Sasikala

Indyjska bizneswoman została politykiem

Vivekanandan Krishnaveni Sasikala, znana częściej jako Sasikala (tamil. சசிகலா; ur. 18 sierpnia 1957[1] w Thiruthuraipoondi) – indyjska polityk. Pochodzi ze społeczności Thevarów. Wpływy zawdzięcza bliskiej relacji z Jayalalithą, której powierniczką była na przestrzeni kilku dekad. Zaangażowała się w działalność Ogólnoindyjskiej Partii Ludu Drawidów (AIADMK), odegrała istotną, zakulisową rolę w kryzysie sukcesyjnym po śmierci M.G. Ramachandrana. Uwikłana w liczne skandale korupcyjne, zbudowała rozległe imperium biznesowe. Po śmierci Jayalalithy jedna z głównych postaci walczących o kontrolę nad AIADMK, sekretarz generalna partii (2016–2017). Pozbawiona partyjnego członkostwa, od 2017 do 2021 odbywała karę pozbawienia wolności za korupcję w więzieniu w Bengaluru. Zaangażowała się w działalność ugrupowania Amma Makkal Munnetra Kazhagam (AMMK), podjęła też działania celem odzyskania kontroli nad AIADMK. Uwieczniona w indyjskiej kulturze popularnej, przez zwolenników określana mianem chinnammy (małej mateczki), wykorzystuje też tytuł Puratchi Thai (rewolucyjnej matki).

Sasikala
சசிகலா
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 sierpnia 1957
Thiruthuraipoondi

Zawód, zajęcie

polityk

Stanowisko

sekretarz generalna AIADMK (2016–2017)

Partia

Ogólnoindyjska Partia Ludu Drawidów (AIADMK, do 2017), Amma Makkal Munnetra Kazhagam (AMMK)

Życiorys

edytuj

Młodość i początki kariery

edytuj

Urodziła się w Thiruthuraipoondi[2] w ówczesnym stanie Madras, w rodzinie należącej do społeczności Thevarów[3][4], jako piąta z szóstki rodzeństwa. Dorastała w Mannargudi w pobliżu Thanjavuru[5]. Jej ojciec interesował się życiem politycznym, a na jego poglądy wpłynął E.V. Ramaswami, znany jako periyar[6]. Wcześnie zakończyła formalną edukację[7], w 1973 wyszła za mąż za M. Natarajana[8]. Ślubu młodej parze udzielił M. Karunanidhi, natomiast sama ceremonia miała świecki charakter[9]. Jej małżonek, pracownik stanowego rządu, na początku lat osiemdziesiątych zdobył znaczne wpływy w rządzącej Ogólnoindyjskiej Partii Ludu Drawidów (AIADMK), głównie dzięki przyjaźni z premierem M.G. Ramachandranem[10]. W kontakt z elitą partyjną weszła też Sasikala, nawiązując bliskie kontakty z Jayalalithą, partyjną sekretarz ds. propagandy. Była właścicielką wypożyczalni kaset wideo Vinod Video Centre[11] w stanowej stolicy[12], wkrótce przebranżowiła się i zaczęła pracować przy wizualnym utrwalaniu wieców AIADMK[13]. Jej relacja z Jayalalithą pogłębiała się, z czasem zaczęła towarzyszyć polityk przy niemal wszystkich okazjach, wreszcie zaś przeniosła się do Veda Nilayam w Poes Garden, jej rezydencji w Ćennaj[14].

Relacja z Jayalalithą i działalność w AIADMK

edytuj
 
Jayalalitha, przyjaciółka i polityczna mentorka Sasikali

Odegrała istotną, zakulisową rolę w czasie kryzysu sukcesyjnego w AIADMK po śmierci M. G. Ramachandrana (1987). Wraz z grupą swych powinowatych zajmowała się ochroną swej przyjaciółki. Po przejęciu kontroli nad AIADMK przez Jayalalithę (1989) Sasikala stała się wpływową osobą w strukturach partyjnych[15]. Łączone z nią skandale, w tym ekstrawaganckie wesele jednego z jej krewnych z 1995[16][17], wymieniano często wśród przyczyn porażki wyborczej AIADMK z 1996[18]. Jayalalitha niemniej konsekwentnie broniła swej zaufanej powierniczki, wielokrotnie określając ją mianem siostry[19]. Natura łączącego je związku stała się podstawą intensywnych spekulacji medialnych, włącznie z, najprawdopodobniej nieuprawnionymi, pogłoskami o homoseksualizmie[20][21]. W źródłach tamilskojęzycznych pojawia się w odniesieniu do Sasikali słowo thozhi. W okresie przed kolonizacją europejską terminu tego używano wobec towarzyszek arystokratek i członkiń rodów królewskich[22]. Zwrócono jednocześnie uwagę na to, że oddanie okazywane Sasikali przez Jayalalithę mogło przysparzać tej ostatniej popularności wśród tamilskich wyborców[23].

