Krętarz stawonogów
Krętarz (łac. trochanter) – człon odnóża stawonogów położony między biodrem a udem[1]. Z biodrem jest połączony stawem pierwotnym, a z udem – stawem wtórnym[2][3].
Ewolucyjnie krętarz pochodzi od dwóch członów odnóża skorupiaków: bazipoditu i ischiopoditu. Dwuczłonowość krętarza pozostaje widoczna np. u nimf i imagines ważek – w takich przypadkach bardziej nasadowy człon określany jest krętarzem pierwszym, a bardziej odsiebny i zawierający mięsień reduktor uda, krętarzem drugim lub przedudziem[3].
U sześcionogów krętarz przedniej pary odnóży określany jest jako protrochanter, środkowej pary odnóży jako mesotrochanter, a tylnej pary jako metatrochanter[4]. U owadów krętarz jest małym członem, w pełni ruchomym względem biodra, natomiast mniej lub więcej ustalonym względem uda[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 3, 357. ISBN 978-83-01-16568-0.
- ↑ Józef Razowski: Słownik entomologiczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987. ISBN 83-01-07907-X.
- ↑ a b c R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.
- ↑ Henrik Steinmann, Lajos Zombori: Dictionary of Insect Morphology. 1998, s. 121, 127, 194.