Tętnica nadłopatkowa
Tętnica nadłopatkowa (łac. arteria suprascapularis, ang. suprascapular artery, SSA) – gałąź odchodząca od pnia tarczowo-szyjnego, będącego z kolei gałęzią odchodzącą od tętnicy podobojczykowej w jej odcinku wstępującym[1]. Zanotowano przypadek występowania dodatkowej tętnicy nadłopatkowej, przebiegającej jednak razem z tą główną[2].
Topografia części wstępującej t. podobojczykowej[1] edytuj
- po stronie lewej znajduje się pod płucem;
- po stronie prawej znajduje się pod mięśniem mostkowo-tarczowym i mostkowo-gnykowym;
- po obu stronach jest krzyżowana przez nerw błędny (X nerw czaszkowy, nervus vagus);
- bocznie od skrzyżowania z nerwem błędnym występuje skrzyżowanie z pniem współczulnym;
- czasami z przodu występuje pętla podobojczykowa;
Przebieg tętnicy nadłopatkowej[3][4] edytuj
Tętnica przechodzi (najczęściej):
- Przed splotem ramiennym (choć zdarzają się przypadki przechodzenia pomiędzy jego pniami, lub za nim, choć przed splotem to przypadek najczęstszy),
- Owija się dookoła pęczka bocznego splotu ramiennego[5]
- Za mięśniem łopakowo-gnykowym (ang. omohyoid muscle)
- Wzdłuż obojczyka z tyłu
- Nad więzadłem poprzecznym łopatki górnym
- Wchodzi do dołu nad- i podgrzebieniowego
- Dochodzi do górnego brzegu łopatki (ang. superior margin of scapula)
Warianty anatomiczne wyjścia t. nadłopatkowej[6] edytuj
- w 30% przypadków wychodzi z pnia szyjno-grzbietowego (ang. cervico-dorsal trunk)
- w 4% przypadków wychodzi z pnia grzbietowo-łopatkowego (ang. dorso-scapular trunk)
- w 22% przypadków wychodzi z pnia szyjno-łopatkowego (ang. cervico-scapular trunk)
- w 24% przypadków wychodzi z pnia szyjno-grzbietowo-łopatkowego (ang. cervico-dorso-scapular trunk)
W pozostałych przypadkach tętnica wychodzi bezpośrednio z pnia tarczowo-szyjnego.
Warianty rzadkie wyjścia t. nadłopatkowej edytuj
Sieć barkowa (rete acromiale)[4] edytuj
Tętnica nadłopatkowa oddaje gałąź barkową (ang. acromial branch), która z gałęzią barkową od tętnicy piersiowo-barkowej tworzy sieć barkową.
Zakres unaczynienia[12] edytuj
- mięsień podgrzebieniowy (ang. infraspinatus muscle)
- mięsień nadgrzebieniowy (ang. supraspinatus muscle)
Przypisy edytuj
- ↑ a b Kończyna górna, kończyna dolna, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, OCLC 891278658 .
- ↑ D. Chen , P. Adds , Accessory suprascapular artery, „Clinical Anatomy (New York, N.Y.)”, 4, 2011, s. 498–500, DOI: 10.1002/ca.21120, ISSN 1098-2353, PMID: 21509814 [dostęp 2016-12-11] .
- ↑ J. Dargaud i inni, Study of the relationship between the suprascapular artery and the brachial plexus, „Surgical and Radiologic Anatomy”, 2, 2014, s. 108–112, DOI: 10.1007/s00276-002-0026-5, ISSN 0930-1038 [dostęp 2016-12-11] (ang.).
- ↑ a b Tadeusz Marciniak , Mieczysław Ziółkowski , Anatomia prawidłowa człowieka. T. 2, Nauka o trzewiach - splanchnologia, nauka o naczyniach - angiologia: podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy, wyd. 3, Wrocław: Rada Uczelniana Zrzeszenia Studentów Polskich Akademii Medycznej, 1991 [dostęp 2016-12-11] .
- ↑ McMinn & Abrahams : polsko-angielski atlas anatomii klinicznej, Elsevier Urban & Partner, 2014, OCLC 892597300 .
- ↑ Andreas H. Weiglein i inni, Arteries in the posterior cervical triangle in man, „Clinical Anatomy”, 8, 2005, s. 553–557, DOI: 10.1002/ca.20143, ISSN 1098-2353 [dostęp 2016-12-11] (ang.).
- ↑ Mallikarjun ADIBATTI , Variation in the origin of suprascapular artery, „International Journal of Anatomical Variations”, ISSN 1308-4038 [dostęp 2016-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-20] .
- ↑ Lovesh SHUKLA , Bilateral variation in the origin of suprascapular artery, „International Journal of Anatomical Variations”, ISSN 1308-4038 [dostęp 2016-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-20] .
- ↑ Stavros ATSAS , The rare origin of the suprascapular artery arising off the internal thoracic artery in the presence of the thyrocervical trunk: clinical and surgical implications, „International Journal of Anatomical Variations”, ISSN 1308-4038 [dostęp 2016-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-21] .
- ↑ F.A. Saadeh , The suprascapular artery: case report of an unusual origin, „Anatomischer Anzeiger”, 1, 1979, s. 83–86, ISSN 0003-2786, PMID: 434481 [dostęp 2016-12-11] .
- ↑ Sunita Dinkar , Ganesh S. Kamath , Vasudev B. Pai , When images lie: a variant of suprascapular artery found incidentally, „BMJ case reports”, 2015, 2015, DOI: 10.1136/bcr-2015-211835, ISSN 1757-790X, PMID: 26336191, PMCID: PMC4567745 [dostęp 2016-12-11] .
- ↑ Atlas anatomii człowieka : angielskie mianownictwo anatomiczne, Edra Urban & Partner, 2015, OCLC 956600578 .