylko tam[2]. Wymieniana jako jedna z najlepszych odmian włoskich na czerwone wino w Umbrii i całych Włoszech[1].
 grona sagrantino | |
| Gatunek |
winorośl właściwa |
|---|---|
| Hodowca |
krzyżówka naturalna |
| Pochodzenie | |
| Ważne regiony uprawy | |
| Identyfikator VIVC |
10457 |
| Przeznaczenie owoców |
wino |
| Kolor skórki |
czerwonoczarny |
| Cechy uprawowe | |
| Dojrzewanie |
późne[2] |
Pochodzenie
edytujPowszechnie w źródłach jako miejsce pochodzenia są wskazywane okolice Montefalco w prowincji Perugia[2]. Pod nazwą sagrantino odmiana była uprawiana tam na pewno w XIX wieku[2]. Istnieją jednak hipotezy sięgające dalej w czasie: odmianę mieli sprowadzić z Grecji bizantyjscy mnisi albo z Azji Mniejszej franciszkanie. Nazwa miała odnosić się do sacro (uświęcony)[2]. Niektórzy twierdzą, że sagrantino było odmianą itriola wzmiankowaną przez Pliniusza Starszego[2].
Charakterystyka
edytujSagrantino dojrzewa późno, a owoce zawierają znaczną ilość garbników[2]. Dobrze znosi zimowe i wiosenne przymrozki[2]. Krzewy sagrantino są za to wrażliwe na mączniaka rzekomego[2]. Istnieje klon o nazwie collepiano, o wyższym poziomie cukru i kwasowości[2].
Jedyne zarejestrowane synonimy to sagrantino di montefalco i sagrantino rosso[3].
Sagrantino di montefalco
edytujKlasycznym winem jest sagrantino di montefalco[1], wytwarzane w gminie Montefalco i kilku sąsiednich[4]. Jest wytwarzane w dwóch wariantach: wytrawnym i słodkim[5]. Niegdyś najbardziej popularne było słodkie passito z podsuszanych gron[6]. Według regulacji takie wino musi zawierać minimum 14,5% alkoholu i dojrzewać przynajmniej 30 miesięcy[4]. Później ustąpiło popularnością przeważającej współcześnie wersji wytrawnej[6]. Pod względem bogactwa bywa porównywane do amarone di valpolicella[6]. W 1979 sagrantino di montefalco uzyskało status DOC, a w 1992 najwyższą klasę we włoskiej hierarchii – DOCG[2][7]. Nie wszystkie wina objęte apelacją reprezentują równie wysoką jakość[2].
Większość wina z sagrantino jest produkowane jako wino jednoodmianowe[2][8]. Sagrantino może wchodzić również w skład win Montefalco DOC, tłoczonych z odmiany sangiovese, ale tylko do 15%[2][8].
Wina z odmiany są z reguły silnie garbnikowe[2], bogate i pełne z pikantnymi aromatami[5]. Wysoka zawartość garbników wymaga starannej winifikacji, ale sprzyja dojrzewaniu w beczkach[2]. Podstawowymi nutami smakowymi są czereśnie[2], dojrzałe jeżyny[7] i morwy[2].
Rozpowszechnienie
edytujSagrantino zostało ocalone przed wyginięciem w latach 60. XX wieku przez grupę lokalnych winiarzy, której przewodził Marco Caprai[2]. Dzięki staraniom producentów sagrantino z Montefalco uzyskało w późniejszych latach własną apelację[2].
W 1990 roku areał upraw we Włoszech wynosił 157 ha[3], a do 2000 roku wzrósł do 361 ha[2]. Poza Umbrią pojawiły się nasadzenia w Toskanii i na Sycylii, a także w Kalifornii i Australii[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Tutto vino. Guida complete ai vini d'Italia. Florencja: Giunti Editori, 2008, s. 52. ISBN 978-88-440-3610-2. (wł.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 937-938. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
- ↑ a b Sagrantino w bazie danych Instytutu Uprawy Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2017-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 września 2016)]. (ang.).
- ↑ a b Tutto vino. Guida complete ai vini d'Italia. Florencja: Giunti Editori, 2008, s. 668. ISBN 978-88-440-3610-2. (wł.).
- ↑ a b Eckhard Supp, Steffen Maus: Włochy. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 427. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
- ↑ a b c Karen MacNeil: The Wine Bible. Nowy Jork: Workman Publishing, 2001, s. 402. ISBN 978-1-56305-434-1. (ang.).
- ↑ a b Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005, s. 287. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
- ↑ a b Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1998, s. 91. ISBN 978-1840380859. (ang.).