Schronisko Górne w Kosiej Górze
Schronisko Górne w Kosiej Górze, Schronisko w skałach na wschód od Grodziska Górne – schron jaskiniowy znajdujący się na wzgórzu Kosia Góra we wsi Ryczów w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Ogrodzieniec[1]. Wzgórze to znajduje się w lesie, w odległości około 200 m na wschód od skały Strażnica widocznej po prawej stronie asfaltowej drogi z Ryczowa do Złożeńca. W literaturze turystycznej wzgórze lokalizowane jest w paśmie wzniesień zwanym Pasmem Smoleńsko-Niegowonickim[2]. W regionalizacji geograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego znajduje się na Wyżynie Ryczowskiej będącej częścią Wyżyny Częstochowskiej, ta zaś wchodzi w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[3].
Plan schroniska | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Właściciel |
prywatny |
Długość |
8 m |
Deniwelacja |
0 |
Wysokość otworów |
428 m n.p.m. |
Ekspozycja otworów |
ku półn.-wch. |
Kod |
J.Cz.IV-03.43 |
Położenie na mapie gminy Ogrodzieniec | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego | |
50°25′37″N 19°36′20″E/50,426944 19,605556 | |
Strona internetowa |
Opis schroniska
edytujSchronisko znajduje się po północnej stronie najwyższej ze skał Kosiej Góry[4] (jest to Kosia Skała[5]). Ma jeden otwór wejściowy o szerokości około 2 m i głębokości do 2,5 m. Znajduje się on na rozpadlinie u południowo-wschodniej podstawy najwyższej skały. Do wnętrza schroniska prowadzi ciasny, trójkątny otwór pod okapem. Znajduje się za nim niska komórka o kwadratowym zarysie, przegrodzona pionowym progiem o wysokości 0,5 m. W stropie nad nim znajdują się zaklinowane głazy. Przez szczeliny między nimi przebija się światło słoneczne. W głąb skały odchodzi od komórki niski i zamulony korytarzyk. Można dostrzec jego kontynuację na długości kilku metrów, ale dla człowieka jest zbyt ciasny[4].
Schronisko wytworzyło się w wapieniach jury późnej. Jest fragmentem większego obiektu jaskiniowego, który powstał w warunkach freatycznych na międzyławicowej fudze rozciętej pionowym pęknięciem. Schronisko jest wilgotne, o piaszczystym namulisku pokrytym śmieciami i skalnymi blokami. W jego otworze rosną paprocie, mchy i porosty, wewnątrz obserwowano liczne pajęczaki[4].
Historia poznania i dokumentacji
edytujSchronisko jest znane od dawne i odwiedzane – świadczą o tym m.in. śmieci na jego dnie. Po raz pierwszy wzmiankowali go M. Szelerewicz i A. Górny w 1991 r. Oni też sporządzili jego dokumentację dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego oraz dla Ministerstwa Środowiska w roku 2000[4].
U podstawy południowej ściany Kosiej Skały jest jeszcze drugie schronisko – Schronisko Dolne w Kosiej Górze[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-09-27] .
- ↑ Dariusz Kmiotek , Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie, Dąbrowa Górnicza: Dikappa, 2007, ISBN 83-921782-9-7 .
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2 .
- ↑ a b c d Mariusz Szelerewicz , Andrzej Górny , Schronisko Górne w Kosiej Górze, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-09-27] .
- ↑ Baza topo wspinaczkowego portalu górskiego [online] [dostęp 2021-06-26] .
- ↑ Mariusz Szelerewicz , Andrzej Górny , Schronisko Dolne w Kosiej Górze, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-09-27] .