Ropa (dopływ Wisłoki): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Ropa (rzeka) przeniesiono do Ropa (dopływ Wisłoki): wiele cieków wodnych o takiej nazwie |
m Zobacz też, Potrzebne źródło, WP:SK |
||
Linia 18:
|commons =
}}
'''Ropa''' – [[rzeka]] w południowej Polsce ([[województwo małopolskie]]), w górnym biegu ''Blechnarka''. Lewobrzeżny dopływ [[Wisłoka|Wisłoki]] w 105 km jej biegu. Ropa płynie z najwyższych pasm [[Beskid Niski|Beskidu Niskiego]] przez [[Obniżenie Gorlickie]] do [[Kotlina Jasielsko-Krośnieńska|Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej]]. Rzeka Ropa jest źródłem wody pitnej dla uzdrowiska [[Wysowa]] oraz dla miasta [[Gorlice]] – ujęcie w [[Ropica Polska|Ropicy Polskiej]]. Nazwa rzeki ma prawdopodobnie etymologię celtycką <ref>"[...] celtyckie nazwy rzek, głównie dopływów Wisły, jak [[Raba]], [[Ropa]], [[San]] i inne " [w:] Światowit. Rocznik poświęcony archeologii i badaniom pierwotnej kultury polskiej i słowiańskiej. Państwowe Wydawn. Naukowe. 1962. 254.; "[...] cytowane w literaturze, a więc: [[San]], Raba, [[Ropa]] oraz ''braha'' albo ''bryja'', ''sługa'', ''hak'', ''szczęka'' (patrz prace [[Jan Michał Rozwadowski|Mikołaja Rudnickiego]], [[Jan Michał Rozwadowski|Jan Rozwadowskiego]]. Nazwy Wisły i jej dorzecza. Monografia Wisły. 2. - Studia nad rzek słowiańskich, I. Rozprawa. PAU. XLIII; przypisy tamże)" [w:] [[Janina Rosen-Przeworska]]. Tradycje celtyckie w obrzędowości Protosłowian. Ossolineum. 1964. str. 117; "Puisqu'il est impossible de les enumerer tous citons moins: [[Brda]], [[Brenna]], [[Bzura]], [[Drwęca]], [[Mroga]], [[Nida]], [[Raba]], [[San]], etc. [[Bzura]] selon [[Jan Michał Rozwadowski]] correspond avec [[Brigulos]], [[Drwęca]] aves Druentia, [[Durance]], [[Nida]] avec [[Nidder]], [[Raba]] avec [[Raab]], '''San''' avec Sadne et [[Sein]]." [in:] Ethnologia Polona. Instytut Historii Kultury Materialnej ([[Polska Akademia Nauk]]). 1981. p. 49.</ref>.▼
▲'''Ropa''' – rzeka w południowej Polsce ([[województwo małopolskie]]), w górnym biegu ''Blechnarka''. Lewobrzeżny dopływ [[Wisłoka|Wisłoki]] w 105 km jej biegu. Ropa płynie z najwyższych pasm [[Beskid Niski|Beskidu Niskiego]] przez [[Obniżenie Gorlickie]] do [[Kotlina Jasielsko-Krośnieńska|Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej]]. Rzeka Ropa jest źródłem wody pitnej dla uzdrowiska [[Wysowa]] oraz dla miasta [[Gorlice]] – ujęcie w [[Ropica Polska|Ropicy Polskiej]]. Nazwa rzeki ma prawdopodobnie etymologię celtycką <ref>"[...] celtyckie nazwy rzek, głównie dopływów Wisły, jak [[Raba]], [[Ropa]], [[San]] i inne " [w:] Światowit. Rocznik poświęcony archeologii i badaniom pierwotnej kultury polskiej i słowiańskiej. Państwowe Wydawn. Naukowe. 1962. 254.; "[...] cytowane w literaturze, a więc: [[San]], Raba, [[Ropa]] oraz ''braha'' albo ''bryja'', ''sługa'', ''hak'', ''szczęka'' (patrz prace [[Jan Michał Rozwadowski|Mikołaja Rudnickiego]], [[Jan Michał Rozwadowski|Jan Rozwadowskiego]]. Nazwy Wisły i jej dorzecza. Monografia Wisły. 2. - Studia nad rzek słowiańskich, I. Rozprawa. PAU. XLIII; przypisy tamże)" [w:] [[Janina Rosen-Przeworska]]. Tradycje celtyckie w obrzędowości Protosłowian. Ossolineum. 1964. str. 117; "Puisqu'il est impossible de les enumerer tous citons moins: [[Brda]], [[Brenna]], [[Bzura]], [[Drwęca]], [[Mroga]], [[Nida]], [[Raba]], [[San]], etc. [[Bzura]] selon [[Jan Michał Rozwadowski]] correspond avec [[Brigulos]], [[Drwęca]] aves Druentia, [[Durance]], [[Nida]] avec [[Nidder]], [[Raba]] avec [[Raab]], '''San''' avec Sadne et [[Sein]]." [in:] Ethnologia Polona. Instytut Historii Kultury Materialnej ([[Polska Akademia Nauk]]). 1981. p. 49.</ref>.
