Cieśnina Bransfielda: Różnice pomiędzy wersjami

'''Cieśnina Bransfielda''' ({{ang.|Bransfield Strait}}; [[Język hiszpański|hiszp.]] ''Estrecho Bransfield'', ''Mar de la Flota''){{r|KSNG}} – akwen między najdalej na północ wysuniętą częścią [[Półwysep Antarktyczny|Półwyspu Antarktycznego]] (Trinity Peninsula) a położonym od niej na zachód od niego [[archipelag]]iem [[Szetlandy Południowe|Szetlandów Południowych]]. Średnia szerokość około 60 [[mila morska|mil morskich]] (110 km), długość około 150200 Mm (280360 km). Cieśninę nazwał w 1825 [[James Weddell]], na cześć [[Edward Bransfield|Edwarda Bransfielda]], innego brytyjskiego odkrywcy{{r|USGS}}.

SzczegółowoSzczegółowa rzeźba dna nie jest do tej pory rozpoznana. Dotychczasowe badania wskazują, że pod względem geologicznym stanowi najprawdopodobniej starą[[Dolina ryftowa|dolinę ryftową]], która powstała wskutek [[Ekstensja (geologia)|ekstensji]] w obrębie kontynentalnego łuku wulkanicznego. Wulkanizm ten miał miejsce ok. 20 milionów lat temu i zakończył się, podczas gdy ekstensja rozpoczęła się nie dawniej niż 4 miliony lat temu, a aktywność wulkaniczna w cieśninie rozpoczęła się ok. 300 tysięcy lat temu i trwa nadal. Otwarcie cieśniny miało miejsce w związku z [[Subdukcja|subdukcją]] pozostałości [[płyta oceaniczna|płyty oceanicznej]] [[Płyta Phoenix|Phoenix]] pod Szetlandy Południowe{{r|deadarc}}. Cieśnina oma stromychstrome stokachstoki i względnie wyrównanymwyrównane dniedno, z którego wznoszą się samotne [[Wulkan|wulkaniczne]] [[Góra podwodna|góry podwodne]] o wysokości przekraczającej 1500 m. W przedłużeniu linii występowania gór podwodnych znajdują się dwa nadwodne wulkany – [[Deception Island]] (okresowo czynny, tworzy wielką [[kaldera|kalderę]], do której można wpłynąć statkiem) w południowej części cieśniny i stożek wulkaniczny [[Bridgeman Island]] w północnej części cieśniny. Maksymalne głębokości Cieśniny Bransfielda przekraczają 2200 m.

Wody powierzchniowe chłodne (zima −1,7 °C, lato do +3 °C), wysłodzone (zasolenie 32,5 – 33,5 [[Zasolenie#Ścisła definicja|PSU]]), niżej zasolenie wzrasta (~34,5 – 34,7 PSU) a temperatura wód jest ujemna (około −0,4 – −0,6 °C) przez cały rok. Częściowe lub całkowite pokrycie dryfującym lodem morskim występuje corocznie zimą (od dni do 3-4 miesięcy), w ciągu całego roku liczne góry lodowe oraz [[growler]]y. Klimat [[Subantarktyka|subantarktyczny]] morski, z zimami o temperaturze od −5 do −15 °C; miesiące letnie (grudzień, styczeń, luty) umiarkowanie ciepłe z temperaturami od +1 do +3 °C. Przebieg temperatury powietrza niestabilny – we wszystkich porach roku mogą wystąpić gwałtowne ocieplenia lub ochłodzenia. Opady około 600 mm rocznie, minimum opadowe w okresie zimowym (~20 mm w lipcu). Zdecydowanie dominują opady stałe. Cały rok duże zachmurzenie, dni o małym zachmurzeniu nieliczne, częściej w okresie pełni zimy. Częste wiatry o sile sztormów i huraganu. Największa intensywność wiatrów w okresie wiosennym (październik-listopad). Od pierwszej dekady grudnia do połowy stycznia „[[białe noce]]”.

Na wybrzeżach Półwyspu Antarktycznego i Szetlandów Południowych przylegających do Cieśniny Bransfielda i jej [[zatoka (geografia)|zatok]] znajdują się liczne [[Stacje polarne w Antarktyce|stacje badawcze]], np. działające przez cały rok [[Bellingshausen]] (rosyjska), [[Presidente Eduardo Frei Montalva|Frei]] (chilijska), [[Esperanza]] (agrentyńska), [[Wielki Mur (stacja antarktyczna)|Wielki Mur]] (chińska), również [[Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego]].

Cieśnina Bransfielda jest jednym z najłatwiej dostępnych akwenów [[Antarktyka|Antarktyki]]. Wobec dużych walorów krajobrazowych obszarów lądowych przylegających do Cieśniny Bransfielda, występowaniu szeregu interesujących obiektów świata przyrody ożywionej i nieożywionej (lęgowiska pingwinów, obszary rozmnażania się fok i uchatek, lodowce i lodospady[[lodospad]]y, zjawiska wulkaniczne, góry lodowe etc.) w okresie letnim na wodach Cieśniny Bransfielda panuje, jak na warunki antarktyczne, ożywiony turystyczny ruch żeglugowy. Punktami wyjściowymi ruchu turystycznego na obszar Cieśniny Bransfielda są [[Ushuaia]] (Argentyna, [[iemiaZiemia Ognista, Antarktyda i Wyspy Południowego Atlantyku|Ziemia Ognista]]) i [[Punta Arenas]] (Chile, [[Cieśnina Magellana]]).

[[Kategoria:WyspaSzetlandy Króla JerzegoPołudniowe]]