Gospodarka planowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Gospodarka planowa w ZSRR: Nikołaj Nikulin i Jakucja
Linia 38:
{{CytatD|W Ust'wymłagu, w 1943 roku postanowiono za wszelką cenę przekroczyć plan spławu drzewa luzem. Kto tylko był pod ręką — musiał iść do lasu, wypędzono do wyrębu zdrowych i chorych. W rezultacie — w zatoce rzecznej obok obozu zebrało się trochę za wiele drewna — 200000 metrów sześciennych. Nie zdążono wyłowić tego przed zimą i pnie wmarzły w lód. Poniżej tego punktu przerzucony był przez rzekę most kolejowy. Jeśli wiosną cała ta masa nie rozpadnie się na poszczególne pnie, tylko ruszy wałem — to zniesie most, jak pić dać a komendant pójdzie pod sąd. Trzeba wiec było sprowadzać dynamit wagonami, zakładać zimą miny na dnie, wysadzać w powietrze te zmarzłą kupę drewna i później jak najszybciej wytaczać kloce na brzeg aby je tam palić (bo wiosną nie będą się już nadawały do żadnej obróbki tartacznej) |[[Archipelag GUŁag]]<ref>A. Sołżenicyn, Archipelag GUŁag, cz. III, s. 505-507</ref>}}
 
Plan centralny miał absolutny priorytet nad wszystkimi pozostałymi czynnikami, a jego niewykonanie − z jakiegokolwiek powodu − było traktowane jako zbrodnia. Nikołaj Nikulin podaje przykład [[Jakucja|Jakucji]], na którą w latach 40-tych. nałożono ogromny plan dostaw zboża. Przedstawiciel władzy lokalnej, który wskazywał na jego nierealność został aresztowany jako [[wróg ludu]], podważający kompetencje partii. Funkcjonariusz, który zajął jego miejsce wykonał plan metodą przymusowej konfiskaty wszystkich dostępnych zapasów zboża, za co został odznaczony medalem − ale w pozbawionej zapasów republice wiosną z głodu zmarła niemal ⅓ ludności.<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Sołdat. Od Leningradu do Berlina. Frontowa prawda w opowieści szeregowego żołnierza Armii Czerwonej|isbn=9788377052310|rok=2013|autor=Nikołaj Nikulin|wydawca=Carta Blanca, Ośrodek KARTA}}</ref>
 
W [[ZSRR]] związane z gospodarką planową [[stachanowiec|współzawodnictwo socjalistyczne]] prowadziło do wyniszczającej konkurencji między poszczególnymi zakładami produkcyjnymi, wzajemnego podkradania sobie surowca i fałszowania statystyk<ref name="ms">{{cytuj książkę|tytuł=Maszyna i śrubki. Jak hartował się człowiek sowiecki |autor=[[Michał Heller]] |rok=1989 |miejsce=Warszawa|wydawca=Wydawnictwo Pomost}}</ref> oraz "chomikowania" nadmiarowych zapasów narzędzi, surowców, półproduktów itd w celu zabezpieczenia wykonania planu w przyszłych latach w sytuacji ciągłych przerw i deficytów w łańcuchu dostaw. [[Nikołaj Szmielow]] w 1987 roku szacował, że z zaksięgowanych wówczas zapasów o wartości 450 mld rubli około 170 mld to zapasy nadmiarowe, utrzymywane wyłącznie jako zabezpieczenie<ref>{{cytuj pismo|autor=Nikołaj Szmielow |tytuł=Awansy i dołgi (Авансы и долги) |czasopismo=Nowyj Mir |rok=1987 |url=http://echelon.pl/content/%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9-%D0%BF%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87-%D1%88%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%91%D0%B2-nikolay-shmelyov-%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%8B-%D0%B8-%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%B8-avansy-i-dolgi-credits-and-debts-%D0%BD%D0%BE%D0%B2}}</ref>.