Gruczoł łzowy (łac. glandula lacrimalis) – jeden z gruczołów (obok gruczołu Hardera) będących częścią aparatu ochronnego oka kręgowców czworonożnych, produkujący łzy[1].

Narząd łzowy człowieka

U człowieka gruczoł łzowy jest owalny, wielkości około 20 na 12 mm. Leży w przednim górno-bocznym kącie oczodołu, w zagłębieniu zwanym dołem gruczołu łzowego (fossa glandulae lacrimalis). Dzieli się na dwie części: część górną – oczodołową (pars orbitalis) i część dolną – powiekową (pars palpebralis), z których wychodzą przewodziki wyprowadzające (ductuli excrectorii) łzy do worka spojówkowego. Oprócz głównego gruczołu łzowego nad okiem leżą także drobne gruczoły łzowe dodatkowe (glandulae lacrimales accessoriae)[2].

Jego produktem są łzy, czyli bezbarwny płyn składający się głównie z wody, chlorku sodu (około 1%), białka (około 0,6%) oraz substancji o działaniu miejscowo odkażającym (np. lizozym). Dzienna ilość wydzielanego płynu wynosi ok. 0,5 cm³, a jego zadaniem jest nawilżanie, odżywianie i odkażanie gałki ocznej.

Przypisy edytuj

  1. Andrzej Jasiński, Narząd wzroku, [w:] Henryk Szarski (red.), Anatomia porównawcza kręgowców. Część druga, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 473–474, ISBN 83-01-02274-4.
  2. Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom V. Układ nerwowy obwodowy. Układ nerwowy autonomiczny. Powłoka wspólna. Narządy zmysłów, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 564–566, ISBN 978-83-200-3258-1.