Zwalisko: Różnice pomiędzy wersjami

Wzniesienie położone jest w [[Sudety Zachodnie|Sudetach Zachodnich]], w środkowo-wschodniej części Gór Izerskich, we wschodniej części [[Wysoki Grzbiet (Góry Izerskie)|Wysokiego Grzbietu]], między wzniesieniem [[Izerskie Garby]] po zachodniej stronie a [[Wysoki Kamień|Wysokim Kamieniem]] po wschodniej stronie, około 1,7 km na południowy wschód od [[Rozdroże Izerskie (polana)|Rozdroża Izerskiego]].

Wzniesienie ma kształt wąskiej grzędy ciągnącej się równoleżnikowo na przestrzeni kilkuset metrów, usianej [[hornfels]]owymi [[Skałkaskałka (geomorfologia)|skałami]], i położone jest opodal kopalni [[kwarc]]u "Stanisław", w rejonie szczególnie zasobnym w bogactwa naturalne. Szczyt wieńczy okazała grupa malowniczych skałek zwanych ''[[Wieczorny Zamek]]'' – od tych skałek wzniesienie zwane jest też Zamkiem Wieczornym, na zachód wznoszą się ''[[Skarbki (Góry Izerskie)|Skarbki]]'', a na wschodzie ''[[Skalna Brama (Góry Izerskie)|Skalna Brama]]''. Są to bardzo popularne i kiedyś widokowe skały, obecnie zarastające lasem. Zbocza północne stromo opadaopadają w kierunku [[Rozdroże Izerskie (polana)|Rozdroża Izerskiego]], a południowe w kierunku doliny rzeki [[Kamienna (dopływ Bobru)|Kamiennej]]. Zbocza zachodnie i wschodnie sąobniżają się bardzo łagodnełagodnie. Na wschód od szczytu położone jest [[Rozdroże pod Zwaliskiem]], a nieco dalej wznosi się odosobnione i nieco wyższe wzniesienie Wysoki Kamień (1058 m). Na północnych stokach wzniesienia położone są [[źródło|źródła]] dopływów [[Mała Kamienna|Małej Kamiennej]], a na zboczu południowym liczne źródełka dopływów Kamiennej.

Masyw Zwaliska położony jest w obrębie [[Blokblok karkonosko-izerski|bloku karkonosko-izerskiego]], w stefie kontaktu [[granitoid]]owego [[Masywmasyw karkonoski|masywu karkonoskiego]] oraz [[Metamorfikmetamorfik izerski|metamorfiku izerskiego]]. Grzbiet zbudowany jest z odpornych na [[wietrzenie]] [[hornfels]]ów, które tworzą [[Skałkaskałka (geomorfologia)|skałki]] na szczycie. Zbocza południowe tworzą [[Karbonkarbon|karbońskie]] [[granit]]y porfirowate, północne zaś [[Paleozoikpaleozoik|staropaleozoiczne]] [[skały metamorficzne]] -– [[gnejs]]y i [[Łupekłupek łyszczykowy|łupki łyszczykowe]].

Zbocza w partii szczytowej porośnięte są młodym, zdrowym [[Bórbór świerkowy|świerkowym lasem]], a w partiach dolnych [[starodrzew]]em świerkowym.

Wzniesienie było dobrze znane [[Średniowiecześredniowiecze|średniowiecznym]] walońskim poszukiwaczom [[Kruszcekruszce|kruszców]]. Uchodziło za zasobne miejsce zasobne w [[minerał]]y i [[kruszce]], wielokrotnie wzmiankowane w [[Księgi Walońskie|Księgach Walońskich]].

W okolice wzniesienia około XIV–XV wieku docierali poszukiwacze kruszców. W okolicy Zwaliska w przeszłości znajdowały się szybiki kopalń złota. Zwalisko w połowie XIX wieku było licznie odwiedzane przez turystów docierających na szczyt konno lub w [[lektyka]]ch ze starego schroniska na [[Rozdroże Izerskie (polana)|Rozdrożu Izerskim]]. Grupa [[hornfels]]owychhornfelsowych skałek przed II wojną światową podlegała ochronie jako [[pomnik przyrody]]. Wzniesienie w przeszłości było nazywane: "Zamek Wieczorny", "Abendburg", "Odenburk", "Abend-Rottenburg", "Abend-Rotte-Burg", "Abendbruck", "Obentrotisborgk", "Schloß", "Alte Schloß", "Schloßberg".

* W latach 80. XX wieku w górnych partiach szczytu w wyniku klęski ekologicznej, wywołanej zanieczyszczeniem powietrza, został całkowicie zniszczony las [[Monokulturamonokultura świerkowa|monokultury świerkowej]], zaszczepiony w XIX wieku. Obecnie na stokach, w miejscu zniszczonego lasu, rośnie młode pokolenie drzew. O klęsce przypominają jedynie wystające ponad [[młodnik]] obumarłe kikuty drzew.

* Wzniesienie stanowistanowiło doskonały [[punkt widokowy]], z którego roztaczająroztaczały się rozległe widoki, obecnie coraz bardziej zasłaniane przez drzewa.

* [[Marek Staffa]] (red.): ''[[Słownik geografii turystycznej Sudetów]]'', t. 1 ''Góry Izerskie'', red. [[Marek Staffa]], Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa – Kraków 1989, ISBN 83-7005-095-6

* ''Góry Izerskie'', mapa turystyczna, skala 1:50 000, Wydawnictwo Turystyczne ''"Plan''", Jelenia Góra 2008/2009, wyd. V, ISBN 978-83-60975-68-8