Carl Philipp Emanuel Bach: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Artysta muzyczny infobox}}
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
Linia 27:
|www =
}}
'''Carl Philipp Emanuel Bach''' (ur. [[8 marca]] [[1714]] w [[Weimar]]ze, zm. [[14 grudnia]] [[1788]] w [[Hamburg]]u) – [[Niemcy|niemiecki]] kompozytor, pianista i klawesynista, drugi z synów [[Johann Sebastian Bach|JanaJohanna Sebastiana Bacha]], zwany Bachem ''berlińskim'' lub ''hamburskim''.
 
== Biografia ==
=== Wczesne lata ===
Urodził się jako drugi z synów [[Johann Sebastian Bach|JanaJohanna Sebastiana Bacha]] i jego pierwszej żony Marii Barbary. Naukę rozpoczął w Köthen, którą kontynuował następnie w gimnazjum w [[Lipsk]]u. Następnie w 1731 wstąpił na studia prawnicze. Uzupełniał je potem we [[Frankfurt nad Odrą|Frankfurcie nad Odrą]] (od 1734 do 1738). Po ich zakończeniu zdecydował się poświęcić muzyce, otrzymawszy propozycję pracy od księcia Ferdynanda. W swojej ''Autobiografii'' podawał, że muzyki uczył się tylko u swojego ojca i w wieku 11 lat potrafił już zagrać [[a vista]] wszystkie jego dzieła na instrumenty klawiszowe<ref>Alina Mądry, ''Carl Philipp Emanuel Bach, estetyka – stylistyka – dzieło'', Poznań 2003, s 167.</ref>. Z powodu obowiązków służbowych nie miał okazji do podróży, podczas gdy w tych czasach większość muzyków starała się studiować we Włoszech<ref>Alina Mądry: ''Carl Philipp Emanuel Bach, estetyka – stylistyka – dzieło''. Poznań 2003, s. 168.</ref>.
 
=== Na służbie u Fryderyka II ===
Linia 45:
Był jednym, obok swojego brata [[Johann Christian Bach|Johanna Christiana]], z najwybitniejszych reprezentantów [[styl galant|stylu galant]] ([[rokoko]]). Jego dzieła jednak wykraczają poza błyskotliwość, lekkość dworskiego galant. Zdradzają nawiązania do muzyki ludowej, są emocjonalnie pogłębione, bardziej żarliwe emocjonalnie. Stąd wielu muzykologów uważa Carla Philippa Emanuela Bacha za prekursora, a następnie jednego z najwybitniejszych przedstawicieli stylu [[Sturm und Drang]] w muzyce. W porównaniu z twórczością ojca, [[Johann Sebastian Bach|Johanna Sebastiana Bacha]], w większości polifoniczną, sakralną, twórczość C.P.E. Bacha jest biegunowo odmienna: charakteryzuje się zwrotem ku świeckiej lekkości, dworskiej elegancji, [[Homofonia (muzyka)|homofonii]], kształtującym się dopiero homofonicznym formom kształtowania myśli muzycznej (allegro sonatowe, tańce, formy wariacji tematycznej).
 
Wpływ Carla Philippa Emanuela na muzykę niemiecką był olbrzymi, szczególnie na kompozytorów wczesnoklasycznych. [[Joseph Haydn]] zetknął się z pierwszymi sześcioma sonatami na instrument klawiszowy C.P.E. Bacha już jako dwudziestolatek, około 1752 roku. Wywarły one na nim niezwykłe wrażenie, co później podkreślał w rozmowach z Albertem Christophem Diesem<ref>Karl Geiringer, ''Haydn'', PWM, 1985, s. 38.</ref>. Wysoko jego sztukę cenił [[Wolfgang AmadeuszAmadeus Mozart]], [[Ludwig van Beethoven]], [[Johannes Brahms]].
 
Spośród kilku istniejących katalogów dzieł C.P.E. Bacha najbardziej rozpowszechnione są dwa: katalog Alfreda Wotquenne’a z 1905 r. (w skrócie „Wq”) oraz nowszy katalog tematyczny Eugene’a E. Helma z 1989 r. (w skrócie H).