Bitwa morska pod Texel (1694): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Bibliografia: kat. |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) |
||
Linia 22:
'''Bitwa morska pod Texel''' – starcie zbrojne, które miało miejsce [[29 czerwca]] [[1694]] roku podczas [[Wojna Francji z Ligą Augsburską|wojny palatynackiej]].
W roku 1694 roku prowadząca wojnę niemal z połową Europy Francja miała coraz większe kłopoty żywnościowe, co wywoływało coraz częstsze klęski głodowe. W tej sytuacji niezwykle ważnym był zakup zboża za granicą, a najpewniejszym źródłem była [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolita]], która poprzez [[Gdańsk]] eksportowała do Europy Zachodniej zboże tanie i jednocześnie wysokiej jakości. Na skutek zabiegów dyplomatycznych ambasadora Francji w Warszawie Polignaca uzyskano przychylność króla [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]] i jego małżonki [[Maria Kazimiera d'Arquien|królowej Marysieńki]], która zaangażowała się w projekt dostawy zboża do Francji licząc na znaczące zyski. Cała akcja nie mogła być przeprowadzona bez udziału patrycjatu gdańskiego. Flotylla zbożowa wypływała w różnych okresach z Gdańska, by skoncentrować się na wodach fiordu Flekkorö u wybrzeży Norwegii. Tam oczekiwała na francuską eskadrę [[Jean Bart|Jeana Barta]], która miała ubezpieczyć rejs do Francji. Niekorzystne warunki pogodowe sprawiły, że okręty francuskie nie mogły wypłynąć z portu w [[Dunkierka|Dunkierce]]. Flotylla zbożowa, złożona aż ze 120 statków (wśród nich 25 statków ze zbożem [[Maria Kazimiera d'Arquien|królowej Marysieńki]]), nie mogąc dłużej czekać, postanowiła zaryzykować i wypłynęła w morze z 3 okrętami stanowiącymi jej osłonę.
Cała ta operacja zbożowa była doskonale znana Holendrom, a to dzięki ich stałemu rezydentowi w Gdańsku. Zastawienie pułapki i przejęcie flotylli zbożowej powierzono wiceadmirałowi de Vriesowi. Dnia 28 czerwca [[Eskadra (marynarka wojenna)|eskadra]] holenderska w sile 8 okrętów z łatwością przejęła całą flotyllę, a następnie konwojowała ją do wybrzeży Holandii. Eskadra francuska w sile 7 okrętów dowodzona przez [[Jean Bart|Jeana Barta]], która po wypłynięciu z Dunkierki płynęła na spotkanie statków zbożowych, dnia 29 czerwca natknęła się koło wyspy [[Texel (wyspa)|Texel]] na całą flotyllę, eskortowaną przez holenderską eskadrę wiceadmirała de Vriesa. Znany ze swej brawurowej natury Jean Bart bez zastanowienia uderzył na przeciwnika. Zanim zaskoczeni Holendrzy zdołali ochłonąć, doszło do abordażu i walki na białą broń. Opanowano trzy okręty holenderskie, w tym okręt flagowy de Vriesa. Sam wiceadmirał został ciężko raniony (trzy ciosy szablą i postrzał w brzuch z pistoletu). Reszta eskadry holenderskiej uszła z pola bitwy (kapitanowie tych okrętów stanęli później przed sądem wojskowym). To głośne w ówczesnej Europie zwycięstwo i uratowanie transportu zboża miało dla głodującej Francji wielkie znaczenie, a dla uczczenia tego wydarzenia wybito nawet medal pamiątkowy. Zwycięski dowódca eskadry [[Jean Bart]] otrzymał od króla Francji [[Ludwik XIV|Ludwika XIV]] tytuł szlachecki.
== Zobacz też ==
[[Lista konfliktów zbrojnych]]
== Bibliografia ==
* Michał Komaszyński: "Jan III Sobieski a Bałtyk", str. 137–140, ISBN 83-215-3260-8
{{
[[Kategoria:Bitwy morskie w historii Francji]]
[[Kategoria:Bitwy w historii Holandii]]
| |||