Pokrzywno (powiat grudziądzki): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
|||
Linia 1:
{{Wieś infobox
| Wieś=Pokrzywno
| dopełniacz_wsi=| herb_wsi=
| rodzaj_gminy=
| flaga_wsi=
| mapa_wsi=
| województwo=kujawsko-pomorskie
| powiat=grudziądzki
| powiatshort=grudziądzki
| gmina=Gruta
| gminashort=Gruta
| miejska=
| powierzchnia=
| stopniN=53
| minutN=26
| sekundN=17
| stopniE=18
| minutE=50
| sekundE=54
| wysokość= | rok=
| populacja=300
| gęstość=
| nr_kier=56
| kod_poczt=
| tablica_rej=CGR
| SIMC=
| sołtys=
| www=
| zdjęcie=
| galeria_commons=
}}
[[Plik:Grunwald Pokrzywno.svg|[[Bitwa pod Grunwaldem|grunwaldzka]] chorągiew Pokrzywna|200 px|thumb]]
'''Pokrzywno''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo kujawsko-pomorskie]], w [[powiat grudziądzki|powiecie grudziądzkim]], w [[gmina Gruta|gminie Gruta]], na trasie z [[Radzyń Chełmiński|Radzynia Chełmińskiego]] do [[Grudziądz]]a.
[[Podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo toruńskie|województwa toruńskiego]].
==Historia==
Główna atrakcją turystyczną wsi jest zamek krzyżacki (niem. ''Engelsburg'') powstał na miejscu słowiańskiego grodu ''Copriven''. Zniszczony gród został nadany biskupowi [[Chrystian]]owi w [[1222]] roku, a po klęsce biskupiej misji nawracania [[Prus]] gród przejęli [[Zakon krzyżacki|Krzyżacy]] około [[1230]] roku.
Pierwszy zamek powstał w [[XIII wiek|XIII]] wieku. Początkowo była to prymitywna drewniano-ziemna fortalicja, nazywana ''Engelsberg'' - ''Mons Angelorum'' (Górą Aniołów). Według kroniki Piotra z Duisburga, w [[1239]] zamieszkiwali tam już rycerze [[zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Pierwszym [[komtur]]em był Henryk Brabantus i przypuszczalnie wtedy właśnie rozpoczęto budowę murowanego założenia. Na początku ze względu na bezpieczeństwo zaczęto od budowy murów obronnych w trakcie realizacji prac do kolejnych fragmentów muru dostawiano wewnętrzną zabudowę. Pokrzywno pełniło funkcję siedziby komturstwa do śmierci ostatniego komtura Fryderyka von Zollern. Zamek pełnił tę funkcję z krótką przerwą. Podczas bitwy pod Grunwaldem zginął komtur Pokrzywna Burchard von Wobecke, a wojska polskie opanowały warownię, jednak nie na długo. Rok po tym wydarzeniu zamek ponownie znalazł się we władaniu Krzyżaków.
W [[1411]] z inicjatywy wielkiego mistrza [[Henryk von Plauen]] Krzyżacy rozpoczęli jego modernizację systemu obronnego. Został wyremontowany, a mury podwyższono i zaopatrzono w nowocześniejsze strzelnice, a sam [[Henryk von Plauen]] po zamachu stanu został zdegradowany i przeniesiony do [[komtur]]ii w Pokrzywnie. Własnością zakonu pozostawał do wybuchu [[wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]] w [[1454]] roku, kiedy został zajęły przez zbuntowane oddziały Związku Pruskiego.
Na mocy porozumień drugiego [[II pokój toruński|pokoju toruńskiego]] w roku [[1466]] Pokrzywno wraz z całą ziemią chełmińską zostało przyłączone do Polski i aż do pierwszego rozbioru w [[1772]] roku było siedzibą polskich starostów. Spłonął w [[1611]] r. Około roku 1630 na terenie warowni zamieszkały siostry norbertanki z Żukowa. Podczas [[potop szwedzki|potopu Szwedzi]] zdobyli i spalili zamek, a kaplicę sprofanowali. Za rządów Prusaków (w 1784 r.) całość sprzedano osobie prywatnej, która rozpoczęła jego demontaż z przeznaczeniem na budowę drogi. Rozbiórka została wstrzymana po szybkiej interwencji biskupa chełmińskiego Baiera, jednak osłabione sklepienie kaplicy runęło w [[1789]] i spowodowało dalsze działania likwidacyjne.