Na krótko wyrzucona z AIADMK (2011–2012)[24][25], była jednakże w stanie utrzymać pozycję doradczyni Jayalalithy. Zbudowała rozległe imperium biznesowe[26], nabyła liczne nieruchomości, kontrolowała również powiązaną z partią telewizję Jaya TV[27]. Uwikłana w rozmaite skandale korupcyjne, była jedną z oskarżonych w głośnej sprawie korupcyjnej z 1996. Szeroki krąg jej krewnych z czasem zaczął być opisywany jako mafia[28][29], także przez wyższych funkcjonariuszy partyjnych. Jednak Sasikala, z racji bliskości z liderką, zaczęła być włączana do otaczającego ją kultu jednostki, przez propagandę partyjną bywała określana mianem chinnammy (małej mateczki)[11][30].

Kryzys sukcesyjny w partii oraz pobyt w więzieniu

edytuj

Była jedną z kluczowych postaci w trakcie kryzysu sukcesyjnego w AIADMK po śmierci Jayalalithy w grudniu 2016. 29 grudnia 2016, decyzją rady generalnej, mianowana sekretarzem generalnym partii[31]. 5 lutego 2017 wybrana liderką AIADMK w stanowym Zgromadzeniu Ustawodawczym[32], nie objęła jednakże łączonej z tym stanowiskiem funkcji stanowego premiera. Dziewięć dni później skazana na cztery lata pozbawienia wolności w związku ze wspomnianą sprawą korupcyjną z 1996[33]. Przewieziona do Bengaluru w Karnatace, gdzie została osadzona w więzieniu Parappana Agrahara[34]. 21 stycznia 2021 zdiagnozowano u niej COVID-19, leczona była na oddziale intensywnej terapii Victoria Hospital w Bengaluru[35]. Sześć dni później została formalnie zwolniona z więzienia, pozostając we wspomnianej wyżej placówce medycznej[36]. Szpital opuściła 31 stycznia 2021[37]. 3 marca tego samego roku ogłosiła wycofanie się z działalności politycznej[38]. Posunięcie to bywa niemniej interpretowane jako raczej przemyślana zagrywka niż rzeczywiste pożegnanie się z ambicjami i nadzieją na wpływ na wydarzenia w Tamilnadu[39]. W kolejnych miesiącach, w związku z porażką AMMK w wyborach stanowych, zaczęła podejmować starania na rzecz stopniowego przejęcia kontroli nad AIADMK. Staranna kampania medialna zainicjowana przez jej otoczenie, połączona z próbami pozyskania zaufania takich luminarzy jak Pulamaipithan czy Karappu Maya Thevar, ma – zdaniem analityków – być wymierzona początkowo w aktyw partyjny[40].

Usunięta z funkcji sekretarza generalnego AIADMK w sierpniu 2017, została pozbawiona również członkostwa w tej formacji[41]. Związała się następnie z założoną przez swego krewniaka T. T. V. Dhinakarana partią Amma Makkal Munnetra Kazhagam (AMMK), stając ostatecznie na jej czele[42]. Wedle doniesień medialnych czas w więzieniu spędzała na nauce języka kannada[43], w ramach zajęć resocjalizacyjnych zajmowała się również produkcją świec[44]. Jej potencjalna rola w tamilskiej polityce po opuszczeniu więzienia była obiektem intensywnych spekulacji i analiz[45][46][47], szczególnie w kontekście wyborów stanowych w 2021[48][49][50].

