Podkomorzy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa
Linia 1:
'''Podkomorzy''' (łac. [[Urzędy''subcamerarius'', ziemskie|urzędniklit. ziemski]]''Pakamaris'') – urząd w dawnejprzedrozbiorowej [[I Rzeczpospolita|Polsce]]. Jego zachodnimi odpowiednikami są: szambelan, kamerling, itp.
 
Komorą nazywano w dawnej polszczyźnie dwór książęcy, mieszkanie panującego z jego skarbcem, wreszcie komnatę sypialną. '''Komorzym''' zwano zarządzającego tą komorą urzędnika dworskiego. Zastępca i pomocnik komorzego zwał się podkomorzym — ''subcamerarius''. Gdy z czasem podkomorzy stał się wyższym urzędem niż komorzy, zwano go ''archicamerarius'', ''podkomorzym wielkim'' lub ''koronnym''. Przywilej Bolesława Wstydliwego wspomina o podkomorzym krakowskim. Od 1203 napotykają się już dość często wzmianki o podkomorzych.<ref>[https://pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Podkomorzy Podkomorzy w: Zygmunt Gloger, ''Encyklopedia staropolska'', Warszawa, 1900–1903]</ref>
Pojawił się w [[XIV wiek|XIV w.]] Przewodził [[Sąd podkomorski|sądowi podkomorskiemu]], był zastępcą procesowym ubogich wdów i sierot ze stanu szlacheckiego oraz (tylko w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]] i tylko do przełomu [[XV wiek|XV]]/[[XVI wiek|XVI]] w.) uczestniczył w [[Sąd ziemski|sądzie ziemskim]].
 
== Urząd ziemski ==
PojawiłPodkomorzy jako [[Urzędy ziemskie|urzędnik ziemski]] pojawił się w [[XIV wiek|XIV w.]] Przewodził [[Sąd podkomorski|sądowi podkomorskiemu]], był zastępcą procesowym ubogich wdów i sierot ze stanu szlacheckiego oraz (tylko w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]] i tylko do przełomu [[XV wiek|XV]]/[[XVI wiek|XVI]] w.) uczestniczył w [[Sąd ziemski|sądzie ziemskim]].
 
== Urząd dworskim ==
{{Osobny artykuł|podkomorzy nadworny koronny|podkomorzy nadworny koronny}}
'''Podkomorzy nadworny''' był [[urzędy dworskie|urzędnikiem dworskim]] odpowiedzialnym za siedzibę [[Monarcha|monarchy]]. Posiadał zwierzchnictwo nad służbą pokojową i [[Dworzanin|dworzanami]] przydzielonymi do obsługi króla. W hierarchii dworskiej był lokowany zaraz za [[Marszałek nadworny koronny|marszałkiem dworu]]. Obowiązkiem osoby piastującej to stanowisko było stale przebywanie przy władcy. Asystował królowi podczas obrad sejmu, sądu w podróżach i podczas wypraw wojennych.
 
{{Przypisy}}
== Zobacz też ==
{{Wikisource|Encyklopedia staropolska/Podkomorzy|hasło ''Podkomorzy'' w Encyklopedii staropolskiej}}
* [[urzędy ziemskie]]
* [[urzędy dworskie]]
* [[podkomorzy nadworny koronny]]
* [[podkomorzy wielki litewski]]
 
 
[[Kategoria:Podkomorzowie ziemscy|!]]