Scena polityczna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
usunięcie WP:OR i odwołań do marginalnych ugrupowań (nie to hasło) |
int., - kontrowers., dr. |
||
Linia 1:
'''Scenę polityczną''' (przestrzeń polityczną) współczesnych państw europejskich tworzą przede wszystkim [[partia polityczna|partie polityczne]]. Partii politycznych jest bardzo wiele i można je grupować na wiele sposobów. Wszystkie sposoby grupowania partii są kontrowersyjne, gdyż nieuniknione jest, że jakieś partie uważające się za skrajnie odmienne znajdą się w tej samej
== Tradycyjny podział ==
Linia 10:
* '''[[konserwatyzm|konserwatywne]]''' – opierają swą [[ideologia|ideologię]] na tradycyjnym ładzie i wartościach utrwalonych w społeczeństwie (np. [[Partia Konserwatywna (brytyjska)|Partia Konserwatywna]] w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]])
* '''[[konserwatywny liberalizm|konserwatywno-liberalne]]''' – zachowujące [[konserwatyzm|konserwatywny]] światopogląd, lecz głoszące [[liberalizm]] w kwestiach gospodarczych
* '''[[liberalizm|liberalne]]''' – akcentują [[wolność jednostki]], potrzebę ograniczenia władzy państwowej i jej ingerencji w życie społeczno-gospodarcze (np. [[Partia Liberalno-Demokratyczna (Japonia)|Partia Liberalno-Demokratyczna]] w [[Japonia|Japonii]])
* '''[[libertarianizm|libertariańskie]]''' – głoszące hasła [[minarchizm]]u i [[anarchokapitalizm]]u
* '''[[demoliberalizm|liberalno-demokratyczne]]''' – akcentujące wartości związane z funkcjonowaniem w państwie [[liberalny system polityczny|liberalnego systemu politycznego]], [[demokracja|demokracji]], [[wolność słowa|wolności słowa]]
Linia 31:
Osobny rodzaj partii stanowią partie regionalne, powstałe w związku ze [[centralizacja|scentralizowaniem]] władzy, a także procesami odnajdowania tożsamości i odrębności pewnych [[region (podział administracyjny)|regionów]]. Reprezentują one [[społeczność lokalna|społeczności lokalne]], które walczą o rozwój infrastruktury swojego regionu, specjalne przywileje dla niego, czy dodatkowe [[Subwencja|subsydia]]. Ponadto posiadają programy ogólnokrajowe zbliżone do innych partii i odwołujące się do głównych ideologii. Ugrupowania regionalne są mocno rozwinięte zwłaszcza w [[Hiszpania|Hiszpanii]], np. [[Koalicja Kanaryjska]] ([[liberalizm|liberalna]]), czy [[Rada Aragońska]] ([[socjaldemokracja|socjaldemokratyczna]]).
Warto też dodać, że w historii występowały
* tzw. partie [[Charles de Gaulle|gaullistowskie]],
* [[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem]].
Linia 44:
=== Podział ze względu na charakter programu ===
* partie patronażu – mają na celu zdobycie władzy dla przywódcy i obsadzenie stanowisk państwowych przez elity partyjne
* partie interesu – dążą do realizacji interesów pewnych grup społecznych
* partie światopoglądowe – dążą do realizacji programu opartego na określonym światopoglądzie
=== Podział specyficzny dla danego kraju ===
Linia 53:
=== [[Podział dwuosiowy]] ===
[[Plik:Diagram davida nolana.svg|thumb|200px|Dwuosiowy diagram Nolana]]
W związku z sytuacją opisaną powyżej popularność zyskuje tzw. [[podział dwuosiowy]], który zdaniem zwolenników obejmuje o wiele więcej zagadnień niż dotychczasowe metody klasyfikacji. W tym wypadku jedna z osi oznacza poglądy gospodarcze ([[socjalizm]] – [[leseferyzm]]), druga natomiast światopogląd ([[konserwatyzm]] – [[liberalizm]]).
== Kontrowersje ==
| |||