Pachycefalozaury: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
Linia 21:
== Wielkość ==
Niektóre gatunki mogły osiągać 5 m długości, najmniejsze mierzyły jednak
== Pożywienie ==
Pachycefalozaury prawdopodobnie były [[roślinożerca|roślinożerne]], aczkolwiek niewykluczone, iż mogły wzbogacać swą dietę o [[owady]] czy inne małe [[bezkręgowce]].
== Występowanie ==
Żyły w okresie [[Kreda (okres)|kredy]] na obszarze współczesnej [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]] i [[Eurazja|Eurazji]].
== Opis ==
Posiadały duże, kopulaste i zgrubiałe kości sklepienia czaszki, dlatego nazywa się je również dinozaurami grubogłowymi. Głowy ich mogły być kopulaste, płaskie lub klinowate. Niektóre z nich z tyłu czaszki, jak również na nosie i po bokach głowy posiadały gruzełkowate narośla (''[[Prenocefal|Prenocephale prenes]]''), oraz kolce, których przeznaczenie nie jest pewne (''[[Stygimoloch|Stygimoloch spinifer]]''). U lepiej poznanych gatunków można dostrzec dwa typy sklepienia czaszki. Bardziej wypukłe należały prawdopodobnie do samców. Mogły one pełnić funkcje bodźców wzrokowych.
Głowy pachycefalozaurów są dość ciężkie i dlatego by poszczególne osobniki mogły utrzymać stan równowagi, konieczne było
== Behawior ==
Funkcja grubych głów tych dinozaurów była wielokrotnie dyskutowana. Najbardziej rozpowszechniony pogląd mówi, iż były one używane, podobnie, jak czynią to dzisiejsze [[krętorogie]], do walk samców, u których czaszki są o wiele grubsze i lepiej rozwinięte niż u samic. Walki mogły być toczone o dostęp do samic lub dla ustalania hierarchii i w stadzie. Zaproponowano, iż zwierzęta te mogły ustawiać głowę, szyję i tułów pionowo w jednej linii, co amortyzowało siłę uderzenia. Skamieniałości wskazują jednak, iż głowa z szyją były raczej wygięte na kształt litery S. Poza tym okrągły kształt zmniejszał powierzchnię uderzającą.
Linia 36 ⟶ 40:
Istnieje też [[hipoteza]], że grube głowy używane były do odstraszania czy też nawet atakowania drapieżników, co zdarza się i dzisiaj u wspomnianych już krętorogich.
== Ewolucja ==▼
Dinozaury grubogłowe powstały z [[marginocefale|marginocefali]], z których początek wzięły także [[ceratopsy]].▼
▲== Ewolucja ==
Pierwszymi znanymi nauce pachycefalozaurami są [[jura środkowa|średkowojurajski]] [[ferganocefal]] z [[Kirgistan]]u i [[kreda dolna|wczesnokredowy]] stenopeliks z dzisiejszych [[niemcy|Niemiec]]. Jednak niektórzy naukowcy (Sullivan, 2006) wątpią w ich przynależność do grupy ''Pachycephalosauria''.
== Systematyka ==
▲Dinozaury grubogłowe
Systematyka Pachycefalozaurów nie jest jeszcze dobrze rozpoznana. Ich szczątki zwykle są niekompletne, a zazwyczaj mamy do czynienia głównie z pozozstałościami czaszki. To na nich opiera się systematyka tych dinozaurów. Występowały w niej liczne błędy, jak np. uznany kiedyś za przedstawiciela pachycefalozaurów [[majungatol]] znany dziś jako [[teropody|teropod]] [[majungazaur]] z grupy [[abelizaury|abelizaurów]]. Podobne wątpliwości dotyczą [[jawerlandia|jawerlandii]].
|