Opresja społeczna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne |
|||
Linia 1:
[[Image:1904 Russian Tsar-Stop your cruel oppression of the Jews-LOC hh0145s.jpg|thumb|right|360px|Ilustracja opresji rosyjskich Żydów w czasach caratu.]]
'''Opresja''' ([[łacina|łac]]. ''oppressio'' - ucisk) - w dyskursie postmodernistycznym: wykluczanie, [[marginalizacja|marginalizowanie]] lub wręcz unicestwianie danych grup społecznych lub kategorii tożsamościowych, głównie w celu podkreślenia wyższości opresora, uprzywilejowania go i utrzymania go u władzy<ref>*{{Cytuj książkę | nazwisko=Cudd | imię=Ann E. | autor link= | inni= | tytuł=Analyzing Oppression | data=2006 | wydawca=Oxford University Press | miejsce=Oxford | isbn= | strony=}}</ref>.
Opresja społeczna nie potrzebuje formalnie ustanowionego wsparcia instytucjonalnego do uzyskania pożądanego efektu - może odbywać się w sposób nieformalny, na gruncie indywidualnym. Stanowi ona metodę wzmocnienia grupowej tożsamości opresora poprzez zdefiniowanie go jako lepszego, bardziej wartościowego i stojącego na wyższym poziomie od wykluczonej grupy (zob. [[Inny]]).
Linia 10:
Zjawisko opresji poddawane jest analizie przez [[późna nowoczesność|późno-nowoczesny]] dyskurs nauk społecznych<ref>*Hanna Mamzer (2007), Formy przemocy w kulturze współczesnej, Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu, ISBN: 83-232-1663-0</ref>.
Psychologowie związani z tym kierunkiem badawczym zajmują się opisywaniem mechanizmów [[psychika|psychicznych]], które determinują postawy antyspołeczne i zachowania agresywne względem danych grup społecznych<ref>Young-Bruehl, Elisabeth. 1996. ''The Anatomy of Prejudices''. Cambridge, MA: Harvard University Press.</ref>. [[Psychologia stereotypów i uprzedzeń]] pokazuje w jaki sposób jednostki uczą się stereotypów, utrwalają je i powtarzają, a także w jaki sposób usprawiedliwiają stosowaną przemoc, m.in. za pomocą zjawiska dehumanizacji. Zjawisko stereotypu połączone jest zwykle ze zjawiskiem antyspołecznych [[uprzedzenie|uprzedzeń]], polegającym na podtrzymywaniu i reprodukcji fałszywych mniemań związanych z określonymi osobami czy grupami oraz na postawie nienawiści, niechęci względem nich<ref>Nelson, T. (2003). Psychologia uprzedzeń (s. 342). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. ISBN 83-89120-65-8.</ref>.
Socjologowie odmienności koncentrują się na opisywaniu opresji społecznej, bazując nie na indywidualnych predyspozycjach jednostek, lecz na zakodowanych kulturowo mechanizmach wykluczenia. Mogą one ulec instytucjonalizacji - stać się elementem prawa, będąc reprodukowanym przez instytucje państwowe (zob. [[apartheid]])<ref>*Hanna Mamzer (2007), Formy przemocy w kulturze współczesnej, Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu, ISBN: 83-232-1663-0</ref>.
Linia 17:
W socjologii i psychologii, opresja zinternalizowana to zjawisko, w którym dana grupa poddana opresji używa przeciwko sobie metod opresora. Przedstawiciele wykluczanej grupy utrzymują opresywne przekonania względem swojej grupy i zaczynają wierzyć w związane z nią negatywne stereotypy<ref>Beck, Aaron, M.D. 1999 ''Prisoners Of Hate''. New York: HarperCollins Publishers </ref>.
Przykładowo, zinternalizowany [[rasizm]] pojawia się wtedy, gdy przedstawicie danej grupy rasowej uznają, że są mniej zdolni, inteligentni itp. względnem innej grupy, pomimo przeczących temu wyników badań naukowych.
Każda marginalizowana grupa może ujawniać opresję zinternalizowaną.
| |||