Stradunia (województwo opolskie): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Gmina Walce – zmieniono link(i) do Walce (gmina); zmiany kosmetyczne
int.
Linia 40:
 
=== Historia ===
Pierwsze formy osadnictwa na terenie gminy – potwierdzające pobyt ludzi już w epoce kamiennej (6000–4500 lat [[p.n.e.]]), znajdują się na gruntach wsi Stradunia. Osada wzmiankowana po raz pierwszy w 1228 roku i dotyczy przypisanie jej zakonowi Norbertanek w Czarnowąsach. W okresie średniowiecza osadnictwo rozlokowane było wzdłuż rzeki Straduni, mającej swoje źródła pod [[Głubczyce|Głubczycami]], a wpadającej do [[Odra|Odry]]. Nazwa pochodzi od płynącej w sąsiedztwie rzeki oraz od słowa ''strada'', ''stradać'' – ciężko pracować, z trudem uprawiać. Osada nazywała się w późniejszych wiekach: Straduna i Tiefenburg. Jako jedyna wieś w gminie już w czasie panowania Habsburgów (1525–1742) posiadała własny [[herb]]. Brak danych historycznych uniemożliwia określenie dokładnych okresów powstania poszczególnych członów układu przestrzennego wsi. Zachowana do dzisiaj zabudowa prezentuje układ złożony – wielodrożny, w którym można wyróżnić jego główne człony: wieś kmiecą, folwark, zespół zabudowy chłopo-robotniczej oraz powojennej – jednorodzinnej. Trudno jest określić formę pierwotnego układu wsi kmieciej, na którą nałożono zabudowę XIX wieczną, murowaną. Wieś kmieca prawdopodobnie powstała w formie [[Ulicówka|ulicówki]] w środkowej części obecnej ul. Powstańców Śl. Droga wiejska poszerzona została w kształcie niewielkiego wrzeciona, o szerokości max. 20 m. W późniejszych czasach (w [[XVIII wiek]]u) pośrodku tego placu usytuowano budynek szkolny. Pierwotna osada na pewno liczyła więcej niż 20 kmieci i zagrodników. W następnych wiekach rozwijała się w kierunku południowym i północnym, wzdłuż ul. Powstańców. Na terenie wsi znajdował się majątek ziemski, który do czasu sekularyzacji należał do zakonu Norbertanek z Czarnowąs, a następnie do rodziny von Haugwitz z Krapkowic. Zarówno folwark, jak i kościół powstały dużo później. Folwark najwcześniej w XVIII wieku, natomiast kościół mieszkańcy wybudowali w 1922 roku. Świadczy o tym ich lokalizacja w stosunku do układu genetycznego. Do roku 1922 wieś należała do parafii Brożec. W sąsiedztwie folwarku na początku [[XX wiek]]u powstała zabudowa robotnicza, posiadająca jednolite cechy zabudowy. Na terenie gminy, ze względu na jej dominującą funkcję, zabudowa tego typu jest raczej rzadko spotykana i warta ochrony. Wcześniej powstała zabudowa chłopo-robotnicza, położona wzdłuż ul. Lesiany. W XX wieku zabudowa powstawała głównie wzdłuż drogi krajowej (ul. Opolskiej). Wybudowanie estakad na rzece Straduni umożliwiło uruchomienie dwóch młynów. Pod koniec XIX wieku dokonano regulacji rzeki Odry budując w Straduni [[śluza wodna|śluzę]]. Zlikwidowano przez to kilometrowe [[Meander (geografia)|zakole]] prostując jej bieg. Historycznie wieś należała do powiatu opolskiego i krapkowickiego. Do gminy Walce włączona została po raz pierwszy w 1973 r.
 
=== Przyroda ===