Wolna Wszechnica Polska: Różnice pomiędzy wersjami

|opis zdjęcia = Gmach Wolnej Wszechnicy Polskiej przy [[Ulica Stefana Banacha w Warszawie|ul. Stefana Banacha w Warszawie]]

|data założenia = [[1918]]

|data likwidacji = [[1952]]

|typ uczelni = [[Uczelnia|prywatna szkoła wyższa]]

|adres = [[Warszawa]]

|drużynawspółrzędne sportowa = 52°12′36.9″N, 20°58′54.3″E

[[Plik:Wolna wszechnica tablica.jpg|thumb|242px|Tablica pamiątkowa na gmachu szkoły przy ul. Banacha 2 w Warszawie]]

'''Wolna Wszechnica Polska''' – prywatna szkoła wyższa[[uczelnia]] utworzona w [[1918]] roku w [[Warszawa|Warszawie]].

Placówka powstała z działającego w 1916<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej | url = http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/plain-content?id=3251| miejsce = Warszawa | data = 1930 | strony = 299 | rozdział = Wolna Wszechnica Polska | url = http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/plain-content?id=3251}}</ref> w czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] na terytorium [[Królestwo Polskie (1917–1918)|Królestwa Polskiego]] [[Uniwersytet Latający|Towarzystwa Kursów Naukowych]]<ref name="ziel">{{cytuj pismo |autor=Jarosław Zieliński |tytuł=Wolna Wszechnica Polska | url=http://www.oko.com.pl/uploads/ochotnik/51/2009112320324174cdfe.pdf |czasopismo=Ochotnik |wydawca=Ośrodek Kultury Ochoty |wydanie=4 |wolumin=13 |strony=5 |issn= 1734-5510 |język=pl |data=kwiecień 2006| url=http://www.oko.com.pl/uploads/ochotnik/51/2009112320324174cdfe.pdf}}</ref>. Szkoła formalnie prowadziła działalność naukowo-dydaktyczną w latach [[1918]]-[[1952]]1918–1952.

Od 1928 roku uczelnia posiadała oddział zamiejscowy w [[Łódź|Łodzi]], z którego po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] powstał [[Uniwersytet Łódzki]]. Od [[1929]] roku została ustawą sejmową zaliczona do uczelni wyższych. Nadawane przez Wolną Wszechnicę Polską dyplomy ukończenia studiów i tytuły naukowe były równoważne z uniwersyteckimi.

Celem WWP miało być krzewienie i rozpowszechnianie wiedzy we wszystkich jej dziedzinach<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej | url = http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/plain-content?id=3251| miejsce = Warszawa | data = 1930 | strony = 299-300299–300 | rozdział = Wolna Wszechnica Polska | url = http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/plain-content?id=3251}}</ref>. Wolna Wszechnica Polska miała cztery wydziały: Matematyczno-Przyrodniczy, Humanistyczny, Nauk Politycznych i Społecznych i Pedagogiczny.

Od 1919 roku w ramach Wolnej Wszechnicy Polskiej działało Collegium Publicum prowadzące ogólnodostępne wykłady niedzielne. W skład Wszechnicy wchodziły także: Studium Pracy Społeczno-Oświatowej (od 1925), Studium Skarbowo-Finansowe (od 1926), Studium Administracji Komunalnej (od 1926) i Studium Migracyjno-Kolonialne (od 1936).

Uczelnia specjalizowała się głównie w [[nauki społeczne|naukach społecznych]]. Była również znana jako jednostka dokształcająca organizatorów życia kulturalnego, oświatowego i gospodarczego kraju, w szczególności nauczycieli. Spośród uczelni polskich wyróżniała się dużym odsetkiem studentek (prawie 75% w roku akademickim 1919/20, ze spadkiem do 40% w roku 1928). Około ⅓ stanowili [[judaizm|Żydzi]]<ref name="ziel" />.

W latach 1919-19391919–1939 placówka zatrudniała 70-80 naukowców z tytułem [[profesor]]a, 30-40 [[docent]]ów, 35-40 asystentów i 5-8 lektorów. W roku akademickim 1938/39 kształciło się we Wszechnicy około 3000 studentów.

Uczelnia prowadziła tajne nauczanie w czasie okupacji niemieckiej, jednak po wojnie jej działalność nie została wznowiona. W [[1945]] roku z oddziału łódzkiego powstał [[Uniwersytet Łódzki]]. Formalnie Wszechnica została rozwiązana w 1952<ref name="Garlicki">{{Cytuj książkę | nazwisko = Garlicki et al. | imię = Andrzej | tytuł = Encyklopedia historii Drugiej Rzeczypospolitej: 1918-1939 | data = 1999 | wydawca = Bellona | miejsce = Warszawa | isbn = 83-214-1101-0 | strony =}}</ref>. Jako kontynuator tradycji Wszechnicy występuje [[Uniwersytet Latający|Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej]].

* {{Cytuj książkę | tytuł = Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej | url = http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/plain-content?id=3251| miejsce = Warszawa | data = 1930 | strony = 299-319299–319 | rozdział = Wolna Wszechnica Polska | url = http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/plain-content?id=3251}}