== Charakterystyka ==
Linia 29 ⟶ 28:
== Historia ==
Dorzecze Ropy zostało skolonizowane przez [[Kazimierz III Wielki]], który "zakładał wsie na prawie niemieckim u podnóża Beskidów oraz granicy ze [[Śląsk]]iem; wokół [[Myślenice|Myślenic]], [[Tymbark]]u, [[Grybów|Grybowa]], [[Ciężkowice|Ciężkowic]], a także w dorzeczu Ropy, [[Wisłok]]i oraz na pograniczu z Rusią Czerwoną. Wśród osadników było około 25
Sąsiadująca z Małopolską [[Ruś Czerwona]] zamieszkiwało w średniowieczu sporo Niemców, i to w zwartych nieraz skupiskach. Ruś Czerwona leżała wzdłuż ważnej drogi handlowej [[Śląsk]] - [[Kraków]] - [[Lwów]] - [[Morze Czarne]] (zob. [[Droga krajowa nr 28|DK28]]), co sprzyjało osiedlaniu na tych terenach Niemców ze [[Śląsk]]a i Krakowa. Osadnictwo na tych obszarach było jednak późniejsze i przypada na połowę XIV wieku"<ref>[[Barbara Czopek-Kopciuch]] Adaptacje niemieckich nazw miejscowych w języku polskim. PAN IJP. Kraków. 1995. ISBN 83-85579-33-8 str. 7-8</ref>.
W roku [[1869]] dorzecze Ropy i okolic opisał m.in. [[Wincenty Pol]]: "Na obszarze Wisłoki uderza nas fakt inny; całą tę okolicę, którą obszar [[Wisłoka|Wisłoki]], Ropy, Jasły, [[Jasiołka|Jasełki]] i średniego [[Wisłok]]a zajmuje, osiedli tak zwani [[Głuchoniemcy]] od [[Doły Jasielsko-Sanockie|dołów Sanockich]] począwszy, to jest od okolicy [[Kombornia|Komborni]], [[Haczów|Haczowa]], [[Trześniów|Trześniowa]] aż po [[Grybów|Grybowski]] dział: [[Gorlice]], [[Szymbark (województwo małopolskie)|Szymbark]] i Ropę od wschodu na zachód, ku północy aż po ziemię [[Pilzno|Pilźniańską]] która jest już ziemią województwa Sandomierskiego. Cała okolica [[Głuchoniemcy|Głuchoniemców]] jest nowo-siedlinami [[Sasi|Sasów]]; jakoż strój przechowali ten sam co węgierscy i [[Siedmiogród|siedmiogrodzcy]] Sasi. Niektóre okolice są osiadłe przez Szwedów, ale cały ten lud mówi dzisiaj na Głuchoniemcach najczystszą mową polską [[Dialekt małopolski|dijalektu małopolskiego]], i lubo z postaci odmienny i aż dotąd Głuchoniemcami zwany, nie zachował ani w mowie ani w obyczajach śladów pierwotnego swego pochodzenia, tylko że rolnictwo stoi tu na wyższym stopniu, a [[tkactwo]] jest powołaniem i głównie domowem zajęciem tego rodu"<ref>[[Wincenty Pol]]. Historyczny obszar Polski; rzecz o dijalektach mowy polskiej. [[Kraków]] [[1869]]. </ref>.
== Zobacz też ==
* [[Ropa]]
{{Przypisy}}
Linia 44 ⟶ 46:
{{stub}}
[[Kategoria:
[[Kategoria:Rzeki dorzecza Wisły]]
[[Kategoria:Wody Beskidu Niskiego]]
| |||