Dalsza kariera polityczna

edytuj

Nasilający się konflikt między współkierującymi AIADMK O. Panneerselvamem i Edappadim K. Palaniswamim był analizowany jako jeden z czynników sprzyjających powrotowi Sasikali do AIADMK oraz do ponownego przejęcia przez nią kontroli nad macierzystą formacją[51]. Porażka partii w tamilskich wyborach samorządowych z 2021[52] pogłębiła jeszcze kryzys w partyjnym kierownictwie.Sytuacja wewnątrz partii pozostaje jednak niejasna. Nie wszystkie też sygnały i wydarzenia wskazują na umacnianie się pozycji Sasikali. 1 grudnia 2021, na spotkaniu komitetu wykonawczego AIADMK w Ćennaj, postanowiono wprowadzić zmiany w partyjnym statusie. W praktyce wykluczają one przejęcie przywództwa przez Sasikalę. Wzmacniają pozycję kierujących ugrupowaniem od 2017 współkoordynatorów, przewidują, że wybierani są oni wspólnie przez członków partii oraz w ich rękach umieszcza wszystkie uprawnienia dawniej przysługujące sekretarzowi generalnemu[53].

16 października 2021 Sasikala złożyła wizytę w poświęconym Jayalalicie mauzoleum. Ogłosiła się przy tej okazji rewolucyjną matką (Puratchi Thai). Podobne tytuły honorowe, podkreślające zalety i dokonania noszącej je osoby, mają długą tradycję w tamilskim życiu politycznym[54]. Tytuł wybrany przez Sasikalę ma ją zrównywać z M.G. Ramachandranem i Jayalalithą[55]. Następnego dnia odwiedziła z kolei mauzoleum M.G. Ramachandrana. Odsłoniła tam tabliczkę, na której określono ją mianem sekretarz generalnej AIADMK[56]. Poczynania te, mające dużą wartość symboliczną, komentowano w kontekście obchodów rocznicy założenia AIADMK[57].

Sasikala w indyjskiej kulturze popularnej

edytuj

Sasikala oraz jej burzliwa działalność polityczna znalazły odzwierciedlenie w indyjskiej kulturze popularnej. W filmie Thalaivi w reżyserii A.L. Vijaya w rolę Sasikali wcieliła się Poorna[58]. Stworzenie filmu opowiadającego o przyjaźni między Sasikalą i Jayalalithą zapowiadał również Ram Gopal Varma[59].

