Karjat Zat Kahl
Karjat Zat Kahl także Karjat Al-Fau (arab. قرية الفاو) – dawna stolica królestwa Kindytów, współcześnie stanowisko archeologiczne w prowincji Rijad w Arabii Saudyjskiej z pozostałościami arabskiego miasta z okresu przedislamskiego.
 Fragment malowidła na murze przedstawiającego dom-wieżę z mieszkańcami z Karjat Al–Fau, w zbiorach Muzeum Wydziału Archeologicznego King Saud University w Rijadzie | |
| Państwo | |
|---|---|
Położenie na mapie Arabii Saudyjskiej  | |
 19°47′N 45°09′E/19,783333 45,150000
| |
W 2015 roku Karjat Zat Kahl zostało wpisane na saudyjską listę informacyjną UNESCO – listę obiektów, które Arabia Saudyjska zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Położenie edytuj
Karjat Zat Kahl położone jest ok. 700 km na południowy zachód od stolicy kraju – Rijadu, 180 km na północny wschód od Nadżranu, 100 km na południowy wschód od miasta As-Sulajjil i ok. 150 km od Al-Khamsin[1]. Znajduje się przy północno-zachodniej krawędzi pustyni Ar-Rab al-Chali, w miejscu, gdzie Dżabal Tuwajk przecina Wadi ad-Dawasir u ujścia suchego kanału, nazywanego Al-Fau, stąd też współczesna nazwa Al-Fau[1][2].
Historia edytuj
Karjat był stolicą królestwa Kindytów, głównym ośrodkiem handlowym regionu zlokalizowanym przy starożytnym szlaku handlowym łączącym południe Półwyspu Arabskiego z jego częścią północną[1][2]. Karawany z królestw Saby, Katabanu, Hadramaut, Ma'in czy Himjarytów szły najpierw do Nadżranu, następnie zatrzymywały się w Karjacie, by ruszać do Al-Afladż, skąd szły dalej do Syrii i Mezopotamii[1].
Czas świetności Karjatu minął wraz z nadejściem islamu[1]. Arabscy geografowie nie rozpisywali się o Karjacie, u Al-Bakriego pojawia się jedynie wzmianka, że jest to miejscowość między ’Aqiq Bani ’Uqayl' (współczesnym Wadi ad-Dawasir) a Jemenem[1]. Al-Hamdani w swoim dziele Geografia Półwyspu Arabskiego pisał, że karawany mogą zaczerpnąć wody w miejscu nazywanym Karjatem, gdzie znajdują się starożytne studnie i świątynia wykuta w skale[1].
Stanowisko archeologiczne edytuj
Pierwsze współczesne doniesienia o Karjacie pochodziły od uczestników wyprawy zorganizowanej w poszukiwaniu ropy naftowej przez Aramco w latach 40. XX w.[1] W 1952 roku do Karjatu udał się brytyjski podróżnik Harry St. John Philby (1885–1960), który sporządził jego opis, odnosząc się do znalezionych tam grobów i inskrypcji[1].
W 1972 roku naukowcy z uniwersytetu w Rijadzie rozpoczęli prace badawcze pod kierownictwem saudyjskiego archeologa Abdulrahmana al-Ansary'ego[1]. Obecnie (stan w roku 2016) prowadzone są prace nad udostępnieniem stanowiska dla zwiedzających[3].
Stanowisko obejmuje pozostałości arabskiego miasta z okresu przedislamskiego, zamieszkanego pomiędzy V w. p.n.e. a V w. n.e.[4] Znajdują się tu pozostałości pałacu z zachowanymi fragmentami malowideł naściennych, świątyni, dwupiętrowego targowiska otoczonego siedmioma wieżami, dzielnicy mieszkalnej, 17 studni i grobowców[5]. Budowle zostały wzniesione z cegieł glinianych w formie prostopadłościanów i sześcianów oraz z kamieni[5]. Świątynia w Karjacie jest pierwszą świątynią odkrytą na terenie Arabii Saudyjskiej[5]. Odkryte grobowce można podzielić na trzy rodzaje: grobowce władców i elit oznaczone inskrypcjami pismem południowoarabskim oraz groby zwykłych mieszkańców[5].
W ruinach budowli znaleziono liczne naczynia gliniane (garnki, dzbany, misy, sita, itd.), ceramiczne i kamienne, narzędzia metalowe, obiekty wykonane ze szkła, biżuterię oraz srebrne i brązowe monety z przedstawieniem postaci siedzącej lub stojącej po jednej stronie i napisem Kahl (imieniem boga Kindytów) po drugiej stronie[6]. Ponadto odkryto fragmenty licznych posagów z brązu, marmuru, piaskowca czy gliny, przedstawiające zarówno postaci ludzkie jak i zwierzęce[7].
Na ścianach odkrytych budowli oraz pobliskich skałach znajduje się liczne inskrypcje pismem południowoarabskim z okresu I–V w. n.e., zawierające m.in. referencje do nazwy miasta Zat Kahl[8].
W 2015 roku Karjat Zat Kahl zostało wpisane na saudyjską listę informacyjną UNESCO – listę obiektów, które Arabia Saudyjska zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO[2].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j Abdulrahman al-Ansary: Qaryat al-Fau: A Portrait of Pre-Islamic Civilisation in Saudi Arabia. Riyadh University Press, 1982, s. 15. [dostęp 2017-08-02].
- ↑ a b c UNESCO: Al-Faw Pre-Islamic City in Central Arabia (Qariah). [dostęp 2017-08-01]. (ang.).
- ↑ Saudi Commission for Tourism and National Heritage (SCTH): Qaryat Al Faw. 2016-12-14. [dostęp 2017-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-03)]. (ang.).
- ↑ Abdulrahman al-Ansary: Qaryat al-Fau: A Portrait of Pre-Islamic Civilisation in Saudi Arabia. Riyadh University Press, 1982, s. 29. [dostęp 2017-08-02].
- ↑ a b c d Abdulrahman al-Ansary: Qaryat al-Fau: A Portrait of Pre-Islamic Civilisation in Saudi Arabia. Riyadh University Press, 1982, s. 17. [dostęp 2017-08-02].
- ↑ Abdulrahman al-Ansary: Qaryat al-Fau: A Portrait of Pre-Islamic Civilisation in Saudi Arabia. Riyadh University Press, 1982, s. 22–24. [dostęp 2017-08-02].
- ↑ Abdulrahman al-Ansary: Qaryat al-Fau: A Portrait of Pre-Islamic Civilisation in Saudi Arabia. Riyadh University Press, 1982, s. 24–26. [dostęp 2017-08-02].
- ↑ Abdulrahman al-Ansary: Qaryat al-Fau: A Portrait of Pre-Islamic Civilisation in Saudi Arabia. Riyadh University Press, 1982, s. 28. [dostęp 2017-08-02].