Jarosław Jarosławowicz

Jarosław Jarosławowicz ros. Ярослав Ярославич (ur. w 1230 - zm. 17 lipca 1271 roku) – pierwszy książę twerski od 1247 do śmierci jako Jarosław I, książę pskowski w 1253, książę nowogrodzki w latach 1255-6 i 1266-7 jako Jarosław V, dziesiąty wielki książę włodzimierski od 1263 do śmierci jako Jarosław III. W linii prostej protoplasta rodu Tielatiewskich.

Jarosław Jarosławowicz

Jarosław Jarosławowicz
książę twerski
Okres	od 1247 do 1271
Poprzednik	nowa kreacja
Następca	Światosław Jarosławowicz
książę pskowski
Okres	1253
Poprzednik	Jerzy Mścisławowicz
Następca	Jarosław Światosławowicz
książę nowogrodzki
Okres	od 1255 do 1256
Poprzednik	Wasyl I Aleksandrowicz
Następca	Wasyl I Aleksandrowicz
książę nowogrodzki
Okres	od 1266 do 1267
Poprzednik	Dymitr I Aleksandrowicz
Następca	Jurij Bogolubski
wielki książę włodzimierski
Okres	od 1264 do 1271
Poprzednik	Aleksander Newski
Następca	Wasyl Kwasznia
Dane biograficzne
Dynastia	Rurykowicze
Data urodzenia	1230
Data śmierci	16 września 1270
Ojciec	Jarosław II
Matka	Fedosja Igoriewna
Rodzeństwo	Michał Chrobry, Andrzej II, św. Aleksander Newski, Wasyl Kwasznia
Żona	Natalia Ksenia z Taruzy
Dzieci	Światosław Jarosławowicz, Michał, NN (córka), Zofia, Daniel, Michał Twerski

Pochodzenie

Był synem Jarosława II (wielkiego księcia nowogrodzkiego w latach 1238-46, syna Wsiewołoda III Wielkie Gniazdo) oraz Rościsławy (Teodozji), córki Mścisława Udałego. Wśród jego rodzeństwa byli inni książęta nowogrodzcy: Michał Chrobry (1248), Andrzej II (1249-52), św. Aleksander Newski (1253-64), Wasyl Kwasznia (1272-7).

Życiorys

W 1247 roku jego wuj wydzielił mu księstwo twerskie z jego dominium, którym władał aż do śmierci. Czas panowania Jarosława stał się dla miasta okresem rozwoju i rozbudowy, a wkrótce księstwo twerskie stało się jednym z najważniejszych na Rusi.

W 1252, gdy Tatarzy odebrali jego bratu Andrzejowi II księstwo włodzimierskie, razem z nim najechał na Peresław Zaleski, które było stolicą Aleksandra Newskiego. Wsparty przez Tatarów, Aleksander najechał na nich, porywając dzieci Jarosława i zostawiając jego żonę martwą na polu bitwy. Jarosław zbiegł nad jezioro Ładoga, gdzie mieszkańcy Nowogrodu Wielkiego uznali go za swojego zwierzchnika. Natomiast w 1257 do ojczyzny powrócił pogodzony z Aleksandrem Andrzej II. W 1258 Jarosław odwiedził chana w Saraj. Dwa lata później przewodził nowogrodzianom w wyprawie przeciw Krzyżakom.

Po śmierci Aleksandra Newskiego między Jarosławem a Andrzejem II wybuchł konflikt o to, który z nich ma przejąć władzę we Włodzimierzu. Złota Orda, do której się udali, wskazała na Jarosława jako na księcia. Osiadł on w Nowogrodzie, gdzie poślubił córkę jednego z lokalnych baronów. Miasto odmówiło jednak żądaniom finansowym Jarosława, uznając je za niekorzystne ekonomicznie dla siebie. W 1269 nowogrodzian wsparła, prawdopodobnie na skutek łapówki, Złota Orda, która zmusiła go do ustalenia nowych opłat handlowych. Chociaż w 1264 roku zmarł Andrzej II, wciąż istniała przeciw niemu opozycja, chcąca osadzić na książęcym tronie jego młodszego brata Wasyla Kwasznię lub syna Aleksandra Newskiego, Dymitra.

W 1270 armie tych trzech książąt stały pod miastem Stara Russa przez tydzień, gotowe na bitwę. Metropolii jednak udało się ich pogodzić. Jarosław po oddaniu Nowogrodu bratankowi towarzyszył mu w wyprawie do Saraj. W drodze powrotnej zmarł 16 września 1271 roku. Księstwo twerskie przejął jego najstarszy syn Światosław Jarosławowicz, a potem św. Michał Twerski, wielkie księstwo włodzimierskie przypadło Wasylowi Kwaszni.

Małżeństwo i potomstwo

Po raz pierwszy ożenił się z nieznanego pochodzenia Natalią, zamordowaną w 1252, z którą doczekał się dwójki dzieci:

• Światosława Jarosławowicza (zm. 1282/5), księcia twerskiego (1271-85);
• Michał Jarosławowicz (fl. 1268/71).

Dymitr w roku 1263 poślubił Ksenię Jurijewnę, córkę Jurija Michajłowicza, bojara nowogrodzkiego. Doczekali się czwórki dzieci:

• Michała Jarosławowicza Twerskiego (1271-1318), księcia twerskiego (1285-1318), wielkiego księcia włodzimierskiego (1304-18), świętego prawosławnego;
• nieznaną z imienia córka (zm. 1286), żona Jerzego Lwowica, księcia halickiego;
• Daniela (zm. 1280);
• Zofii (zm. 1291), mniszki.

Bibliografia

• Biografia na stronie FMG.ac