Wikipedia

Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m →‎Historia: drobne redakcyjne
usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK
Linia 11:
|data założenia = 22 kwietnia 1920
|zakres zbiorów = [[militaria]]
|wielkość zbiorów = ponad 250 000tys. eksponatów
|powierzchnia ekspozycji =
|dyrektor = [[Zbigniew Wawer]]
Linia 21:
|wariant mapy =
|stopniN = 52 |minutN = 13 |sekundN = 56
|stopniE = 21 |minutE = 101 |sekundE = 32
|opis miejsca =
|commons = Category:Muzeum Wojska Polskiego
Linia 31:
[[Plik:Waffen SS Muzeum Wojska Polskiego Warszawa.jpg|thumb|Zachowany napis ''Waffen SS'' na framudze drzwi wejściowych]]
 
'''Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie''' – [[muzeum]] w [[Warszawa|Warszawie]], prezentujące zbiory poświęcone historii [[siły zbrojne|wojskowości]] oraz historii [[Polska|Polski]], zlokalizowane przy [[Aleje Jerozolimskie w Warszawie|Al. Jerozolimskich]] 3.
 
Muzeum gromadzi, opracowuje naukowo, bada i eksponuje przedmioty o charakterze wojskowo-historycznym.
Linia 37:
== Historia ==
[[Plik:Józef Piłsudski - Dekret o powołaniu do życia oraz Statut Muzeum Wojska - 701-001-058-263.pdf|thumb|left|Dekret o powołaniu do życia Muzeum Wojska pod dyrekcją [[Bronisław Gembarzewski|Bronisława Gembarzewskiego]]]]
Powołane do życia 22 kwietnia 1920<ref>WgWedług ''Wielkiej Encyklopedii PWN'', [[Warszawa]] [[2003]], t. 18, s. 236, ISBN 8301133570 t. 1-30, ISBN 8301134437 t. 5, muzeum powstało w 1919 r. jako Muzeum Wojsk, a swoją siedzibę miało w [[Zamek Królewski w Warszawie|Zamku Królewskim w Warszawie]]. W jego zbiorach znajdowały się obiekty z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. W 1920 r. w skład utworzonego Muzeum Wojska weszło 3 tys. eksponatów z Muzeum Narodowego oraz militaria z Muzeum Wojsk. Placówka została udostępniona zwiedzającym 1922 r. W 1924 r. rozpoczęto przenoszenie eksponatów do obecnej siedziby.</ref> dekretem Naczelnego Wodza, Marszałka Polski [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]]. Jego dyrektorem został [[Bronisław Gembarzewski]] -– historyk wojskowości, muzeolog, a także wieloletni dyrektor [[Muzeum Narodowe w Warszawie|warszawskiego Muzeum Narodowego]] (od [[1916]] do [[1936]]).
 
Od 1933 Muzeum Wojska Polskiego znajduje się w obecnym budynku. Część zbiorów prezentowanych w muzeum pochodziła z gromadzonych od 1 poł. XIX wieku polskich pamiątek militarnych [[Wincenty Krasiński|Wincentego Krasińskiego]]<ref>[http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,95190,8143327,W_tym_Palacu_przechowywali_miecze_z_Grunwaldu.html].</ref>. W 1939 prezentowanych w nim było ponad 60 tys. eksponatów. Podczas okupacji niemieckiej zostały one wywiezione do [[Niemcy|Niemiec]]. W 1944 placówka zmieniła nazwę na Muzeum Wojska Polskiego, które zostało udostępnione zwiedzającym w 1946. Działania rewindykacyjne przyczyniły się do odzyskania ok. 40 tys. eksponatów.
 
Prezentowana jest w nim stała ekspozycja przedstawiająca historię oręża polskiego, m.in. zbiór broni od czasów [[średniowiecze|średniowiecza]] do [[XVIII wiek]]uwieku (np. złocony szyszak dowódcy pochodzący z okresu pierwszych chrześcijańskich władców [[Polska|Polski]], zbroje turniejowe, kolekcja zbroi husarskich zdobionych orlimi skrzydłami i lamparcimi skórami z [[XVII wiek]]uwieku), dzieła sztuki, książki, dokumenty i fotografie. W znajdującym się obok muzeum parku prezentowany jest ciężki sprzęt z okresu [[I wojna światowa|I]] i [[II wojna światowa|II wojny światowej]], m.in.: [[działo|działa]], [[armata|armaty]], [[samolot]]y i pojazdy opancerzone.
 
