Ujsoły (gmina): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
Selso (dyskusja | edycje)
poprawa linków, drobne redakcyjne
Linia 27:
'''Gmina Ujsoły''' to [[gmina]] [[gmina wiejska|wiejska]] w [[województwo śląskie|województwie śląskim]], w [[powiat żywiecki|powiecie żywieckim]]. [[Podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] gmina położona była w [[województwo bielskie|województwie bielskim]].
 
Gmina Ujsoły położona jest w południowej części województwa śląskiego, w [[Beskid Żywiecki|Beskidzie Żywieckim]], tuż przy granicy ze Słowacją<ref name=przewodnik>{{Cytuj książkę |nazwisko= Figiel|imię= Stanisław|nazwisko2 = Krzywda |imię2 = Piotr| tytuł= Beskid Żywiecki|wydawca= Oficyna Wydawnicza „Rewasz”|miejsce= |rok= 2006| |isbn= 83-89188-59-7 }}</ref> . Gmina ma charakter typowo górski, zajmuje obszar prawie 11 tysięcy ha podzielony na cztery sołectwa: Ujsoły, Glinka, Złatna, Soblówka zamieszkiwane przez prawie 5 tysięcy osób.
 
Siedziba gminy to [[Ujsoły]].
Linia 35:
Według danych z 30 czerwca 2004<ref name=autonazwa2>{{cytuj stronę|url=http://demografia.stat.gov.pl/BazaDemografia/|tytuł=Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast|opublikowany=[[Główny Urząd Statystyczny|GUS]]|język=pl|data dostępu=2010-09-14}}</ref> gminę zamieszkiwało 4686 osób.
 
=== Struktura powierzchni ===
Według danych z roku 2002<ref name=autonazwa1>{{cytuj stronę|url=http://www.regioset.pl/|tytuł=Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset|opublikowany=regioset.pl|język=pl|data dostępu=2010-09-14}}</ref> gmina Ujsoły ma obszar 109,95 km², w tym:
* użytki rolne: 25%
Linia 42:
Gmina stanowi 10,57% powierzchni powiatu.
 
=== Demografia ===
Dane z 30 czerwca 2004<ref name=autonazwa2 />:
{| class="wikitable"
Linia 58:
Początki gospodarowania na tym terenie sięgają wieku XV. Pierwszymi osadnikami byli pasterze napływający z terenu Karpat Wschodnich, którzy wykorzystywali dobre warunki do wypasu bydła i osiedlali się na okolicznych halach. Początkowo osadnicy byli ludźmi wolnymi, później wraz z wprowadzaniem gospodarki folwarcznej oraz zmuszaniem do odrabiania pańszczyzny ich swoboda była ograniczana, wobec czego okazywali swój sprzeciw w zbójnictwie.
 
=== Turystyka ===
Przez tereny obecnej gminy przechodził historyczny szlak handlowy prowadzący na słowacką Orawę i dalej do Wiednia.
 
Ujsoły to doskonałe miejsce do wypoczynku. Górskie położenie gminy stwarza okazję do podziwiania malowniczych krajobrazów, wędrówek szlakami o różnym stopniu trudności. Wytyczono tu ponad 80 km szlaków pieszych i 70 km szlaków rowerowych biegnących po najbardziej atrakcyjnych widokowo szczytach górskich. W Złatnej na [[Śmierdzący Potok|Śmierdzącym Potoku]] znajduje się źródełko wody siarkowej zwane przez[[Źródło Matki mieszkańcówBoskiej|Żródłem "śmierdzącymMatki potokiem",Boskiej]] a ostre górskie powietrze stwarza tu specyficzny mikroklimat.
 
Czysta woda potoków spływających z gór chłodzi zmęczone stopy wędrowców, którzy po trudach mogą odpocząć w schroniskach górskich na [[Hala Lipowska|Hali Lipowskiej]], [[Hala Rycerzowa|Rycerzowej]] i [[Krawcowy Wierch|Krawcowym Wierchu]] oraz w pensjonatach prywatnych.
 
=== Zabytki ===
; Pozostałości dawnego budownictwa drewnianego z II połowy XIX wieku – Ujsoły, Złatna
; Przydrożne kapliczki: Ujsoły, Smreków, Wajdów Groń
Linia 72:
; Kamienny krzyż z 1833 r. – Złatna Huta
 
=== Kultura ===
Izba regionalna w Glince gromadzi stare, ręcznie wykonane sprzęty użytku domowego oraz dawniej używane sprzęty rolnicze stanowiące o pracowitości i trudzie mieszkańców.
Przodkowie pozostawili po sobie bogate dziedzictwo kulturowe: zwyczaje, język, stroje starannie chronione przez współczesnych mieszkańców wsi doceniających mądrość i dorobek ojców. Na terenie gminy działają zespoły folklorystyczne kultywujące stare tradycje: "Juhas", "Młode Juhasy" oraz "Jedlicka".
Linia 88:
* "Wawrzyńcowe Hudy" – impreza folklorystyczna w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej
 
=== Legenda ===
Najbardziej znanym [[Zbójnicy|zbójnikiem]] był [[Marcin Portasz]] i to być może właśnie on wraz z kamratami nocował w piwnicach na [[Muńcuł|Muńcole]]. Dziś zabłąkany turysta może trafić na zbójnickie skarby w tych piwnicach schowane, które tylko w dzień [[Boże Ciało|Bożego Ciała]] stają otworem. A może znajdzie skarby na Zbójnickich Dolinach pod [[Hala Bieguńska|Halą Bieguńską]], gdzie niegdyś była chata samego hetmana zbójnickiego [[Sebastian Bury|Sebastiana Burego]]?
 
=== Miejscowości wchodzące w skład gminy ===
* [[Glinka (województwo śląskie)|Glinka]]
* [[Soblówka]], [[przysiółek|przysiółki]] wsi: [[Cicha (województwo śląskieSoblówka)|Cicha]], Kiełbasówka, Królowa, [[Młada Hora (Soblówka)|Młado Hora]], Petkówka, [[Smereków Wielki (województwo śląskieSoblówka)|Smereków Wielki]], Słonkówka, [[Szczytkówka]], Śliwkówka
* [[Ujsoły]], przysiółki wsi: [[Danielka (Ujsoły)|Danielka]], [[Kręcichłosty]], [[Stawiska (województwo śląskieUjsoły)|Stawiska]]
* [[Złatna]], przysiółki wsi: [[Herdula]], [[Jakubków]], [[Kotrysia Polana]], [[Lora (gmina Ujsoły)]], [[Okrągłe (województwo śląskieZłatna)|Okrągłe]], [[Zagroń]], [[Zapolanka (Ujsoły)|Zapolanka]]
 
=== Sąsiednie gminy ===
[[gmina Jeleśnia|Jeleśnia]], [[gmina Milówka|Milówka]], [[gmina Rajcza|Rajcza]], [[gmina Węgierska Górka|Węgierska Górka]]. Gmina sąsiaduje ze Słowacją.