Przypisy

edytuj
  1. PTI: Loyalists celebrate jailed AIADMK chief Sasikala’s birthday. [w:] Outlook [on-line]. outlookindia.com, 2017-08-18. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  2. D. Suresh Kumar: From video rental shop to Fort St. George. [w:] The Hindu [on-line]. thehindu.com, 2017-02-06. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  3. R Ragagopalam: Sasikala and Co won’t last long in Tamil Nadu politics. [w:] Reddif.com [on-line]. 2017-02-17, rediff.com [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  4. N. Ramakrishnan: Friends, foes were milestones on her political journey. [w:] The Hindu Business Line [on-line]. thehindubusinessline.com, 2016-12-06. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  5. Sandhya Ravishankar: Will the real Sasikala please stand up?. [w:] Firstpost [on-line]. firstpost.com. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).
  6. Vijaya Ramaswamy: Historical Dictionary of the Tamils Historical Dictionaries of Peoples and Cultures, No. 6. Lanham, Maryland • Toronto • Plymouth, UK: The Scarecrow Press, Inc., 2007, s. 160-162. ISBN 978-0-8108-5379-9.
  7. India Today Web Desk: How educated is VK Sasikala?. [w:] India Today [on-line]. indiatoday.in, 2017-02-07. [dostęp 2021-11-24]. (ang.).
  8. TNM Staff: Sasikala’s husband Natarajan dies: Man who desired to be more than a shadow player. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2018-03-20. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  9. Lakshmi Subramanian: My life with Jayalalithaa: V.K. Sasikala. [w:] The Week [on-line]. theweek.in, 2021-07-08. [dostęp 2021-11-23]. (ang.).
  10. Who was M Natarajan? Know the curious tale of Sasikala’s husband. [w:] Financial Express [on-line]. financialexpress.com, 2018-03-20. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  11. a b Sanchita Dash: Sasikala returns in an election year⁠ — a woman who has won and lost it all one too many times has another shot at power. [w:] Business Insider [on-line]. businessinsider.in, 2021-01-27. [dostęp 2021-01-27]. (ang.).
  12. Aditya Iyer: Shadow, sister, secretary: The rise of AIADMK’s new interim chief Sasikala. [w:] Hindustan Times [on-line]. hindustantimes.com, 2016-12-30. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  13. Anulekha Ray: All you wanted to know about Sasikala and Mannargudi Mafia. [w:] The Economic Times [on-line]. economictimes.indiatimes.com, 2017-02-07. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  14. Dharani Thangavelu: The rise and rise of Sasikala. [w:] Mint [on-line]. livemint.com, 2016-12-12. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  15. Swati Goel Sharma: From Video Parlour Owner To Amma’s Soul Sister, The Incredible Tale Of Sasikala. [w:] Scoop Whoop [on-line]. scoopwhoop.com, 2016-12-06. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).
  16. The Hindu Net Desk: Jayalalithaa: a political career with sharp rises and steep falls. [w:] The Hindu [on-line]. thehindu.com, 2016-12-06. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  17. Vaasanthi: Amma: Jayalalithaa's Journey From Movie Star To Political Queen.. New Delhi: Juggernaut, 2016, s. 95-96. ISBN 978-8193284148.
  18. Ruth Vanitha: Love’s Rite: Same-Sex Marriage in India and the West. London, New York: Palgrave Macmillan, 2005, s. 117. ISBN 978-1-4039-7038-1.
  19. Vaasanthi: Amma: Jayalalithaa's Journey From Movie Star To Political Queen.. New Delhi: Juggernaut, 2016, s. 82. ISBN 978-8193284148.
  20. Vaasanthi: Amma: Jayalalithaa's Journey From Movie Star To Political Queen.. New Delhi: Juggernaut, 2016, s. 85. ISBN 978-8193284148.
  21. Asmita Ghosh: How Jayalalithaa Combatted the Sexism in Tamil Nadu Politics. [w:] Feminism in India [on-line]. feminisminindia.com, 2016-12-08. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  22. Ruth Vanitha: Love’s Rite: Same-Sex Marriage in India and the West. London, New York: Palgrave Macmillan, 2005, s. 116. ISBN 978-1-4039-7038-1.
  23. Ruth Vanitha: Love’s Rite: Same-Sex Marriage in India and the West. London, New York: Palgrave Macmillan, 2005, s. 118. ISBN 978-1-4039-7038-1.
  24. B. Kolappan: Jayalalithaa expels Sasikala & clan from party. [w:] The Hindu [on-line]. thehindu.com, 2011-12-29. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  25. DHNS: Repentant Sasikala set to rejoin Jaya. [w:] Deccan Herald [on-line]. deccanherald.com, 2012-03-31. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).
  26. Sandhya Ravishankar: The Sasikala web: how a maze of shell companies link up to her, her family and friends. [w:] The Hindu [on-line]. thehindu.com, 2017-05-26. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).
  27. Anna Isaac: The rise and fall of VK Sasikala. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2021-03-03. [dostęp 2021-03-04]. (ang.).
  28. Vaasanthi: Amma: Jayalalithaa's Journey From Movie Star To Political Queen.. New Delhi: Juggernaut, 2016, s. 86. ISBN 978-8193284148.
  29. Amarnath K. Menon: Fractured legacy. [w:] India Today [on-line]. indiatoday.in, 2020-09-26. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).
  30. Ruth Vanitha: Love’s Rite: Same-Sex Marriage in India and the West. London, New York: Palgrave Macmillan, 2005, s. 115-116. ISBN 978-1-4039-7038-1.
