Intermitencja

Intermitencja – zachowanie pewnych układów złożonych, oznaczające przełączanie układu pomiędzy dwoma typami zachowań, np. zachowaniem prawie periodycznym oraz całkowicie chaotycznym.

Skoki intermitencyjne pomiędzy studniami potencjału wymuszonego oscylatora Duffinga. Przykład intermitencji wywołanej kryzysem.

Tego typu intermitencja została odkryta przez Pomeau i Manneville’a w układzie Lorenza – zaobserwowali oni, że układ ten, mimo wyraźnego zachowania chaotycznego, co jakiś czas trafia w otoczenie punktu stałego, gdzie może przebywać przez bardzo długi okres, przy czym „wstrzykiwanie” w obszar będący otoczeniem tego punktu odbywa się na pozór w sposób losowy. W przypadku układu Lorenza intermitencja wywołana jest występowaniem (dla zbliżonej wartości jednego z parametrów) bifurkacji siodło-węzeł, prowadzącej do powstania stabilnego i niestabilnego punktu stałego. Poniżej punktu intermitencji żaden z tych punktów stałych nie istnieje, jednak układ „wyczuwa ich obecność”. Jest to tzw. intermitencja I rodzaju.

Oprócz niej wykryto także w układach złożonych intermitencję II rodzaju (związaną z bifurkacją Hopfa) oraz III rodzaju (związaną z odwrotną bifurakcją podwajania okresu), a ponadto bardziej złożone typy intermitencji, jak intermitencję wywołaną kryzysem (nieciągłą zmianą atraktora chaotycznego), gdzie układ przełącza się pomiędzy dwoma typami zachowań chaotycznych, lecz o różnych własnościach statystycznych, oraz intermitencję on-off, gdzie układ wiele czasu spędza w pobliżu niezmienniczej podprzestrzeni, która wcześniej utraciła swoją stabilność.