Sinkiewicze
Sinkiewicze (biał. Сінкевічы, Sinkiewiczy; ros. Синкевичи, Sinkiewiczi) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie łuninieckim, siedziba administracyjna sielsowietu Sinkiewicze.
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Obwód | |||
Rejon | |||
Sielsowiet | |||
Wysokość |
137,9 m n.p.m. | ||
Populacja (2009) • liczba ludności |
| ||
Kod pocztowy |
225686 | ||
Tablice rejestracyjne |
1 | ||
Położenie na mapie obwodu brzeskiego | |||
Położenie na mapie Białorusi | |||
52°13′12″N 27°15′10″E/52,220000 27,252778 |
Miejscowość leży nad rzeką Łań. Oddalona jest o 38 km na wschód od Łunińca, położona jest przy trasie linii kolejowej Brześć-Pińsk-Homel (stacja kolejowa Sinkiewicze) oraz w bezpośredniej bliskości drogi magistralnej M10. W 2009 liczyła 928 mieszkańców[1].
Działa tu parafia prawosławna pw. św. Jerzego Zwycięzcy[2].
Nazwa
edytujOboczność nazwy Sinkiewicze i Sienkiewicze zauważyli już autorzy Słownika geograficznego, notując obie te nazwy i stosując między nimi odsyłacze; głównego opisu wsi dokonali pod pierwszym z wymienionych wariantów[3][4]. W początkach II Rzeczypospolitej jako urzędowy przyjęto wariant Sinkiewicze[5]. Z czasem utrwalił się wariant Sienkiewicze. Ten zanotował Skorowidz miejscowości Bystrzyckiego[6]. Taką też pisownią posługiwała się kartografia[7][8], Wojsko Polskie (Korpus Ochrony Pogranicza) czy też administracja[9].
Na gruncie polskiego nazewnictwa geograficznego, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej zdecydowała w 2006 nie zmieniać egzonimu Sinkiewicze na Sienkiewicze[10]. W konsekwencji, obowiązuje ten pierwszy wariant[11].
Historia
edytujMiejscowość wymieniona została po raz pierwszy w 1493 roku jako część należącego wówczas do wojewody trockiego Piotra Montygirdowicza majątku Łachwa w Wielkim Księstwie Litewskim. Następnie majątek przeszedł w ręce Radziwiłłów i w 1588 roku wieś odnotowana została jako własność Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła, a w 1626 roku – Zygmunta Karola Radziwiłła[12].
W końcu XVIII wieku wieś leżała w powiecie nowogródzkim województwa nowogródzkiego[13]. Pod koniec XIX wieku leżała w powiecie mozyrskim, w guberni mińskiej Rosji. Miała 28 osad (gospodarstw)[3].
W czasach II Rzeczypospolitej wieś leżała początkowo w gminie Lenin, a od 18 kwietnia 1928 w gminie Łachwa[14], w powiecie łuninieckim, w województwie poleskim. Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku, wieś liczyła 667 mieszkańców, z czego 630 było wyznania prawosławnego, 10 - katolickiego, a 27 - mojżeszowego; 663 osoby zadeklarowały narodowość polską, a 4 - inną niż wskazane[5]. Było tu 109 budynków mieszkalnych[5]. Również na mapie wojskowej z 1932 odnotowano, że liczyła 109 domów[8]. W garnizonie Sieniewicze stacjonowało dowództwo batalionu granicznego, kompania odwodowa, kompania karabinów maszynowych i pluton łączności[15][16].
Kultura
edytujW miejscowości znajduje się zabytkowa drewniana cerkiew pw. św. Jerzego[17]. Kościół katolicki wybudowany staraniem batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza[18] nie zachował się.
Znajduje się w niej także mogiła zbiorowa 27 żołnierzy radzieckich i 11 partyzantów, na której w 1951 ustawiono pamiątkowy obelisk[19].
2 kilometry na wschód od miejscowości znajduje się kurhan, noszący nazwę miejscową Tatarska mogiła[19].
Cerkiew i kurhan wpisane są na państwową listę wartości historyczno-kultorowych Republiki Białorusi[20].
Przypisy
edytuj- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu brzeskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. [dostęp 2020-05-13]. (ros.).
- ↑ ЛУНИНЕЦКОЕ БЛАГОЧИНИЕ. luninets.ortox.by. [dostęp 2021-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-22)]. (ros.).
- ↑ a b Sinkiewicze (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 621 .
- ↑ Sienkiewicze, powiat mozyrski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 561 .
- ↑ a b c Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych T. 8, Województwo Poleskie, Warszawa 1924, s. 39.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1533 .
- ↑ Wykaz map obejmujących miejscowość
- ↑ a b Mapa Taktyczna Polski 1:100 000 /1924 - 1939/; Pas 40 Słup 44 (A40 B44) DAWIDGRÓDEK; Wojskowy Instytut Geograficzny 1932
- ↑ „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Brzeskiego” (R.16, nr 3), Brześć n. Bugiem, marzec 1939, s. 110 .
- ↑ Protokół z 25. posiedzenia (...) 30 czerwca 2006. ksng.gugik.gov.pl. [dostęp 2020-05-11].
- ↑ Urzędowy Wykaz Polskich Nazw geograficznych Świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 74. ISBN 978-83-254-1988-2.
- ↑ Гарады і вёскі Беларусі: энцыклапедыя. Том 4. Брэсцкая вобласць. Кніга II. Мінск: Выдавецтва „Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі“, 2007, s. 239-241. ISBN 978-985-11-0388-7.
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 110.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 marca 1928 r. o zmianach terytorjalnych gmin wiejskich na obszarze województwa poleskiego (Dz.U. z 1928 r. nr 46, poz. 452)
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 151.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 301-302.
- ↑ Sienkiewicze. : Zabytki i atrakcje. radzima.org. [dostęp 2020-05-11].
- ↑ Kościół w Sienkiewiczach na Polesiu. repozytorium.fn.org.pl. [dostęp 2020-05-11].
- ↑ a b Свод памятников истории и культуры Белоруссии. Брестская область".. Минск: «Белорусская Советская Энциклопедия имени Петруся Бровки», 1990, s. 276.
- ↑ Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей РБ. orda.of.by. [dostęp 2020-05-11]. (biał.).
Bibliografia
edytuj- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), s. 148–160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. na s. red. książki ISBN 83-88067-48-8. ISBN 83-88067-47-8.