  31. The News Minute: Spent 33 Years Looking After Amma: Sasikala’s First Public Speech. [w:] The Quint [on-line]. thequint.com, 2016-12-31. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  32. Shilpika Srivastava: Sasikala Natarajan appointed Legislative Party leader of AIADMK. [w:] Jagran Josh [on-line]. jagranjosh.com, 2017-02-06. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  33. Suresh 2018 ↓, s. 1.
  34. Bangalore Mirror Bureau: Know Bengaluru’s Parappana Agrahara jail where Sasikala will be kept. [w:] Bangalore Mirror [on-line]. bangaloremirror.indiatimes.com, 2017-02-15. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).
  35. Sreedevi Jayarajan: Sasikala has COVID-19, being monitored in Bengaluru hospital ICU. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2021-01-21. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
  36. Pooja Prasanna: Video: Sasikala's released from jail. Here are her political options. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2021-01-27. [dostęp 2021-01-27]. (ang.).
  37. Pooja Prasanna: Sasikala discharged from Bengaluru hospital, leaves in car with AIADMK flag. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2021-01-31. [dostęp 2021-01-31]. (ang.).
  38. SP Bharathi: VK Sasikala to stay away from politics. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2021-03-03. [dostęp 2021-03-04]. (ang.).
  39. TM Veeraraghav: Opinion: A calculated retreat by Sasikala. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2021-03-05. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  40. TNM Staff: Sasikala reaches out to old guard in a bid to portray EPS, OPS as usurpers of AIADMK. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2021-07-01. [dostęp 2021-07-01]. (ang.).
  41. TE Narasimhan: Ruling AIADMK expels Sasikala & Dhinakaran, plans to retrieve Jaya TV. [w:] Business Standard [on-line]. business-standard.com, 2017-08-28. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  42. Kalyani Shankar: Next poll stop in Tamil Nadu. [w:] The Pioneer [on-line]. dailypioneer.com, 2020-10-28. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  43. PTI: Sasikala learned gardening, Kannada in prison: Lawyers. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2020-12-03. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  44. Imran Khan: Sasikala, Qaidi No 9235, Will Make Candles in Bangalore Jail. [w:] News18 [on-line]. news18.com, 2017-02-15. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  45. T. Ramakrishnan: Sasikala’s expected release kindles debate on merger. [w:] The Hindu [on-line]. thehindu.com, 2021-01-17. [dostęp 2021-01-21]. (ang.).
  46. Sruthisagar Yamunan: The prospect of Sasikala’s early release from prison creates a flutter in Tamil Nadu politics. [w:] Scroll.in [on-line]. scroll.in, 2020-09-13. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  47. Latha Srinivasan: Battle for TN heats up ahead of Sasikala’s return. [w:] Sunday Guardian Live [on-line]. sundayguardianlive.com, 2020-10-17. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  48. Seshadri Chari: Alagiri to Dinakaran, all the pieces of Tamil Nadu puzzle are falling in place to suit BJP. [w:] The Print [on-line]. theprint.in, 2020-11-20. [dostęp 2020-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-07)]. (ang.).
  49. TM Veeraraghav: ‘Chinna Amma’ Sasikala May Get out of Jail Just in Time to Influence 2021 Tamil Nadu Assembly Polls & AIADMK’s Future. [w:] News18 [on-line]. news18.com, 2020-07-28. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  50. N. Ravikumar: Sink or sail with AIADMK? Sasikala's plans key to Tamil Nadu election outcome. [w:] India Today [on-line]. indiatoday.in, 2021-01-15. [dostęp 2021-01-21]. (ang.).
  51. Amarnath K. Menon: Tamil Nadu: The Sasikala conundrum. [w:] India Today [on-line]. indiatoday.in, 2021-11-04. [dostęp 2020-11-23]. (ang.).
  52. IANS: Ruling DMK, Allies Sweep Rural Local Body Polls in Tamil Nadu. [w:] The Quint [on-line]. thequint.com, 2021-10-13. [dostęp 2020-11-24]. (ang.).
  53. OPS-EPS duo amends AIADMK bylaws to shut doors on VK Sasikala. [w:] Hindustan Times [on-line]. hindustantimes.com, 2021-12-01. [dostęp 2020-12-01]. (ang.).
  54. Meganathan 2009 ↓, s. 323.
  55. Alagu: FROM CHINNAMMA TO PURATCHI THAI: HOW VK SASIKALA'S INNINGS STARTLED ADMK LEADERS?. [w:] The News Stuff [on-line]. thenewstuff.in, 2021-10-18. [dostęp 2021-11-23]. (ang.).
  56. FE Online: Sasikala unveils plaque naming her AIADMK general secretary at MGR Memorial in Chennai. [w:] Financial Express [on-line]. financialexpress.com, 2021-10-17. [dostęp 2021-11-23]. (ang.).
  57. Lakshmi Subramanian: Sasikala visits Jayalalithaa memorial, signals comeback to active politics. [w:] The Week [on-line]. theweek.in, 2021-10-16. [dostęp 2021-11-23]. (ang.).
  58. Digital Native: Actors Poorna and Madhoo on board Kangana’s ‘Thalaivi’. [w:] The News Minute [on-line]. thenewsminute.com, 2020-02-25. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).
  59. PTI: RGV to make movie on close relationship between VK Sasikala and J Jayalalithaa. [w:] Deccan Chronicle [on-line]. deccanchronicle.com, 2016-12-16. [dostęp 2020-12-12]. (ang.).

Bibliografia

edytuj