Sophie Oluwole

nigeryjska filozofka

Sophie Bosede Oluwole (ur. 1935 w Igbara-oke w Nigerii, zm. 24 grudnia 2018) – nigeryjska filozofka afrykańska, specjalizująca się w etnofilozofii i filozofii Jorubów.

Życiorys edytuj

Oluwole urodziła się w Igbara-Oke, w stanie Ondo w Nigerii. Chodziła do szkoły w Ife. Studiowała historię, geografię i filozofię na Uniwersytecie w Lagos. W 1972 została tam zatrudniona jako assistant lecturer. Następnie przeniosła się na Uniwersytet w Ibadanie, gdzie uzyskała doktorat z filozofii jako pierwsza kobieta w historii Nigerii[1]. W latach 2002–2008 Oluwole uczyła filozofii afrykańskiej na Uniwersytecie w Lagos, gdzie pełniła też funkcje dziekana do spraw studenckich[2].

Filozofia afrykańska zdaniem Oluwole powinna się odwoływać do afrykańskich wierzeń i tradycji etnicznych. Oluwole odwoływała się do intelektualnych tradycji Jorubów i wierzeń Ifá. Oluwole uważała, że filozofia taka jest starsza niż filozofia Zachodu. W swoich pracach zestawiała mitycznego Orunmilę (interpretowanego przez nią jako filozofa, założyciela jorubańskiej tradycji intelektualnej) z Sokratesem[3].

Oluwole wskazywała na wyrocznię jako specyficznie afrykańską formę filozofowania opartą na tradycji oralnej. Porównywała ze sobą różnorodne oralne i piśmienne formy komunikowania, opisując je jako odmienne, ale równowartościowe formy filozofii. Szczególną uwagę poświęciła tradycji związanej z wyrocznią Ifá[4].

Oluwole działała również na rzecz zwiększenia udziału kobiet w filozofii i obecności afrykańskich myślicieli w edukacji[5].

Publikacje książkowe edytuj

  • (1992) Witchcraft, Reincarnation and the God-Head (Issues in African Philosophy);
  • (1997) Philosophy and Oral Tradition;
  • (2014) Socrates and Ọ̀rúnmìlà: Two Patron Saints of Classical Philosophy;
  • (2014) African Myths and Legends of Gender (wraz z Akinem Sofoluwe).

Przypisy edytuj

  1. Top African philosopher, Sophie Oluwole, dies at 82, „The Guardian (Nigeria)” [dostęp 2018-12-28].
  2. Philosopher urges Nigerians to embrace indigenous knowledge, languages, „The Guardian (Nigeria)” [dostęp 2017-11-20].
  3. Anote Ajeluorou, Socrates and Orunmila… Putting Premium On Africa’s Indigenous Philosophy, „The Guardian (Nigeria)” [dostęp 2018-04-29].
  4. Gail M. Presbey, Oruka and Sage Philosophy: New Insights in Sagacious reasoning, [w:] Adeshina Afolayan, Toyin Falola (red.), The Palgrave Handbook of African Philosophy, New York: Palgrave Macmillan, 2017, s. 86-88.
  5. Salute to Orunmila as Sophie Oluwole hosts Dutch film-maker, „The Punch”, 25 grudnia 2017 [dostęp 2018-01-13].