Berehowo: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m (GR) File renamed: File:Beregsz.pngFile:Coat of Arms of Beregove.png File renaming criterion #2: To change from a meaningless or ambiguous name to a name that describes what the image displays.
drobne techniczne
Linia 1:
{{Miasto infobox
|nazwa = Berehowo
|nazwa oryginalna = Берегове<br />Beregszász
|zdjęcie =
|opis zdjęcia =
Linia 34:
|www =
}}
'''Berehowo''' ([[język{{w polskijęzyku|pol.]] pl|''hist. '' Bereg Saski''}}, [[język{{w ukraińskijęzyku|ukr.]] uk|''Берегове'' - ''Berehowe''}}, [[język rusiński|rus.]] ''Берегово'' - ''Berehowo'', [[język{{w rosyjskijęzyku|ros.]] ru|''Берегово'' - ''Bieriegowo''}}, [[język{{w węgierskijęzyku|hu|węg.]] ''Beregszász''}}, [[język{{w niemieckijęzyku|de|niem.]] ''Bergsaß''}}, [[język{{w czeskijęzyku|cz.]]cs}} i [[język{{w słowackijęzyku|sk|słow.]] ''Berehovo''}}) - miasto rejonowe w [[obwód zakarpacki|obwodzie zakarpackim]] [[Ukraina|Ukrainy]] (na [[Zakarpacie|Zakarpaciu]]). 26,1 tys. mieszkańców ''[2004]'', z czego 48% [[Węgrzy|Węgrów]], 38% [[Ukraińcy|Ukraińców]], 6% [[Romowie|Cyganów]], 5% [[Rosjanie|Rosjan]].
 
Berehowo leży na [[Nizina Zakarpacka|Nizinie Zakarpackiej]] nad rzeką Werką, około 70&nbsp;km na południowy wschód od [[Użhorod]]u, 5&nbsp;km od drogowego przejścia granicznego Łużanka - Beregsurany. Słynie z tradycji uprawy winogron i produkcji win. W okolicach miasta występują wody termalne i mineralne, leczące przede wszystkim dolegliwości układu krążenia, oddechowego, sercowo-naczyniowego czy chorób skóry.
 
Miasto ''Lamperthaza'' zostało założone przez księcia Lamberta, syna króla Węgier [[Bela I|Beli I]]. Podczas najazdu tatarskiego w latach [[1240]]-[[1241]]1240–1241 miasto zostało zniszczone. W celu jego odbudowy i ponownego zaludnienia okolicy król [[Bela IV Wielki]] sprowadził tu niemieckich osadników z Saksonii, którym następnie udzielił pewnych przywilejów handlowych. Od [[1271]] było siedzibą władz [[komitat]]u [[Komitat Bereg|komitatu Bereg]]. W [[1342]] Bereg Saski stał się [[wolne miasto królewskie|wolnym miastem królewskim]] z kolejnymi przywilejami. W [[1504]] po raz pierwszy pojawia się nazwa ''Beregszasz''. W [[1566]] zostało zniszczone przez Tatarów, [[17 czerwca]] [[1657]] zostało spalone przez wojska polskie, w [[1686]] - przez wojska habsburskie. [[22 maja]] [[1703]] na miejskim rynku Tomasz Ese ogłosił powstanie przeciwko [[Habsburgowie|Habsburgom]]. Po stłumieniu powstania cesarz [[Karol VI Habsburg]] skonfiskował miasto, wraz z pozostałymi dobrami, rodowi [[Rakoczy]]ch i w [[1728]] nadał je rodowi Schönborn. W [[1910]] miasto liczyło 12,9 tys. mieszkańców, z czego 12,4 tys. Węgrów, 0,2 tys. Rusinów, 0,1 tys. Niemców. W [[1919]] zostało na krótko zajęte przez wojska rumuńskie, po czym z mocy [[traktat w Trianon|traktatu w Trianon]] przypadło nowo powstałej [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]]. W latach [[1938]]-[[1944]]1938–1944 było zajęte przez Węgry. [[26 października]] [[1944]] Bereg Saski zajęła [[Armia Czerwona]]. W [[1945]] miasto zostało włączone do sowieckiej Ukrainy. [[17 maja]] [[2001]] miasto zostało podniesione do rzędu miast powiatowych.
 
Berehowo to najważniejszy ośrodek kultury węgierskiej na Zakarpaciu. Na początku lat 90. XX wieku proponowano je na stolicę węgierskiego okręgu autonomicznego. Od [[2012]] w mieście dopuszczonojęzyk używanie języka węgierskiegowęgierski jako regionalnego,język co oznacza,żeregionalny zyskał on na tym obszarze status języka urzędowego<ref>Piotr Kosciński, Tamara Serwetnyk "Po„Po polsku na Ukrainie"Ukrainie” Rzeczpospolita 22-23 września 2012</ref>.
 
Zabytki Berehowa:
* kościół rzymskokatolicki z XII wieku - zniszczony przez Tatarów w [[1241]], odbudowany w [[1370]], odnowiony w [[1846]]
* pałac rodziny Bethlenów
 
Linia 56:
 
{{Przypisy}}
* [http://archive.is/20121211053447/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-3740&srt=dnpn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&srt=pdnn|World Gazetteer]
 
{{Miasta obwodu zakarpackiego}}