Psametych II

Psametych II
	; Statua Psametycha II, Luwr
	władca starożytnego Egiptu
Okres	od 595 p.n.e.; do 589 p.n.e.
	Dane biograficzne
Dynastia	XXVI dynastia
Miejsce spoczynku	Sais
Ojciec	Necho II
Matka	Chedebarbenet
Żona	Tahut
Dzieci	Apries,; Anchnesneferibre
	Multimedia w Wikimedia Commons

Psametych II (Psametyk II^[1]^[2]) – faraon, władca starożytnego Egiptu z XXVI dynastii saickiej.

Życiorys edytuj

Syn Necho II i Chedebarbenet. Panował w latach 595-589 p.n.e. Jego małżonką została Tahut, ze związku z którą narodził się jego syn i następca Apries. Córka Psametycha II, Anchnesneferibre została adoptowana przez Nitokris, stając się jej następczynią, Boską Małżonką Amona. Urząd ten sprawowała do około 525 roku p.n.e., do czasów inwazji perskiej na Egipt.

Od początku swego panowania, Psametych z niezwykłą wytrwałością i systematycznością niszczył i zacierał ślady panowania kuszyckiego w Egipcie, szczególnie skupiając się na Karnaku i reliefach Taharki.

W około trzecim roku swego panowania dokonał inwazji na Nubię, podbijając jej północną część. Wojska egipskie złożone głównie z Egipcjan, Fenicjan, Żydów i najemników greckich dotarły do III Katarakty, zmuszając Aspeltę, króla Nubii do wycofania się na południe. Zdobyto i doszczętnie splądrowano i zniszczono Napatę Było to przyczyną przeniesienia stolicy Nubii do Meroe, co dało początek nowemu, potężnemu państwu Meroe, którego potęga przetrwała do IV wieku n.e. O jego rozwoju i potędze świadczy blisko pięćdziesiąt piramid jego władców, znajdujących się w Meroe. Walki Psametycha w Nubii opisuje tekst na steli zwycięstwa Psametycha, odnalezionej w Kalabasza, około pięćdziesiąt kilometrów na południe od Asuanu.

W czasie swego panowania zezwolił^[3] greckim kupcom i żołnierzom na osiedlenie się w Naukratis.

Psametych zmarł w szóstym roku swego panowania. Został pochowany w Sais, zaś królowa Tahut spoczęła w Athribis, gdzie grób jej odnaleziono na początku lat pięćdziesiątych XX wieku.

Tytulatura edytuj

Królewski Protokół

serech lub Horusowe:

trl.: mnḫ-ib^[4]^[5] (Menh-ib)

tłum.: Ten-o-trwałym-sercu^{[potrzebny przypis]}

nebti lub Należący do Obu Pań:

trl.: wsr-Ꜥ^[4]^[5] (Usera)

tłum.: Władczy/Potężny^{[potrzebny przypis]}

Złotego Horusa:

trl.: snfr-tꜢwi^[4]^[5] (Senefer-taui)

tłum.: Ten-który-doskonali-Oba-Kraje^{[potrzebny przypis]}

prenomen lub imię tronowe:

trl.: nfr-ib-rꜤ^[4]^[5] (Neferibre^[6])

tłum.: O Doskonałym Sercu, Re^[7]

nomen lub imię rodowe:

trl.: psmtk^[4]^[5] (Psametyk/Psametik^[6])

tłum.: Handlarz winem z Meczek/Mąż (Boga) Meczek^[7]

Oprócz wymienionych znane jest także kilka odmiennych wariantów hieroglificznego zapisu niektórych imion władcy^[4]^[8]

Przypisy edytuj

↑ Psametyk II, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-04-14] .
↑ Stanley Mayer Burstein: Kleopatra i jej rządy, s. 102.
↑ Praca zbiorowa: Egipt. Świat faraonów. Firma Księgarska Jacek Olesiejuk sp. z o.o., 2008, s. 313. ISBN 978-83-7512-989-2.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f PeterP. Lundström PeterP., Psamtik II in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-05-29] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Ronald J.R.J. Leprohon Ronald J.R.J., Denise M.D.M. Doxey Denise M.D.M., The great name: ancient Egyptian royal titulary, Atlanta: Society of Biblical Literatures, 2013 (Writings from the ancient world), s. 165-166, ISBN 978-1-58983-767-6 [dostęp 2023-05-25] .
↑ ^a ^b BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów. Życie. Legenda. Odkrycia, wyd. 2, Iskry, 2021, s. 800, ISBN 978-83-244-1042-2 .
↑ ^a ^b Egipt Starożytny - XXVI Dynastia [online], www.narmer.pl [dostęp 2023-05-29] .
↑ Jürgen vonJ. Beckerath Jürgen vonJ., Handbuch der ägyptischen Königsnamen, München ägyptologische Studien, München: Deutscher Kunstverlag, 1984, s. 275, ISBN 978-3-422-00832-8 [dostęp 2023-05-27] (niem.).

Bibliografia edytuj

Praca zbiorowa pod redakcją naukową Joachima Śliwy, 2005, Wielka Historia Świata Tom 2 Stary i Nowy Świat od „rewolucji” neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego, Oficyna Wydawnicza Fogra, ss. 372, ISBN 83-85719-83-0.
NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: PIW, 2004, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 .
BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044 .

[1] Psametyk II, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-04-14] .

[2] Stanley Mayer Burstein: Kleopatra i jej rządy, s. 102.

[3] Praca zbiorowa: Egipt. Świat faraonów. Firma Księgarska Jacek Olesiejuk sp. z o.o., 2008, s. 313. ISBN 978-83-7512-989-2.

[lundtrom-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f PeterP. Lundström PeterP., Psamtik II in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-05-29] (ang.).

[tytulatura-5] Ronald J.R.J. Leprohon Ronald J.R.J., Denise M.D.M. Doxey Denise M.D.M., The great name: ancient Egyptian royal titulary, Atlanta: Society of Biblical Literatures, 2013 (Writings from the ancient world), s. 165-166, ISBN 978-1-58983-767-6 [dostęp 2023-05-25] .

[kwiatkowski-6] BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów. Życie. Legenda. Odkrycia, wyd. 2, Iskry, 2021, s. 800, ISBN 978-83-244-1042-2 .

[narmer-7] Egipt Starożytny - XXVI Dynastia [online], www.narmer.pl [dostęp 2023-05-29] .

[8] Jürgen vonJ. Beckerath Jürgen vonJ., Handbuch der ägyptischen Königsnamen, München ägyptologische Studien, München: Deutscher Kunstverlag, 1984, s. 275, ISBN 978-3-422-00832-8 [dostęp 2023-05-27] (niem.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]