Przy ul. Powsińskiej 13 w [[Fort IX Twierdzy Warszawa|Forcie Czerniakowskim]] znajduje się oddział Muzeum, eksponujący polską technikę wojskową. Można tam obejrzeć m.in. [[czołg]]i, [[działo|działa]] i [[samolot]]y. W tym oddziale mieści się również [[Muzeum Katyńskie]].
Linia 47:
W 2009 roku zostały zamknięte dla zwiedzających obydwa oddziały na ul. Powsińskiej, a do 2014 nową siedzibę muzeum ma znaleźć na [[Cytadela Warszawska|Cytadeli Warszawskiej]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.rp.pl/artykul/231201.html|tytuł=Kto zaprojektuje muzeum w Cytadeli?|data=09.12.2008|opublikowany=rp.pl|data dostępu=2012-12-13}}</ref>. Konkurs na projekt architektoniczny wygrała firma [[WXCA]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.architektura.info/index.php/architektura_polska/z_calej_polski/cytadela_warszawska|tytuł=Muzeum Wojska Polskiego w Cytadeli Warszawskiej|data=2009-09-11|opublikowany=architektura.info|data dostępu=2011-02-23}}</ref>.
 
== Ekspozycja ==
W zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie znajduje się ponad 250 tys. eksponatów w tym m.in.:
* '''relikwiarz gotycki''' zdobyty w [[Bitwa pod Grunwaldem|Bitwie pod Grunwaldem]] w 1410 r. i złożony w [[Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gnieźnie|katedrze w Gnieźnie]] przez [[Władysław II Jagiełło|króla Jagiełłę]]
* '''zbroje i hełmy''': [[Szyszak (hełm)|szyszak]] z X-XI wieku z blachy złoconej należący do woja [[Mieszko I|Mieszka I]] lub [[Bolesław I Chrobry|Bolesława Chrobrego]]; zbroja rajtarska z przyłbicą hetmana litewskiego [[Krzysztof Radziwiłł Piorun|Krzysztofa Radziwiłła]] z końca [[XVI wiek]]uwieku; kompletna zbroja husarska z I połowy XVII wieku Stanisława Skórkowskiego, sekretarza króla Władysława IV; zbroja turniejowa z hełmem "żabi„żabi pysk"pysk” z ok. 1530 r. wykonana w Norymberdze; [[karacena]] z przełomu XVII dla wyższych dowódców wojsk narodowego autoramentu; hełm paradny z XVI wieku hetmana [[Jan Amor Tarnowski|Jana Tarnowskiego]], [[kolczuga]] paradna z XVII wieku króla Jana Kazimierza
* '''szable''': króla [[Stefan Batory|Stefana Batorego]], króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]], hetmana [[Jan Zamoyski|Jana Zamoyskiego]], ks. [[Józef Poniatowski|Józefa Poniatowskiego]], gen. [[Jan Henryk Dąbrowski|Jana Henryka Dąbrowskiego]], brygadiera [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]], płk. [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]], gen. [[Marian Langiewicz|Mariana Langiewicza]]
* [[buzdygan]] zdobiony w typie tureckim z II połowy XVII wieku hetmana [[Stanisław Jan Jabłonowski|Stanisława Jabłonowskiego]]
* '''mundury''': czapka i kurtka [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] z lat [[1920]]-[[1935]], mundur gen. broni [[Józef Haller|Józefa Hallera]] z lat [[1918]]-[[1920]], mundur gen. [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]] używany w latach [[1940]]-[[1943]], płk. [[Jan Leon Kozietulski|Jana Kozietulskiego]], gen. dyw. [[Zygmunt Berling|Zygmunta Berlinga]] z [[1944]] r., gen. [[Jan Henryk Dąbrowski|Jana Henryka Dąbrowskiego]], gen. [[Stanisław Sosabowski|Stanisława Sosabowskiego]], gen. [[Kazimierz Sosnkowski|Kazimierza Sosnkowskiego]], płk. [[Stanisław Rostworowski (generał)|Stanisława Rostworowskiego]], płk. [[Wacław Sieroszewski|Wacława Sieroszewskiego]]
