Sin-leqi-unninni

babiloński kapłan i skryba, domniemany autor akadyjskiej wersji Eposu o Gilgameszu

Sin-leqi-unninni lub Sin-liqe-unninnibabiloński kapłan i skryba, żyjący najprawdopodobniej pomiędzy XIII a XI w. p.n.e., któremu w mezopotamskiej tradycji piśmienniczej przypisywano autorstwo standardowej akadyjskiej wersji Eposu o Gilgameszu[1][2].

W mezopotamskich źródłach pisanych spotykane są różne formy zapisu imienia tego kapłana, np. md30-TI-ÉR[3], md30-le-eq-ÉR[3], md30-li-qí-un-nin-ni[4], mdSUEN-TI-A.RA.ZU[3] czy dEN.ZU-le-eq-un-nin-ni[5]. Zdaniem uczonych imię to po akadyjsku odczytywać należy jako Sîn-lēqi-unninni (tłum. „Sin jest tym, który przyjmuje modlitwę”), ewentualnie Sîn-liqe-unninnī (tłum. „O Sinie, przyjmij mą modlitwę”)[5].

Autorstwo Eposu o Gilgameszu

edytuj

Zgodnie z kolofonem umieszczonym na kopii standardowej wersji Eposu o Gilgameszu, pochodzącej z biblioteki Aszurbanipala z Niniwy, to właśnie Sin-leqi-unninni miał być autorem tego eposu[1]. Przekonanie to było dość rozpowszechnione wśród Babilończyków i Asyryjczyków, o czym świadczyć może m.in. pewien tekst nowoasyryjski, znany obecnie pod nazwą Katalogu tekstów i autorów, gdzie ustęp poświęcony Eposowi o Gilgameszu brzmi następująco: „Seria Gilgamesza, (pochodząca) z ust Sin-leqi-unninni” (éš.gàr dgilgameš : ša pi-i md30-li-qí-un-nin-ni)[6][7]. Z czasem Sin-leqi-unninni zyskał niemal legendarny status, a wielu z żyjących nawet kilkaset lat później skrybów i kapłanów wymieniało go chętnie jako swego „przodka”[2][8]. Pamięć o Sin-leqi-unninni wciąż była jeszcze żywa w okresie panowania w Babilonii Seleucydów (III w. p.n.e.). Dowód na to znaleźć można w tekście z tego okresu znanym pod nazwą Uruckiej listy królów i mędrców, będącym listą legendarnych i historycznych władców Mezopotamii oraz współczesnych im mędrców i uczonych. W tekście tym jego autor wymienia Sin-leqi-unninni jako legendarnego uczonego (ummânu), który żyć miał za panowania króla Gilgamesza[9]. Dodatkowo na końcu tego tekstu znajduje się kolofon, w którym skryba który skopiował ten tekst przypisuje sobie nawet „pokrewieństwo” z Sin-leqi-unninni: „Tabliczka Anu-belszunu, syna Nidintu-Anu, potomka Sin-leqi-unninni, kapłana lementacyjnego pary boskiej Anu i Antu[10].

Przypisy

edytuj
  1. a b Epos o Gilgameszu, tłum. Łyczkowska K. i inni, seria Antologia..., s. x (wstęp)
  2. a b hasło Sin-leqqe-unninni, w: Leick G., Who's Who ..., s. 156.
  3. a b c zapis imienia Sin-leqi-unninni w bazie ORACC (Open Richly Annotated Cuneiform Corpus). [dostęp 2017-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-01)].
  4. Lambert W.G., A Catalogue of Texts ..., s. 66.
  5. a b George, A.R. The Babylonian Gilgamesh Epic..., s. 27–28, przypis 73.
  6. Lambert W.G., A Catalogue of Texts ..., s. 66–67.
  7. George, A.R. The Babylonian Gilgamesh Epic..., s. 28.
  8. George, A.R. The Babylonian Gilgamesh Epic..., s. 29.
  9. Lenzi A., The Uruk List of Kings and Sages..., s. 141–142.
  10. Lenzi A., The Uruk List of Kings and Sages..., s. 143.

Bibliografia

edytuj
  • George, A.R. The Babylonian Gilgamesh Epic: Introduction, Critical Edition and Cuneiform Texts, t. 1, Oxford University Press, 2003.
  • Lambert W.G., A Catalogue of Texts and Authors, w: Journal of Cuneiform Studies 16 (1962), s. 59-77.
  • Lenzi A., The Uruk List of Kings and Sages and Late Mesopotamian Scholarship, w: Journal of Ancient Near Eastern Religions 8/2 (2008), s. 138-169.
  • hasło Sin-leqqe-unninni, w: Leick G., Who's Who in the Ancient Near East, Routledge, London and New York 2002, s. 156.
  • Epos o Gilgameszu, tłum. Łyczkowska K. i inni, seria Antologia literatury mezopotamskiej, Wydawnictwo AGADE, Warszawa 2002.