Grzebień nerwowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Terminologia: poprawa linków
Ark (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Grzebień nerwowy''' – [[multipotencja]]lne komórki [[Neuroektoderma|neuroektodermy]], zdolne do migracji, z których rozwija się wiele komórek dorosłego organizmu. Nazywane niekiedy czwartym [[listki zarodkowe|listkiem zarodkowym]]. Występują u [[kręgowce|kręgowców]] i w ograniczonym stopniu u [[osłonice|osłonic]]{{r|Abitua2012}}.
 
[[Plik:Neural Crest.png|thumb|Powstawanie grzebienia nerwowego w czasie neurulacji. Na zielono zaznaczonezaznaczono komórki grzebienia nerwowego, na fioletowo neuroektodermaneuroektodermę, na niebiesko ektodermaektodermę pokrywowapokrywową.]]
 
== Powstawanie grzebienia nerwowego ==
Linia 20:
 
=== Znaczenie w ewolucji kręgowców ===
Uważa się, że wytwory grzebienia nerwowego, miały duże znaczenie w ewolucji [[Kręgowce|kręgowców]]. Znacznie komplikują one budowę układu nerwowego, zwiększając stopień jego organizacji i biorą udział w formowaniu niektórych narządów zmysłów. Ponadto chrząstka tworząca łuki skrzelowe ulega dalszym przekształceniom minm.in. w kości szczęki. WgWedług teorii „Nowej głowy” ewolucja od filtrującego strunowego przodka do aktywnie polującego kręgowca związana była głównie ze zmianami w obrębie głowy, w których decydującą rolę odgrywał rozwój struktur pochodzących właśnie z grzebienia nerwowego (aparatu gębowego i narządów zmysłów){{r|Gans1983}}.
 
=== Koncepcja Cristozoa ===
[[Plik:Haikouella.png|thumb|''Haikouella'' - kopalny przedstawiciel Cristozoa niebędący czaszkowcem]]
Jest to koncepcja [[klad]]u, dla którego [[synapomorfia|synapomorfią]] miałoby być występowanie grzebienia nerwowego i struktur od niego pochodzących. Termin ten wysunęli w 2001 roku Holland i Chen{{r|Holland2001}}. Ich zdaniem w ewolucji [[czaszkowce|czaszkowców]], zanim pojawiła się właściwa czaszka, istniało już wiele struktur, które uważa się za wyłączne dla tej grupy. Wiele z nich powstaje u dzisiajwspółcześnie żyjących zwierząt właśnie w drodze przekształceń grzebienia nerwowego. Kopalnymi przedstawicielami bezczaszkowych Cristozoa miałyby być ''[[Yunnanozoon]]'' i ''[[Haikouella]]''. U zwierząt tych można zaobserwować m.in. parzyste oczy i nozdrza, łuki skrzelowe z ruchomymi stawami, cewkę nerwową rozdętą w częściowo zróżnicowany mózg, ''protovertebrae'', natomiast brak kresomózgowia, czaszki i narządów słuchu.
 
== Terminologia ==
Pierwszy opis grzebienia nerwowego u kurzego zarodka przedstawił [[Wilhelm His]] w 1868 roku; na określenie warstwy komórek między grzbietową ektodermą a cewą nerwową użył terminu ''Zwischenstrang''{{r|Ledouarin}}. Używane obecnie określenie grzebienia nerwowego ([[język angielski|ang.]] ''neural crest'') wprowadził brytyjski embriolog [[Arthur Milnes Marshall]] w 1879 roku{{r|Hall}}.
 
{{Przypisy|stopień = ==|przypisy=
Linia 34:
<ref name=Holland2001> {{Cytuj pismo | autor = Nicholas D. Holland and Junyuan Chen |tytuł = Origin and early evolution of the vertebrates: new insights from advances in molecular biology, anatomy, and palaeontology | czasopismo = BioEssays | wolumin = 23 | strony = 142–151 | rok = 2001 | doi =}}</ref>
<ref name=Ledouarin>{{Cytuj książkę | nazwisko = Le Douarin | imię = Nicole | nazwisko2 = Kalcheim | imię2 = Chaya | tytuł = The neural cres | data = 1999 | wydawca = Cambridge University Press | miejsce = Cambridge, UK ; New York, NY, USA | isbn = 0-521-62010-4 | strony = xxi}}</ref>
<ref name=Hall>{{Cytuj pismo | nazwisko = Hall | imię = BK | tytuł = The neural crest and neural crest cells: discovery and significance for theories of embryonic organization | czasopismo = J Biosci | wolumin = 33 | numer = 5 | strony = 781-93 | miesiąc = | rok = 2008 | doi = | pmid = 19179766 }}
</ref>
}}