Spacelab: Różnice pomiędzy wersjami

[[ImageGrafika:KSC-95EC-0544.jpg|thumb|200px|Spacelab zamontowany w ładowni wahadłowca]]

'''Spacelab''' było to [[laboratorium]] wielokrotnego użytku wysyłane w [[przestrzeń kosmiczna|przestrzeń kosmiczną]] na pokładzie [[wahadłowiecWahadłowiec kosmiczny|wahadłowca]]. Pozwalało naukowcom wykonywać [[eksperyment|eksperymenty]]y związane z [[mikrograwitacja|mikrograwitacją]] na orbicie ziemskiej. Składało się z kilku połączonych komponentów, między innymi modułu ciśnieniowego i palet zewnętrznych.

W kwietniu [[1973]] roku [[NASA]] i [[Europejska Organizacja Badań Kosmicznych|ESRO]] (European Space Research Organisation- Europejska Organizacja Badań Kosmicznych) zdecydowały się skonstruować segmentowane kosmiczne laboratorium naukowe do użytku podczas lotów [[wahadłowiec|wahadłowca]]. Budowa rozpoczęła się w roku [[1974]]. Pierwszy segment modułu laboratoryjnego, LM1, został przekazany [[NASA]] przez [[ESAEuropejska Agencja Kosmiczna|Europejską Agencję Kosmiczną]] bezpłatnie, w zamian za umożliwienie lotów europejskim [[astronauta|astronautom]]. Drugi segment, LM2, został kupiony przez [[NASA]] dla własnego użytku. Jako dodatek do [[laboratorium]], powstało również pięć palet zewnętrznych do [[eksperyment|eksperymentów]]ów w [[próżnia|próżni]] i komora ciśnieniowa zawierająca podzespoły potrzebne podczas misji, w których zastosowana była konfiguracja niezawierająca modułu laboratoryjnego. Do użytku zakwalifikowano osiem różnych konfiguracji, chociaż opracowano ich dużo więcej.

Komponenty Spacelaba po raz pierwszy zostały wykorzystane w [[1983]] roku. Wszystkie z wyjątkiem palet zewnętrznych zostały wycofane z użytku w [[1998]] roku, po 25 lotach. Prace naukowe prowadzono odtąd na [[ISSMiędzynarodowa Stacja Kosmiczna|Międzynarodowej Stacji Kosmicznej]]. Palety zewnętrzne zostały ponownie wykorzystane w [[2002]] roku podczas lotu [[STS-99]]. Paleta Deployable 1 została użyta w misji [[STS-123]], a Deployable 2 ma być wysłana w [[STS-127]].

Największą częścią Spacelaba był cylindryczny moduł załogowy umieszczany w tylnej części ładowni [[wahadłowiec|wahadłowca]] i połączony z nim tunelem. Jego [[średnica]] wynosiła 4,12 metra, a długość jednego segmentu 2,7 metra. Istniały dwa segmenty, które mogły funkcjonować pojedynczo, w większości misji stosowano jednak konfigurację, w której były połączone.

Na paletach zewnętrznych w kształcie litery U montowano instrumenty zewnętrzne oraz wymagające dużego pola widzenia, na przykład [[teleskop|teleskopy]]y. Palety mogły być montowane pojedynczo, podwójnie lub potrójnie. Jednorazowo, dzięki połączeniu konfiguracji podwójnej z potrójną, w ładowni [[wahadłowiec|wahadłowca]] mieściło się pięć palet.

* [[STS-45]], ATLAS-1, Marzec [[1992]], podwójna konfiguracja palet ([[Atlantis (wahadłowiec)|''Atlantis'']])

* [[STS-66]], ATLAS-3, Listopad [[1994]], jedna paleta ([[Atlantis (wahadłowiec)|''Atlantis'']])

* [[STS-71]], Spacelab-Mir, Lipiec [[1995]], Moduł LM2 ([[Atlantis (wahadłowiec)|''Atlantis'']])