Merystem wierzchołkowy: Różnice pomiędzy wersjami

* z reguły brak między nimi przestworów międzykomórkowych.

 

[[Plik:Root-tip-tag.png|thumb|300px|Merystem wierzchołkowy korzenia. 1 – merystem, 2 - [[Koluemlla]], 3 - komórki czapeczki, 4 - martwe komórki, 5 - strefa wydłużania]]

Merystem wierzchołkowy korzenia zapewnia jego nieograniczony wzrost na długość. Składa się z czterech stref. Czapeczka składająca się z [[miękisz|komórek miękiszowych]], pokrywających merystem z zewnątrz i zapewniających jego ochronę podczas wciskania pomiędzy cząstki gleby. Komórki w centralnej części czapeczki zawierają [[amyloplast]]y z dużymi ziarnami [[skrobia|skrobi]]. Wraz z systemem błon [[Retikulum endoplazmatyczne|siateczki śródplazmatycznej]] opadające umożliwiają roślinie [[Geotropizm|reakcję grawitropiczną]]. Komórki czapeczki ulegają ścieraniu, są jednak szybko zastępowane przez nowe komórki różnicujące się z leżącego pod czapeczką protomerystemu. W jego skład wchodzi jedna komórka inicjalna u wielu paprotników lub grupa komórek inicjalnych pozostałych roślin oraz komórki je otaczające{{r|Szweykowska-2003}}. Komórka inicjalna to komórka, z które po podziale powstaje jedna komórka przekształcana w tkanki stałe, a druga komórka dzieli się dalej{{r|Malinowski-1978}}. W rejonie komórek inicjalnych u roślin nasiennych podziały komórkowe zachodzą stosunkowo rzadko. Jest tak zwane centrum spoczynku. Intensywnie dzielą się komórki otaczające centrum. Za protomerystemem znajduje się strefa wzrostu, gdzie zachodzą zarówno liczne podziały komórkowe, jak dochodzi do zwiększania objętości powstających komórek. Komórki różnicują się następnie na trzy warstwy. Pojedynczą warstwę praskórki, pramiękisz stanowiący prakorę i prokambium tworzące wewnętrzny walec. Jest to strefa różnicowania{{r|Szweykowska-2003}}.

 

Merystem wierzchołkowy pędu stanowi stożek wzrostu składający się z komórek inicjalnych i towarzyszącym im komórek pochodnych okrytych okrywą z łusek, zawiązków liściowych lub nasadowych [[liść|liści]]. Podobnie jak w korzeniu u wielu paprotników jest tylko jedna [[komórka inicjalna]], nazywana komórka apikalną. U pozostałych roślin występuje wiele komórek inicjalnych. Wraz z komórkami otaczającymi tworzą protomerystem. U roślin nagonasiennych komórki merystemu dzielą się [[podziały peryklinalne|peryklinalnie]] i [[podziały antyklinalne|antyklinalnie]]. U okrytonasiennych komórki dzielą się tylko antyklinalnie, wytwarzając kolejne warstwy. Zewnętrzna warstwa nazywana jest [[tunika (botanika)|tuniką]]. Może być zbudowana z jednej, dwu lub trzech warstw komórek. Pod tuniką znajdują się komórki merystemu nazywane [[korpus (botanika)|korpusem]]. Komórki korpusu dzielą się zarówno peryklinalnie i antyklinalnie. Rejon położony za protomerystemem to grupa komórek dzielących się bardzo intensywnie tworząc dwie warstwy. Wewnętrzną merystem centralny i zewnętrzną merystem peryferyczny. W tej strefie powstają związki liści i pąków pachwinowych. Za regionem organogenetycznym komórki merystemu tworzą już warstwy odpowiadające [[tkanki stałe|tkankom stałym]]. Zewnętrzna praskórkę, prakorę i prokambium. Pozostałe komórki merystemu peryferycznego przekształcają się w pramiękisz{{r|Szweykowska-2003}}.

 

* [[anatomia roślin]]

 

<references>

<ref name="Szweykowska-2003" >{{Cytuj książkę | autor = Szweykowska Alicja, Szweykowski Jerzy | tytuł = Botanika t.1 Morfologia | data = 2003 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | isbn = 83-01-13953-6 | strony =147-150, 172-175}}</ref>