Wózek (kolejnictwo): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mrtytoryczne i redakcyjne
Linia 1:
{{WEdycji|Grzexs}}
{{disambigR|zagadnienia '''z zakresu kolejnictwa'''|[[wózek dziecięcy]]}}
[[Grafika:Bettendorf truck at Illinois Railway Museum.JPG|thumb|200px|right|Wózek uproszczonej konstrukcji (Muzeum Kolejnictwa w Union w [[Illinois (stan w USA)|Illinois]] w [[Stany Zjednoczone|USA]])]]
Linia 5 ⟶ 4:
W [[Przegląd zagadnień z zakresu kolejnictwa|kolejnictwie]] '''wózek''' to element [[pojazd szynowy|pojazdu szynowego]] w którym zamocowane są [[oś pojazdu|osie]] z [[koło (technika)|kołami]]. W miarę zwiększania długości pojazdów szynowych pojawiły się problemy przy przechodzeniu ich przez łuki [[tor|torów]]. Rozwiązaniem tego problemu było osadzenie nadwozia pojazdu na dwóch krótkich ramach, w których osadzone były osie dwóch zestawów kołowych.
 
Wózki mogą być typu skrzynkowego, które mają konstrukcje ramy połączonej poprzeczkami na zewnątrz zestawów kołowych, oraz typu uproszczonego. Zaletą wózków pierwszego rodzaju jest możliwość osadzenia hamulców klockowych po obu stronach koła. Wózki drugiego rodzaju składają się z dwóch identycznych odlewów połączonych poprzeczną belką. Stosowane są głównie w wagonach[[wagon]]ach towarowych na kolejach poradzieckich i w USA. Zaletą jest niska cena, prostota, wadą – możliwość stosowania jedynie jednego [[Hamulec klockowy|klocka hamulcowego]] na koło oraz odsprężynowanie tylko jednostopniowe. W wyniku zastosowania hamulców tarczowych powstały różne konstrukcje łączące zalety obu tych rodzajów wózków.
 
W wózku zabudowane są elementy zapewniające odsprężynowanie pojazdu szynowego. Dawniej najczęściej stosowane były [[Resor półeliptyczny|sprężyny piórowe]], obecnie [[Sprężyna śrubowa|sprężyny śrubowe]] z tendencją do zastępowania ich pneumatycznymi elementami sprężystymi. Obok sprężyn na wóżkach zamocowane są tłumiki (drgań i – w pojazdach dużej szybkości – wężykowania. Znaczna część wózków wagonów pasażerskich ma zabudowane prądnice – duże [[Prądnica prądu stałego|prądnice prądu stałego]] zastępowane są znacznie mniejszymi [[alternator]]ami ze zblokowanym prostownikiem.
 
Wyróżniamy wózki toczne (nie posiadające napędu – wagonowe) i napędowe. Wózki napędowe w lokomotywach elektrycznych i spalinowych z przekładnią elektryczną mają zabudowane silniki (zwykle – 1 silnik na 1 oś). Istnieją (rzadkie) przykłady wózków napędowych bez zabudowanych silników, w których następuje jedynie zamiana za pomocą przekładni ruchu obrotowego wału dostarczającego moc z silnika umieszczonego w pudle lokomotywy na ruch obrotowy kół (rozwiąznie stosowane w spalinowozach z przekładnią mechaniczną).