Prebenda: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Tawbot (dyskusja | edycje)
poprawione linki na przekierowania: XIII na XIII wiek
Mzopw (dyskusja | edycje)
mNie podano opisu zmian
Linia 7:
Często rozdawnictwo prebend wiązało się z [[nepotyzm|nepotyzmem]] dostojników kościelnych, dbających w ten sposób o zabezpieczenie materialne swych krewnych. Oczywiście instytucja prebend spełniała również cały czas swą podstawową funkcję.
 
Z czasem pojawiły się prebendy związane z utrzymaniem ośrodków czy miejsc kultu, które same nie mogły zapewnić wystarczających dochodów dla duchownych je obsługujących. Osoby tworzące takie beneficja nazywane były patronami prebend. Na przykład [[Jan Długosz (historyk)|Jan Długosz]], sam zresztą dzierżący kilka prebend ale raczej bez wątpienia zasłużenie, był patronem prebendy służącej na utrzymanie opiekunowi kościoła pod wezwaniem [[święty Marcin z Tours|świętego Marcina]] w [[Wiślica|Wiślicy]]. Patronami prebend były również osoby świeckie, ustanawiając je na przeznaczonym przez siebie na ten cel majątku. Intencją tego typu prebend było stworzenie gwarantowanych, często dodatkowych dochodów dla duchownych pełniących funkcje duszpasterskie lub znajdujących się na emeryturze. Prebendy takie związane były z poszczególnymi kościołami lub nawet pojedynczymi [[Ołtarz|ołtarzami]], których opiekunowie (altaryści) mieli zapewnione w ten sposób uposażenie.
 
Patronat prebendy łączył się z uprawnieniem powołania na funkcję czy stanowisko z nią związane. Prebendy tworzone przez osoby indywidualne pozostawały zasadniczo pod ich patronatem. Prebendy oficjalne (urzędowe), ze względu na ich ilość i przynoszone dochody stały się poważnym narzędziem władzy. Osobom nimi dysponującym pozwalały stworzyć szeroki system klienteli i w ten sposób umacniać swoje wpływy. Stąd częste spory pomiędzy [[Biskup|biskupami]] a władcami świeckimi o prawo patronatu nad prebendami.