Janów Podlaski: Różnice pomiędzy wersjami

Na początku [[XX wiek|XX]] wieku Janów dochował się charakterystycznego [[koń janowski|konia janowskiego]], jak to ujęto w literaturze fachowej – „o prawidłowej mocnej budowie oraz jędrnej i odpornej konstytucji”. Wykształcono też dwie własne linie rodów żeńskich. Cały ten dorobek zaprzepaściła pierwsza wojna światowa. W lutym, w 1915 roku stado wywieziono na wschód i tam prawie wszystkie zginęły. Myśl odtworzenia od podstaw stadniny w Janowie podjęła po 1918 roku grupa zapaleńców i hipologów polskich. W kwietniu 1919 roku do pustych i zniszczonych stajni Janowa sprowadzono [[klacz]]e czystej krwi arabskiej. Już w latach 20. kupowały tam konie zagraniczne stadniny (np. czeskie i niemieckie). W roku [[1924]] stadnina janowska zaczęła się specjalizować w hodowli rumaków czystej krwi arabskiej. Okres rozkwitu przerwał wybuch następnej wojny. Na przełomie września i października w [[1939]] roku janowskie araby zostały rozgrabione przez okolicznych mieszkańców, za przyzwoleniem [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|sowieckiego okupanta]], część koni wraz z falą uciekinierów wyruszyła ponownie na wschód. Po zajęciu stadniny przez [[Wehrmacht|wojska niemieckie]] niektóre konie z takimi sławami hodowlanymi jak ogiery „Witraż”Witraż czy „WielkiWielki Szlem”Szlem mogła wrócić do macierzystej stadniny. Niemcy zadbali by koniom i obsługującym je [[masztalerz]]om działo się nieźle, jak na wojenne warunki.

W lipcu roku 1944 stado liczące około 300 sztuk koni czystej krwi arabskiej zostało ewakuowane do [[III Rzesza|Niemiec]], gdzie poniosło straty podczas [[bombardowanie|bombardowania]] [[Drezno|Drezna]]. Do [[Saksonia|Saksonii]] dostarczono również konie z innych polskich stadnin: [[Stado Ogierów Białka|Białka]], [[Stado Ogierów w Bogusławicach|Bogusławice]], [[Dębice]], [[Kozienice]]. Konie powróciły do kraju w listopadzie [[1946]] roku drogą morską. Przez wiele tygodni dwa [[statek|statki]] przewożące konie kursowały między [[Lubeka|Lubeką]] a [[Gdynia|Gdynią]]. Do Janowa Podlaskiego 80 klaczy i [[źrebię|źrebaków]] powróciło 1 listopada [[1950]], a [[ogier]]y rozproszone po innych stadninach znalazły się w Janowie dopiero w roku [[1960]]. Z Niemiec nie wrócił do kraju sławny ogier „WiteźWiteź II”II, którego – jako zdobycz wojenną – wysłał do USA amerykański generał George S. Patton<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Kamiński|imię = Ireneusz J.|tytuł = Konie rubinowe|rok = 1982|wydawca = Wydawnictwo Lubelskie|miejsce = Lublin|strony = 156-159|isbn = 83-222-0106-0}}</ref>.

Rozkwit stadniny nastąpił pod koniec lat 50. XX w., kiedy dyrektorem został człowiek związany ze stadniną od grudnia [[1939]] roku, [[Andrzej Krzyształowicz (dyrektor stadniny w Janowie Podlaskim)|Andrzej Krzyształowicz]]. Jemu przypadła rola opiekowania się końmi wywożonymi przez Niemców, on też doprowadził do zorganizowania jesienią [[1969]] roku pierwszej [[Aukcja (forma przetargu)|aukcji]] koni arabskich. Od tamtej pory udało się sprzedać za granicę blisko 1000 arabów, przysparzając krajowi wielu [[Waluty wymienialne w PRL|dewiz]]. Największym sukcesem finansowym było sprzedanie janowskiego ogiera El PassoPaso za 1 milion [[dolar amerykański|USD]].