Ulica Kolejowa w Warszawie

Ulica Kolejowa w Warszawie - jedna z ulic warszawskiej Woli znajdująca się na osiedlu Czyste. Jest przedłużeniem ul. Prądzyńskiego, biegnącym od skrzyżowania z ul. Sławińską do ulicy Towarowej.

Kolejowa

{{{nazwa oryginalna}}}

{{{jednostki}}}
Państwo	Polska
Miejscowość	{{{miejscowość}}}
Poprzednie nazwy	{{{poprzednie nazwy}}}
Plan
[[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan przebiegu ulicy|]]
Przebieg
ul. Sławińska ul. Zwrotnicza ul. Przyokopowa ul. Towarowa
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

{{Ulica infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | miejscowość = | poprzednie nazwy = | commons = | jednostki = | plan = | opis zdjęcia = | współrzędne = | nazwa oryginalna = Nieznane pola: "jedn1_nazwa", "miasto_herb", "jedn2", "zdjęcie_podpis", "państwo_flaga", "jedn1", "jedn2_nazwa", "mapa", "rodzaj" oraz "miasto".

Historia

Ulica Kolejowa powstała krótko przed rokiem 1875 jako droga podwalna, powiązana z Okopami Lubomirskiego, od których pochodzi także nazwa jednej z przecznic - ul. Przyokopowej. Linię wałów miejskich przesunięto ówcześnie nieco na zachód tak, by obejmowały infrastrukturę kolejową i torowiska stacji towarowej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Okopy Lubomirskiego zniesiono już po około 10 latach, tworząc zgodną z ich przebiegiem ulicę zwaną Zaokopową, będącą przedłużeniem odcinka dawnej Drogi Królewskiej, czyli obecnej ulicy Prądzyńskiego, odciętego torami kolejowymi od innych jej części - ulic Nowowiejskiej i Niemcewicza. Rozwój i dzieje ulicy Zaokopowej związane są nierozerwalnie z istnieniem bocznic i torów Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej; pierwszymi wzniesionymi tutaj obiektami były wielkie hale magazynów kolejowych, budowane od ok. roku 1896 pod nr. 8/10. Proces ich rozbudowy trwał do około roku 1930; ostatecznie wypełniły niemal całą parzystą stronę ulicy. Równocześnie, już przed rokiem 1888 przy Zaokopowej pojawił się pierwszy zakład przemysłowy - warsztaty kotlarskie Bańkowskiego, przejęte pod koniec XIX wieku przez zakłady metalowe "Borman i Szwede" z ul. Srebrnej. Przy ulicy zwanej już od roku 1901 Kolejową działał w latach 1907-1911 znany zakład elektrotechniczny "Bracia Borkowscy", jednak ostatecznie przeniósł się na praski brzeg, na ul. Grochowską. Na opuszczonej posesji i kilku sąsiednich placach pod ogólnym numerem 57 w roku 1920 wybudowano ogromne hale produkcyjne Wytwórni Parowozów Spółki Akcyjnej Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich, znanej potem jako Warszawska Spółka Akcyjna Budowy Parowozów; owe zabudowania sięgnęły aż do nieistniejącego dziś odcinka ul. Karolkowej. Pierwszy parowóż wybudowany od podstaw na ul. Kolejowej otrzymał oznaczenie Tr12. Istotną rolę w okolicy odgrywały firmy powiązane z przemysłem metalowym: pod nr. 37/39 w roku 1904 powstała odlewnia metali W. Ambroziewicza, pod nr. 51 działała założona w roku 1887 niewielka fabryka narzędzi służących do obróbki metali J. Dziewulskiego. Innym zakładem o zbliżonym profilu działającym w bliskiej okolicy była fabryka pił tnących "Gloria" z siedzibą przy ul. Zwrotniczej 8 A. W latach 1905-08 powstały zabudowania elektrowni Towarzystwa Warszawskich Tramwajów, przypisane numeracji ul. Przyokopowej, lecz tarasujące wylot Kolejowej na ul. Grzybowską. Nieco na południe od budynków elektrowni od lat dwudziestych XX wieku działały Warszawskie Zakłady Przemysłowe Wyrobu Drożdży; w zbliżonym okresie u zbiegu z ul. Zwrotniczą powstały przypisane jej numeracji składy opałowe oraz budynki administracyjne górnośląskiego koncernu węglowego "Robur". Poza dwoma niewielkimi domkami na terenach kolejowych przy ulicy Kolejowej nigdy nie wzniesiono obiektów mieszkalnych; w roku 1939 starty spowodowane bombardowaniami nie były wielkie. Również powstanie roku 1944 przyniosło również nieduże straty, głównie w obrębie elektrowni Towarzystwa Warszawskich Tramwajów oraz Warszawskiej Spółki Akcyjnej Budowy Parowozów. W okresie powojennym po nacjonalizacji fabryki parowozów przekształcono ją w Warszawskie Zakłady Maszyn Budowlanych im. Ludwika Waryńskiego (obecnie: Bumar-Waryński); nowa fabryka wchłonęła część dawnej ulicy Kolejowej. Końcowy fragment przy elektrowni całkowicie przestał istnieć, odcięty wcześniej przedłużeniem ul. Kasprzaka. Do lat osiemdziesiątych przetrwał odcinek na terenie zakładów Bumar-Waryński, jednak już wcześniej wytyczono go na nowo nieco na południe, na przedłużeniu początkowego fragmentu. Obecnie w licznych ocalałych zabudowaniach przemysłowych i składowych działają hurtownie i magazyny, oraz kilka nocnych klubów muzycznych. W roku 2007 na dawnych terenach Bumaru rozpoczęto prace budowlane przy wznoszeniu osiedla mieszkaniowego o 1300 lokalach przez hiszpańskiego developera - Grupo Proconsol.

Bibliografia

• Jarosław Zieliński: Atlas Dawnej Architektury Ulic i Placów Warszawy, tom 6. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2000, s. 75. ISBN 83-88372-04-4.{{Cytuj książkę}} Nieznane pola: 1.