Wikipedia

Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Stronnictwo "Piast" przeniesiono do Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast" (1913-1931): dołączenie do historii
po połączeniu
Linia 1:
{{DisambigR|partii działającej w latach 1913–1931|[[Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast" (1913-1931)|PSL "Piast" w III Rzeczypospolitej]]}}
'''Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast"''' - chłopska [[partia polityczna]] powstała w grudniu [[1913]] roku (lub [[1 lutego]] [[1914]]) w [[Tarnów|Tarnowie]]) z rozłamu [[Polskie Stronnictwo Ludowe (1895-1913)|Polskiego Stronnictwa Ludowego]]. Ugrupowanie założyli działacze skupieni wokół [[Tygodnik Piast|tygodnika Piast]] oraz członkowie [[PSL Zjednoczenie Niezawisłych Ludowców]] (wcześniejsza [[secesja (politologia)|secesja]] PSL). Na czele partii stanął [[Wincenty Witos]], ▼
{{Partia polityczna infobox
|nazwa = Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast"
|logo = [[Plik:PSL Piast in 1927.jpg|300px]]<br /><small>Aktywiści PSL "Piast" w 1927. Widoczni m.in. [[Wincenty Witos]], [[Władysław Kiernik]], [[Wiktor Kulerski (starszy)|Wiktor Kulerski]], [[Jan Dębski]]</small>
|partia = PSL
|lider = [[Jakub Bojko]] (1913–1918), [[Wincenty Witos]] (1918–1931)
|założona = grudzień [[1913]] (lub [[2 lutego]] [[1914]])
|rozwiązana = marzec [[1931]]
|ideologia = [[agraryzm]]
}}
▲'''Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast"''' - chłopska [[partia polityczna]] powstałapowstało w grudniu [[1913]] roku (lub [[12 lutego]] [[1914]]) w [[Tarnów|Tarnowie]]) z rozłamu w [[Polskie Stronnictwo Ludowe (1895-1913)|PolskiegoPolskim StronnictwaStronnictwie LudowegoLudowym]]. Ugrupowanie założyli działacze skupieni wokół [[Tygodnik Piast|tygodnika "Piast]]" oraz członkowie [[PSLPolskie Stronnictwo Ludowe – Zjednoczenie Niezawisłych Ludowców|PSL – Zjednoczenia Niezawisłych Ludowców]] (wcześniejsza [[secesja (politologia)|secesja]] PSL). Na czele partii stanął [[Jakub Bojko]], którego zastąpił w 1918 dotychczasowy wiceprezes [[Wincenty Witos]], .
 
Podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] działacze PSL "Piast" weszli do [[Naczelny Komitet Narodowy|Naczelnego Komitetu Narodowego]] oraz poparli werbunek do [[Legiony Polskie (wojsko)1914-1918|Legionów]]. Po [[1917]] Stronnictwo zbliżyło się do [[Narodowa Demokracja|Narodowej Demokracji]]. W październiku [[1918]] współtworzyło [[Polska Komisja Likwidacyjna|Polską Komisję Likwidacyjną]]. W latach [[1918]]–[[1919|19]]1918–1919 do PSL "Piast" przyłączyły się: część [[Zjednoczenie Ludowe|Zjednoczenia Ludowego]] w [[Królestwo PolskieKongresowe|Królestwie Polskim]], [[Zjednoczenie Włościan]] w Wielkopolsce, ludowcy z [[pomorzePomorze|Pomorza]] Gdańskiego oraz część działaczy [[Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie"|PSL "Wyzwolenie"]].
 
W wyborach do [[sejmSejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejmu]]owych w roku [[1922]] PSL "Piast" uzyskałuzyskało 70 mandatów poselskich i 17 senatorskich. Stronnictwo było najsilniejszą partią chłopską, a w sejmieSejmie zajmowało pozycję centrową.
 
PSL "Piast" wielokrotnie uczestniczyło w koalicjach [[rząd]]owych. W [[1923]] i [[1926]] wspólnie z [[NarodowaZwiązek DemokracjaLudowo-Narodowy|NDZLN]] i [[ChrześcijańskaPolskie demokracjaStronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji|Chadecją]] utworzyło rząd tzw. [[Chjeno-Piast|Chjeno-Piasta]], a. Prezes Witos był trzykrotnie premierem ([[1920]]–[[1921|21]]1920–1921, [[1923]], [[i 1926]]). Po [[1926]] PSL "Piast" pozostawało w opozycji do [[sanacja|sanacji]], od [[1929]] r. wchodziło w skład [[Centrolew]]u. W [[1930]] niektórzy jego działacze bylizostali aresztowani i więzieniuwięzieni w [[Twierdza brzeska|twierdzy brzeskiej]], a następnie skazani w [[proces brzeski|procesie brzeskim]].
 
Stronnictwo miało silne wpływy w organizacjach społeczno-gospodarczych, m.in. w MałopololskimMałopolskim Towarzystwie Rolniczym i Centralnym Związku Kółek Rolniczych.
 
PSL "Piast" opowiadało się za ustrojem [[System parlamentarno-gabinetowy|demokracji parlamentarnej]], głosiło konieczność reformy rolnej za odszkodowaniem i tworzenia dużych gospodarstw chłopskich, było partią o światopoglądzie [[chrześcijaństwo|chrześcijańskim]].
 
Bastionem PSL "Piast" był obszar byłej [[Galicja|Galicji]] Zachodniej.
W [[1931]] PSL Piast połączyło się z [[Polskie Stronnictwo Ludowe Wyzwolenie|PSL Wyzwolenie]] i [[Stronnictwo Chłopskie|Stronnictwem Chłopskim]], tworząc [[Stronnictwo Ludowe]].▼
===Najważniejsi przedstawiciele ugrupowania===
* [[Wincenty Witos]]▼
* [[Jakub Bojko]]▼
* [[Jan Dąbski]]▼
* [[Maciej Rataj]]▼
* [[Władysław Kiernik]]▼
 
▲W [[1931]] PSL "Piast" połączyło się z [[Polskie Stronnictwo Ludowe "Wyzwolenie"|PSL "Wyzwolenie"]] i [[Stronnictwo Chłopskie|Stronnictwem Chłopskim]], tworząc [[Stronnictwo Ludowe]].
===Organy prasowe===
* [[tygodnik Piast|Piast]]▼
*[[Wola Ludu]]▼
* Gazeta Ludowa▼
* Włościanin▼
* Gazeta Grudziądzka▼
 
* Liderzy "pierwszego Piasta"
▲** [[Wincenty Witos]]
▲** [[Jakub Bojko]]
▲** [[Jan Dąbski]]
▲** [[Maciej Rataj]]
▲** [[Władysław Kiernik]]
 
* Organy Prasowe PSL "Piast (1913–1931)"
[[Kategoria:Polskie partie i ugrupowania]]
▲** "[[tygodnik Piast (tygodnik)|Piast]]"
▲** "[[Wola Ludu]]"
▲** "[[Gazeta Ludowa]]"
▲** "[[Włościanin]]"
▲** "[[Gazeta Grudziądzka]]"
 
== Zobacz też ==
* [[:Kategoria:Politycy PSL "Piast"|Politycy PSL "Piast"]]
 
[[Kategoria:Partie antysanacyjne]]
[[Kategoria:Partie polskiego ruchu ludowego]]
 
[[ca:Partit Popular Polonès-Piast]]
[[de:Polskie Stronnictwo Ludowe Piast]]
[[en:Polish People's Party "Piast"]]
[[sv:Polska folkpartiet Piast]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe_„Piast”_(1913–1931)”