Jozue I Wielki: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
RoodyAlien (dyskusja | edycje) m drobne redakcyjne |
|||
Linia 35:
|wikicytaty =
}}
'''Jozue I Wielki''' ([[język gyyz|gyyz]]: [[pismo etiopskie|ኢያሱ]], '''Iyasu I''', bądź '''Ijasu I''', przydomek '''Wielki''', imię tronowe: አድያም ሰገድ, '''Adjam Seged''' co oznacza ''ten któremu kłania się ziemia'') (ur. 1654 – 13 października 1706)
== Wczesne lata ==
Jozue był synem cesarza [[Jan I (cesarz Etiopii)|Jana I]]. Piastował funkcję zarządcy prowincji [[Godżam]], kiedy ojciec uczynił go następcą tronu w [[1674]] roku. Oficjalnie koronował się jednak dopiero w [[1693]], czyli w dziewiątym roku swojego panowania. Według relacji szkockiego podróżnika [[James Bruce (pisarz)|Jamesa Bruce'a]] bracia Jozuego byli uwięzieni na górze [[Amba Gyszien]], gdzie od czasów cesarza [[Fasiledes]]a tradycyjnie umieszczano męską część rodziny królewskiej, aby nie buntowała się przeciwko namaszczonemu na następcę bratu.
== Kampanie militarne ==
Cesarz Jozue I Wielki podporządkował sobie całą północ Etiopii poprzez wyprawy zbrojne w latach [[1692]]
== Polityka wewnętrzna ==
[[Plik:Fasilides Palace 01.jpg|thumb
Cesarz rozładowywał istniejące w państwie napięcia natury religijnej pomiędzy odłamami kybat i teuahdo w [[Etiopski Kościół Ortodoksyjny|Kościele etiopskim]]. Choć ogłosił się zwolennikiem odłamu teuahdo, chciał sprowadzić ich zatarg do rangi sporu li tylko teologicznego, niezwiązanego w jakimkolwiek stopniu z polityką. Cesarz dążył do unifikacji systemu gospodarczego i administracyjnego.
=== Reformy administracyjne ===
Jozue I wprowadził zmiany na stanowiskach kościelnych, dworskich i dzielnicowych, tak aby ustanowiony został podległy mu aparat władzy. Około [[1689]] przeprowadził reorganizację ciała doradczego o nazwie mykyr biet. Jego członkowie wyrażali swoje zdanie na temat spraw państwowych w ustalonej kolejności od najmniej ważngo dostojnika do najważniejszego, czyli cesarza.
=== Reformy gospodarcze ===
Jozue I zmusił władcę [[Massaua]] i [[Arkiko]] do prowadzenia handlu na dogodnych dla Etiopii warunkach. Wydał przepisy ściśle regulujące wysokość opłat [[cło|celnych]]. Według przepisów podatkowych Jozuego w każdym okręgu mogło się znajdować tylko jedno miejsce do pobierania cła. Zlikwidowana została w ten sposób samowola etiopskich możnowładców, którzy prowadzili ucisk fiskalny wobec swoich poddanych.
=== Fundacje ===
Cesarz Jozue I ufundował liczne klasztory i kościoły – między innymi klasztor Debre Byrhan Syllasie, który stał się jednym z ważniejszych ośrodków intelektualnych Etiopii. Sam Jozue rezydował w [[Fasil Ghebbi]].
== Śmierć ==
Jozue uczynił następcą swojego syna, [[Tekle Hajmanot I|Tekle Hajmanota]]. Zwolennicy odłamu kybat z Godżamu usiłowali zapewnić sobie szybki powrót do władzy i weszli z Tekle Hajmanotem w spisek mający na celu detronizację Jozuego. Na wieść o spisku władca wezwał do siebie syna, jednak ten nie stawił się przed ojcem. Obawiał się uwięzienia i mianowania następcą swojego brata [[Dawid III|Dawida III]]. Aby uniknąć rozlewu krwi, Jozue abdykował i udał się do klasztoru na jednej z wysp [[Tana (jezioro)|jeziora Tana]]. Tekle Hajmanot jako władca ogłosił się wyznawcą odłamu kybat, co poskutkowało odwołaniem abdykacji ojca i rzuceniem klątwy na syna. Wojska podległe Tekle Hajmanotowi przedostały się na wyspę i zgładziły Jozuego.
== Bibliografia ==
* James Bruce, Travels to Discover the Source of the Nile (1805 edition), vol. 3, pp. 449–451.
* Andrzej Bartnicki: Historia Etiopii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw., 1987, s. 177-184.
* Marcus, Harold G. 1994. A History of Ethiopia. Berkeley: University of California Press.
{{władca|
Linia 75 ⟶ 74:
}}
[[Kategoria:Władcy Etiopii]]
[[Kategoria:Zmarli w 1706]] [[Kategoria:Urodzeni w 1654]]
|