Ksantyna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, kat., drobne redakcyjne |
wikizacja, infobox |
||
Linia 1:
| Nazwa = Ksantyna
▲{{Bez infoboxu|Związek chemiczny}}
| grafika1 = Xanthin_-_Xanthine.svg
| grafika1_opis =
| grafika2 = Xanthine-3D-balls.png
| grafika2_opis =
| grafika3 =
| grafika3_opis =
| Nazwa systematyczna = 3,7-Dihydro-puryno-2,6-dion
| Inne nazwy = 2,6-dihydroksypuryna
| Wzór sumaryczny = C<sub>5</sub>H<sub>4</sub>N<sub>4</sub>O<sub>2</sub>
| Inne wzory =
| SMILES = C1=NC2=C(N1)C(=O)NC(=O)N2
| Masa molowa = 152.111
| Wygląd = białe ciało stałe
| Numer CAS = 69-89-6
| PubChem = 1188
| DrugBank =
| Gęstość =
| Stan skupienia w podanej G =
| G warunki niestandardowe =
| Rozpuszczalność w wodzie =
| RwW warunki niestandardowe =
| Inne rozpuszczalniki =
| Temperatura topnienia =
| Tt warunki niestandardowe =
| Temperatura wrzenia =
| Tw warunki niestandardowe =
| Temperatura krytyczna =
| Ciśnienie krytyczne =
| Kwasowość =
| Zasadowość =
| Aktywność optyczna =
| Lepkość =
| L warunki niestandardowe =
| Napięcie powierzchniowe =
| Np warunki niestandardowe =
| Punkt izoelektryczny =
| Typ hybrydyzacji i VSEPR =
| Układ krystalograficzny =
| Moment dipolowy =
| Zewnętrzne dane MSDS = http://www.sciencelab.com/xMSDS-Xanthine-9925444
| Hazard E =
| Hazard C =
| Hazard O =
| Hazard F =
| Hazard FF =
| Hazard T =
| Hazard TT =
| Hazard Xn =
| Hazard Xi = tak
| Hazard N =
| Palność = 1
| Zdrowie = 2
| Reaktywność = 0
| Inne =
| Temperatura zapłonu =
| Tz uwagi =
| Tz warunki niestandardowe =
| Temperatura samozapłonu =
| Ts uwagi =
| Ts warunki niestandardowe =
| Zwroty ryzyka = R: 36, 38
| Zwroty bezpieczeństwa =
| Numer RTECS = ZD7700000
| Inne aniony =
| Inne kationy =
| Pochodne ? =
| ? =
| Podobne związki =
| aktywny =
| minerał =
}}
'''Ksantyna''' (''2,6-dihydroksypuryna'') - organiczny [[związki chemiczne|związek chemiczny]], jedna z zasad purynowych, bezpośredni prekursor [[kwas moczowy|kwasu moczowego]]. Pochodnymi ksantyny są [[kofeina]], [[teobromina]] i [[teofilina]].
Obecność ksantyny została wykryta w [[Murchison (meteoryt)|meteorycie Murchison]]. Badania wykluczyły ziemskie pochodzenie cząsteczek<ref>Martins Z. et al., Extraterrestrial nucleobases in the Murchison meteorite, Earth and Planetary Science Letters 270 (2008) 130–136 [http://astrobiology.gsfc.nasa.gov/analytical/PDF/Martinsetal2008.pdf {format pdf)] (en)</ref>.
==Kliniczne znaczenie pochodnych ksantyny==
Pochodne ksantyny, nazywane '''ksantenami''', to grupa [[alkaloid|alkaloidów]] powszechnie używanych ze względu na ich łagodny effekt [[stymulanty|stymulujący]] i rozkurczający oskrzela co jest wykorzystywane w leczeniu objawów [[astma|astmy]]. W przeciwieństwie do bardziej silnych stymulantów ksanteny inhibują mechanizmy senności indukowanej [[adenozyna|adenozyną]] czyniąc je mniej efektywnymi stymulantami niż [[aminy]] sympatomimetyczne. Szeroki wpływ ustrojowy sprawia że zakres terapeutyczny '''ksantenów''' jest wąski, czyniąc je raczej drugorzędnymi środkami leczenia astmy. Poziom terapeutyczny wynosi 10-20 μg/ml w krwi; oznakami poziomu toksycznego jest drżenie rąk, nudności, mdłości, zdenerwowanie, [[tachykardia]] i [[arytmia]].
[[Metylowanie|Metylowanymi]] pochodnymi ksantyny są [[kofeina]], [[paraksantyna]], [[teofilina]] i [[teobromina]]. Te związki [[inhibitor|inhibują]] [[fosfodiesteraza|fosfodiesterazę]] i jest antagonistą receptora [[adenozyna|adanozyny]].
[[Image:Methylxanthin (R1, R2, R3).svg|250px|left|thumb|Kofeina: R<sub>1</sub> = R<sub>2</sub> = R<sub>3</sub> = CH<sub>3</sub><br>Teobromina: R<sub>1</sub> = H, R<sub>2</sub> = R<sub>3</sub> = CH<sub>3</sub><br>Teofilina: R<sub>1</sub> = R<sub>2</sub> = CH<sub>3</sub>, R<sub>3</sub> = H]]
{{-}}
{| class="wikitable sortable"
|+ Wybrane Ksantyny
!Nazwa!!R<sup>1</sup>!!R<sup>2</sup>!!R<sup>3</sup>!![[Mi%C4%99dzynarodowa_Unia_Chemii_Czystej_i_Stosowanej|Nomenklatura IUPAC]]!!Występowanie
|-
|[[Kofeina]]||[[Metyl|CH<sub>3</sub>]]||[[Metyl|CH<sub>3</sub>]]||[[Metyl|CH<sub>3</sub>]]||1,3,7-trimetylo-1H-puryno-2,6(3H,7H)-dion||[[Kawa]], [[Guarana]], [[Yerba mate]], [[Herbata]]
|-
|[[Teobromina]]||H||[[Metyl|CH<sub>3</sub>]]||[[Metyl|CH<sub>3</sub>]]||3,7-dihydro-3,7-dimetylo-1H-puryno-2,6-dion||[[Czekolada]], [[Yerba mate]]
|-
|[[Teofilina]]||[[Metyl|CH<sub>3</sub>]]||[[Metyl|CH<sub>3</sub>]]||H||1,3-dimetylo-7H-puryno-2,6-dion||[[Herbata]]
|-
|[[Ksantyna]]||H||H||H||3,7-dihydro-puryno-2,6-dion||rośliny, zwierzęta
|}
{{-}}
{{Przypisy}}
| |||