Układ Sikorski-Majski: Różnice pomiędzy wersjami

Pierwsza bezpośrednia rozmowa Sikorski – Majski, z udziałem polskiego ministra spraw zagranicznych, [[August Zaleski|Augusta Zaleskiego]], w obecności stałego sekretarza stanu w Foreign Office, [[Alexander Cadogan|Aleksandra Cadogana]] odbyła się 5 lipca 1941 roku<ref> {{cytuj pismo | nazwisko = Ślusarczyk| imię =Jacek| tytuł =Układ polsko-radziecki z 30.7.1941 r.| czasopismo =[[Przegląd Historyczno-Wojskowy|Wojskowy Przegląd Historyczny]] | wolumin =3/1981| strony =5-24}}</ref>. Rokowania prowadzone za pośrednictwem brytyjskim w [[Londyn]]ie zakończyły się podpisaniem międzypaństwowego porozumienia pomiędzy Polską a ZSRR w dniu 30 lipca 1941 roku. Układ przewidywał przywrócenie stosunków dyplomatycznych między obydwoma krajami oraz budowę [[Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941–1942)|armii polskiej]] w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckim]] pod dowództwem polskim. Układ podpisany został przez [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|premiera rządu RP na uchodźstwie]] generała [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]] i ambasadora ZSRR w Londynie [[Iwan Majski|Iwana Majskiego]] – stąd jego [[kolokwializm|kolokwialna]] nazwa. W artykule 1 układu Rząd ZSRR uznał, że [[s:Traktat o granicach i przyjaźni III Rzesza-ZSRR 28 września 1939 r. z tajnymi protokołami|traktaty radziecko-niemieckie z 1939 roku]] tracą moc<ref>Art. 1 Rząd Związku Socjalistycznych Republik Rad uznaje, ze traktaty radziecko-niemieckie z 1939 roku, dotyczące zmian terytorialnych w Polsce, utraciły swoją moc. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej oświadcza, ze Polska nie jest związana z jakimkolwiek trzecim państwem żadnym układem zwróconym przeciwko Związkowi Socjalistycznych Republik Rad.</ref>, zaś Rząd RP stwierdzał, że nie jest związany żadnym układem skierowanym przeciw ZSRR. W protokole dodatkowym rząd ZSRR zagwarantował [[Amnestia dla obywateli polskich w ZSRR|„amnestię”]] dla obywateli polskich: więźniów politycznych i zesłańców pozbawionych wolności na terenie ZSRR w więzieniach i obozach [[Gułag]]u.

 

 

== Kontrowersje polityczne ==

 

Jednoczesne stworzenie poprzez układ Sikorski-Majski jednoznacznych warunków prawnych i faktycznych do zwolnienia polskich więźniów [[Gułag]]u<ref>W tym świadków [[Zbrodnia katyńska|zbrodni katyńskiej]] ([[Stanisław Swianiewicz]]).</ref> i stworzenia na ich bazie [[Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941–1942)|Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR]] pod dowództwem gen. [[Władysław Anders|Władysława Andersa]], które jako 2 Korpus Polski stanowiły od 1942 trzon Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie jest dowodem niezasadności zarzutów wysuwanych w chwili podpisania układu wobec generała [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]] przez członków Rządu Rzeczypospolitej.