W [[1934]] polskie władze konserwatorskie uznały ruiny za zabytek, mimo to w [[1965]] roku przebudowa drogi doprowadziła do wyburzenia zabudowań przylegających do południowej partii murów. Pierwsze prace zabezpieczające podjęto w roku [[1967]]. Gotycki zamek na nieregularnym rzucie składał się z zamku wysokiego i dwóch przedzamczy. Stosunkowo najlepiej zachowała się brama zamku wysokiego, przebudowany spichrz i brama na przedzamczu, ponadto fragmenty ścian budynku głównego i murów obronnych. Dziś ruiny znajdują się w rękach prywatnych, jego nowy właściciel planuje odbudowę zamku.
== Bibliografia ==▼
* ''Katalog zabytków sztuki w Polsce'', t. 11, 'Województwo bydgoskie'', pod red. [[Tadeusz Chrzanowski|Tadeusza Chrzanowskiego]] i Mariana Korneckiego, z. 7, ''Powiat grudziądzki'', Warszawa, Instytut Sztuki PAN, 1974▼
* Andrzej Pabian, Waldemar Rozynkowski, ''Zamki krzyżackie na ziemi chełmińskiej'', Toruń, Wydaw. Naukowe Scriptor, 1997, ISBN 83-905595-3-6▼
* [[Ryszard Boguwolski]], Lothar Hyss, ''Zamki krzyżackie powiatu grudziądzkiego'' = ''Burgen des Deutschen Ordens im Kreis Graudenz'', Grudziądz, Muzeum w Grudziądzu, 2004, ISBN 83-88076-13-2▼
▲==Bibliografia==
▲*''Katalog zabytków sztuki w Polsce'', t. 11, 'Województwo bydgoskie'', pod red. [[Tadeusz Chrzanowski|Tadeusza Chrzanowskiego]] i Mariana Korneckiego, z. 7, ''Powiat grudziądzki'', Warszawa, Instytut Sztuki PAN, 1974
▲*Andrzej Pabian, Waldemar Rozynkowski, ''Zamki krzyżackie na ziemi chełmińskiej'', Toruń, Wydaw. Naukowe Scriptor, 1997, ISBN 83-905595-3-6
▲*[[Ryszard Boguwolski]], Lothar Hyss, ''Zamki krzyżackie powiatu grudziądzkiego'' = ''Burgen des Deutschen Ordens im Kreis Graudenz'', Grudziądz, Muzeum w Grudziądzu, 2004, ISBN 83-88076-13-2
▲===Linki zewnętrzne===
*[http://www.turystyka.torun.pl/index.php?strona=171&back=1#pokrzywno Pokrzywno w Toruńskim Serwisie Turystycznym]▼
*[http://www.zamkipolskie.com/pokrz/pokrz.html# Zamek w Pokrzywnie]▼
*[http://pokrzywno.zamki.pl/# Zamek w Pokrzywnie]▼
Zobacz też: [[Pokrzywno]] ▼
{{Linki do map Polski
| stopniN=53
| minutN=26
| sekundN=17
| stopniE=18
| minutE=50
| sekundE=54
}}
▲* [http://www.turystyka.torun.pl/index.php?strona=171&back=1#pokrzywno Pokrzywno w Toruńskim Serwisie Turystycznym]
▲* [http://www.zamkipolskie.com/pokrz/pokrz.html# Zamek w Pokrzywnie]
▲* [http://pokrzywno.zamki.pl/# Zamek w Pokrzywnie]
▲Zobacz też: [[Pokrzywno]]
[[Kategoria:Gmina Gruta]]
| |||