* '''siodła''': hetmana [[Stefan Czarniecki|Stefana Czarnieckiego]], siodło koronacyjne króla [[Stanisław Leszczyński|Stanisława Leszczyńskiego]], siodło [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]] z okresu wyprawy do Egiptu w 1799 r., siodło gen. Jana Henryka Dąbrowskiego
* '''samoloty''': [[PZL TS-8 Bies|TS-8 Bies]], [[PZL TS-11 Iskra|TS-11 Iskra]], [[PZL-130 Orlik]], [[PZL I-22 Iryda]], [[An-26]], [[MiG-23]] (ul. Powsińska), [[Su-17|Su-20]] (ul. Powsińska), samolot [[Ił-2]] (zachowały się trzy egzemplarze na świecie)
* '''śmigłowce''': m.in. [[Mi-24]] −– prawdopodobnie jedyny egzemplarz na wystawie muzealnej w Polsce gdzie wnętrze śmigłowca jest udostępniane dla zwiedzających
* '''czołgi''': polski czołg rozpoznawczy [[Tankietka TKS]], używany w [[1939]] r.; czołg [[T-34]] z armatą 76 mm z [[1942]] r.; samochód pancerny [[Kubuś (samochód pancerny)|Kubuś]] z [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]]; pojazd gąsienicowy [[Goliath (mina)|Sd.Kfz. 303a "Goliath"„Goliath”]] zdobyty przez powstańców w sierpniu 1944 przy ul. Sierakowskiej
* '''artyleria''': pięć spiżowych luf działowych z przełomu [[XVI wiek|XVI]]/[[XVII wiek]]uwieku (odlane w [[Nieśwież]]u dla Mikołaja Radziwiłła i wyłowione koło zamku Zabierz); armata ppanc. wz. 36 kal. 37 mm "Bofors"„Bofors”
* '''broń palna''': [[Pistolet maszynowy Mors|pistolet maszynowy Mors wz. 39]] skonstruowany przez Piotra Wilniewczyca i Jana Skrzypińskiego (jeden z trzech egzemplarzy na świecie); pistolet maszynowy „Błyskawica” produkowany w latach [[1943]]-[[1944]]; ciężki karabin maszynowy wz. 30 z wyrytym napisem świadczącym o tym, że zakupiono go ze zbiórki pieniędzy ludności Ziemi Wieluńskiej ofiarowanych na Fundusz Obrony Narodowej w [[1937]] r.; pistolet „VIS” z numerem fabrycznym 0003, seria prototypowa, produkowana w latach [[1933]]-[[1934]]<ref>[http://www.muzeumwp.pl/zbiory/ Zbiory Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie] [dostęp 2009-11-13].</ref>
 
== Ciekawostki ==
* W muzeum można obejrzeć jedyny zachowany fragment rozebranego w 1917 [[Pomnik Iwana Paskiewicza w Warszawie|pomnika Iwana Paskiewicza]] -– metalową płytę z jego cokołu przedstawiającą [[Obrona Warszawy (1831)|szturm wojsk rosyjskich na Warszawę]] we wrześniu 1831.
* Na framudze drzwi wejściowych zachowano wypalony napis ''[[Waffen-SS|Waffen SS]]''. Jest to pamiątka z okresu [[Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945|okupacji]], gdy w gmachu mieściły się magazyny SS.
 
Linia 80:
 
== Bibliografia ==
* Małgorzata Omilanowska, Jerzy S Majewski; ''Warszawa Przewodnik'', Wiedza i Życie, [[Warszawa]] [[2000]], ISBN 8371848617.
* ''Wielka Encyklopedia PWN'', [[Warszawa]] [[2003]], t. 18, s. 236, ISBN 8301133570 t. 1-30, ISBN 8301134437 t. 5
 
== Linki zewnętrzne ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Muzeum_Wojska_Polskiego_w_Warszawie”