Kraj Nadwiślański: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Zakres użycia nazwy: car = król, drobne merytoryczne |
|||
Linia 1:
[[Plik:Privisl.jpg|thumb|300px|Mapa Kraju Nadwiślańskiego (''Karta Priwislinskago kraja'')]]
'''Kraj Nadwiślański''' ([[język rosyjski|ros.]] Привислинский край, ''Priwislinskij kraj'') – półoficjalna nazwa [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]] używana po zniesieniu przez władze [[Imperium Rosyjskie
W polskim piśmiennictwie spotyka się także termin "Kraj Przywiślański", będący [[kalka (językoznawstwo)|kalką językową]] z [[język rosyjski|języka rosyjskiego]]<ref>Por. np. M. Czapliński, ''Słownik encyklopedyczny: historia'', Wydawnictwo Europa, 2007, str. 199 [http://books.google.pl/books?id=fZqfAAAAMAAJ&q=%22Kraj+Przywi%C5%9Bla%C5%84ski%22&dq=%22Kraj+Przywi%C5%9Bla%C5%84ski%22&hl=pl&ei=rpeoTMapKtjNjAfHwsHiDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDQQ6AEwAw]</ref>.
== Rys historyczny ==
Po upadku [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]] władze rosyjskie przystąpiły do likwidacji autonomii Królestwa. W [[1866]] r. przeprowadzono reorganizację administracji, tworząc 10 [[gubernia|guberni]] bezpośrednio podporządkowanych władzom Imperium Rosyjskiego. W [[1867]] r. zniesiono autonomię instytucjonalną Królestwa Polskiego – zlikwidowano m.in. [[Rada Stanu
== Zakres użycia nazwy ==
Linia 12:
Jako datę pierwszego pojawienia się tej nazwy w akcie urzędowym często podaje się rok [[1888]]. W wydanym 11 czerwca ''zdaniu Rady Państwa'' pierwszy raz użyto określenia "gubernie Kraju Nadwiślańskiego"<ref name="bardach">{{Cytuj książkę | autor = [[Wojciech Bartel]] i in. |tytuł = Historia państwa i prawa Polski | inni = [[Juliusz Bardach]] i Monika Senkowska-Gluck (red.) | data = 1981 | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | tom = III | tytuł tomu = od rozbiorów do uwłaszczenia | isbn = 83-01-02658-8 | strony = 67 }}</ref>.
Jednak jeszcze wcześniej nazwy "Kraj Nadwiślański" użył car [[Aleksander III Romanow|Aleksander III]]. 29 kwietnia [[1883]] r. imperator nadał [[order św. Aleksandra Newskiego]] kuratorowi warszawskiego okręgu szkolnego, [[Aleksandr Apuchtin|Aleksandrowi Apuchtinowi]]. W wydanym z tej okazji reskrypcie carskim pojawiło się określenie ''Priwislinskij kraj''<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Szwarc | imię = Andrzej | autor link = Andrzej Stanisław Szwarc | tytuł = Od Wielopolskiego do Stronnictwa Polityki Realnej zwolennicy ugody z Rosją, ich poglądy i próby działalności politycznej (1864-1905) | wydawca = Wydział Historyczny UW | miejsce = Warszawa | data = 1990 | strony = 208-209 }}</ref>.
Później nazwę "Kraj Nadwiślański" coraz częściej wprowadzano do oficjalnych dokumentów, czyniono to jednak niekonsekwentnie<ref>Na przykład: [http://civil.consultant.ru/reprint/books/172/331.html akt dotyczący administracji guberni Królestwa Polskiego opublikowany w 1892 r.] zawiera także wprowadzone w późniejszej poprawce określenie ''Priwislinskij kraj'' (pkt 2.10). Z kolei np. w [http://www.kodeks.ru/noframe/free-duma?d&nd=723101789&prevDoc=723102566 regulacji dotyczącej wyborów do Dumy Państwowej z 1907 r.] używane jest tylko określenie ''Carstwo Polskoje'' (art. 3).</ref>. Nazwa "Królestwo Polskie" nie została nigdy uchylona<ref name="bardach"/>, władcy Rosji zachowali też w swojej tytulaturze tytuł "królów polskich" (carów polskich).
| |||