Jewna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m ,
m drobne merytoryczne
Linia 1:
'''Jewna''' ([[Język białoruski|biał.]] Еўна, [[Język litewski|lit.]] Jaunė, literackie ''młoda niewiasta''; ur. ok. 1280, zm. ok. 1344) − córka księcia [[Połock|połockiego]] Iwana, żona [[Wielkie Księstwo Litewskie|wielkiego księcia litewskiego]] [[Giedymin]]a, babka [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełły]].
 
Zachowało się  tylko jedno źródło pisane poświadczające jej istnienie, mianowicie ''[[Kronika Bychowca]]''. Jest to dokument późny, a historycy poddają w wątpliwość informacje dotyczące żony Giedymina w nim zawarte. Tym niemniej liczne opracowania historyczne wciąż wymieniają ją jako babkę Władysława Jagiełły.
 
Źródła podają różną liczbę żon Giedymina. ''Kronika Bychowca'' wymienia trzy z imienia: Widę z [[Kurlandia|Kurlandii]], Olgę ze [[Smoleńsk]]a oraz Jewnę<ref>Ivinskis, Zenonas (1953–1966). "Jaunė". ''Lietuvių enciklopedija. IX.'' Boston, Massachusetts: Lietuvių enciklopedijos leidykla. str. 335.</ref>. Niektórzy współcześni badacze uważają, iż Giedymin miał dwie żony, jedną, pochodzącą z pogańskiej rodziny szlacheckiej, i drugą, Jewnę, wyznającą [[prawosławie]]. S. C. Rowell twierdzi, iż Giedymin posiadał tylko jedną żonę pochodzenia pogańskiego. Ślub z ruską lub [[Polacy|polską]] księżniczką zostałby odnotowany w ówczesnych źródłach<ref>Rowell, S.C. (1994). ''Lithuania Ascending: A Pagan Empire Within East-Central Europe, 1295-1345''. Cambridge Studies in Medieval Life and Thought: Fourth Series. Cambridge University Press. str. 88. ISBN 978-0-521-45011-9</ref>.
 
Według ''Kroniki Bychowca'' po śmierci Jewny bracia [[Olgierd Giedyminowic|Olgierd]] i [[Kiejstut Giedyminowicz|Kiejstut]] zaczęli nastawać na [[Jawnuta|Jawnutę]], którego Giedymin wyznaczył  na następcę. Fakt ten jest interpretowany jako świadectwo słabości Jawnuty i wspieraniu go przez matkę. Jeśli przypuszczenia te są trafne, świadczyłoby to o roli, jaką w pogańskiej Litwie odgrywała księżna matka<ref>Rowell, S.C. ''Lithuania Ascending'', str. 282</ref>.
 
Prawosławna tradycja przypisuje Jewnie fundację [[monaster Zaśnięcia Matki Bożej w Jewiach|monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Jewiach]]<ref>{{cytuj książkę | autor = Szlewis G.| tytuł = Prawosławnyje chramy Litwy| wydawca = Swiato-Duchow Monastyr| rok = 2006| strony = 111-112| isbn = 9986559626}}</ref>.
 
== Zobacz też ==