San H25A
San H25A – autobus międzymiastowy, produkowany w latach 1961–1967 przez Sanocką Fabrykę Autobusów w Sanoku.
 Autobus z lewej to San H25 lub H27 | |
| Dane ogólne | |
| Producent | |
|---|---|
| Premiera |
1961 |
| Lata produkcji |
1961–1967 |
| Miejsce produkcji | |
| Dane techniczne | |
| Typy nadwozia |
Wysokopodłogowy autobus międzymiastowy klasy MIDI |
| Układ drzwi |
1-0-1 |
| Liczba drzwi |
2 |
| Wysokość podłogi |
800 mm |
| Silniki |
S472, 4196 cm³ |
| Moc silników |
69,8 kW (95 KM) |
| Skrzynia biegów |
mechaniczna |
| Liczba przełożeń |
5 |
| Długość |
9320 mm |
| Szerokość |
2500 mm |
| Wysokość |
2950 mm |
| Masa własna |
5500 kg |
| Masa całkowita |
9000 kg |
| Rozstaw osi |
4550 mm |
| Wnętrze | |
| Liczba miejsc ogółem |
43 |
| Liczba miejsc siedzących |
43 |
| Informacje dodatkowe | |
| ABS |
Nie |
| ASR |
Nie |
| EBS |
Nie |
| ESP |
Nie |
| Klimatyzacja |
Nie |
Historia i opis modelu
edytujPrototyp autobusu San H-25 został wystawiony na Międzynarodowych Targach Poznańskich w 1960, wówczas zaplanowano jego produkcję w 1961 roku w liczbie 2 tys. sztuk[1]. Podczas Międzynarodowych Targów Poznańskich w czerwcu 1961 roku, Sanocka Fabryka Autobusów zaprezentowała nowy model autobusu międzymiastowego San H25A i jego odmian, wykorzystywaną w komunikacji miejskiej o oznaczeniu H25B. Seria H25 stanowiła modernizację, produkowanych od 1958 roku autobusów San H01A i H01B. Wprowadzone zmiany miały na celu lepsze dostosowanie tych pojazdów do wykonywanych zadań, zmniejszenie ich awaryjności oraz wydłużenie okresu eksploatacji[2].
Nadwozie Sana H25A w stosunku do poprzednika wyróżniało się całkowicie zmienioną ścianą czołową. Zamiast trzech oddzielnych szyb przednich zamontowano dwie gięte szyby panoramiczne, które zapewniały lepszą widoczność z miejsca kierowcy. Wręgowo-powłokowa konstrukcja nadwozia została wzmocniona. Poszycie zewnętrzne wykonane zostało z blachy stalowej i mocowane było do nadwozia za pomocą wkrętów maskowanych listwami aluminiowymi. W celu zwiększenia wygody wsiadania i wysiadania z pojazdu, umieszczone na przednim i tylnym zwisie drzwi w układzie 1-0-1 zostały poszerzone o 40 mm. Wnętrze pojazdu przeznaczone zostało do przewozu 35 pasażerów na stałych miejscach siedzących oraz dodatkowo 8 na siedzeniach rozkładanych, umieszczonych w przejściu. Do jego wykończenia zastosowano panele z płyty pilśniowej. Do przewozu bagaży pasażerów przewidziano wewnętrzne półki umieszczone nad oknami bocznymi oraz bagażnik dachowy.
Do napędu autobusu San H25A zastosowano 6-cylindrowy, rzędowy silnik benzynowy typu S472, o pojemności skokowej 4196 cm³ i mocy maksymalnej 69,8 kW (95 KM). Jednostka napędowa zblokowana została z 5-biegową manualną, niesynchronizowaną skrzynią biegów. Silnik umieszczony został w przedniej części pojazdu nad osią kół przednich, napęd na koła tylne przekazywany był poprzez wał o konstrukcji rurowej. W układzie jezdnym zastosowano sztywną oś przednią o przekroju dwuteowym, opartą na wzdłużnych półeliptycznych resorach piórowych oraz dwóch hydraulicznych amortyzatorach ramieniowych. Tylny most napędowy zawieszony został na dwóch półeliptycznych resorach piórowych, dodatkowo wspartych przez pomocnicze resory piórowe.
W 1964 roku przeprowadzono modernizację tego modelu. Główną zmianą było zastosowanie nowej jednostki napędowej typu S474. Był to 6-cylindrowy, rzędowy silnik benzynowy o pojemności skokowej 4680 cm³ i mocy maksymalnej 77,2 kW (105 KM). W układzie hamulcowym wprowadzono nadciśnieniowym układ wspomagania, w miejsce systemu podciśnieniowego. Modernizacja nadwozia ograniczona została do wprowadzenia nowego wzoru nadkoli kół oraz dwuczęściowej szyby tylnej.
Produkcja autobusów serii San H25 zakończona została w 1967 roku, pomimo wprowadzenia do oferty producenta w 1964 roku modeli H27A i H27B wyposażonych w silnik wysokoprężny. Następcą Sanów H25 i H27 był model San H100 o konstrukcji ramowej.
Przypisy
edytuj- ↑ Konkurent »Magirusa«. „Nowiny”, s. 5, Nr 251 z 21 października 1960.
- ↑ Łukasz Supel: Ocalić od zapomnienia - czas Sanów o konstrukcji samonośnej. Infobus, 4 maja 2004. [dostęp 2010-12-26].
Bibliografia
edytuj- Konkurent »Magirusa«. „Nowiny”, s. 5, Nr 251 z 21 października 1960.
- Andrzej Zieliński: Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1961-1965. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2008. ISBN 978-83-206-1671-2.
Linki zewnętrzne
edytuj- Ostatni istniejący egzemplarz San H25 / H27. polskanakolach.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-28)].
- Opis Sana H25 w serwisie "Ocalić od zampomnienia". polskie-auta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].