Wikipedia

Order Zasługi Wojskowej (Bułgaria): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
WP:SK+ToS+mSK, drobne techniczne
WP:SK+ToS+mSK, drobne meryt., źródła/przypisy, uzup., grafika/grafiki, baretki
Linia 1:
{{Odznaczenie infobox
|nazwa = Order Zasługi WojennejWojskowej<br />''Орден За военна заслуга''
|awers = Орден «За военна заслуга» I степен .jpg
|awers opis = orderuinsygniów I klasy i gwiazdy(królewskich)
|awers 2 = Орден «За военна заслуга» III степен .jpg
|awers 2 opis = orderuinsygniów III klasy (królewskich)
|awers 3 = Moderne versierselen van de Bulgaarse Orde van Militaire Verdienste.jpg
|awers 3 opis = insygniów wszystkich klas od 2004
|rewers =
|rewers opis =
Linia 10 ⟶ 12:
|rewers 2 opis =
|baretka = Пластина на „Орден за Военна Заслуга“.jpg|90px
|baretka opis = (królewska)
|baretka 2 = MilitaryOrderBravery-Ribbon.gif
|baretka 2 opis = bojowa (królewska)
|baretka 3 = Red ribbon bar - general use.svg
|baretka 3 opis = od 2004
|ustanowiono = [[18 maja]] [[1900]]
|wielkość = 75 mm (I klasa)
|kruszec = [[złoto]], [[srebro]]
|wydano =
|commons = Category:Bulgarian Order of Military Merit (Bulgaria)
}}
'''Order Zasługi WojennejWojskowej''' ([[Język bułgarski|bułg.]] ''Орден За„За военна заслугазаслуга”'') – bułgarskie odznaczenie państwowe ustanowione w 1900.
 
== Historia ==
Order Zasługi WojennejWojskowej został ustanowiony 18 maja 1900 przez księcia [[Bułgaria|Bułgarii]] [[Ferdynand I Koburg|Ferdynanda I]]<ref name=autonazwa2> Dimitri Romanoff: ''The Orders, Medals and History of the Kingdom of Bulgaria'', s. 99.</ref>{{r|dr}}. W 1916, na pamiątkę zwycięstwa armii bułgarskiej nad wojskami serbskimi, król Ferdynand I do pierwszych pięciu klas orderu dodał, na wzór austriacki, wieniec laurowy. Order został zniesiony przez komunistów po upadku monarchii w 1946, jednak na emigracji nadal nadawał go król [[Symeon II]]. Obecnie order jest nadawany przez króla Bułgarów Symeona II, który jestdo momentu jego wielkimodnowienia mistrzem. Ww Republice Bułgarii order został odnowiony w 2004<ref name=autonazwa1>[http://www.kingsimeon.bg/pages/show/id/89był Portaljego króla[[Wielki Symeonamistrz|wielkim IImistrzem]] {{langr|bgkról}} [dostęp 22 lipca 2010].</ref>.
 
== Zasady nadawania ==
Order Zasługi WojennejWojskowej jest przyznawany za wybitną służbę i zasługi w dziedzinie wojskowości, zarówno podczas wojny jak i pokoju<ref{{r|dr}}. name=autonazwa2Do />. Order2004 dzielidzielił się na sześć klas (w wersji prezydenckiej jedynie na trzy). W 1933 dodano Krzyż Wielki<ref name=autonazwa1 />. Ordery I, II i III klasy (wersja królewska{{r|król}}) mogą być nadawane w wersji brylantowej, jako wyraz szczególnego uznania panującego wobec odznaczonego<ref name=autonazwa2 />.:
* I klasa – '''Krzyż Wielki'''
* II klasa – '''Wielki Oficer'''
* III klasa – '''Komandor'''
* IV klasa – '''Oficer'''
* V klasa – '''Kawaler'''
* VI klasa – '''Krzyż Srebrny'''{{odn|''Kodeks orderowy...'' s. 307}}.
 
Ordery I, II i III klasy mogły być nadawane w wersji brylantowej, jako wyraz szczególnego uznania panującego wobec odznaczonego{{r|dr}}.
== Opis odznaki ==
Odznaką Orderu Zasługi Wojennej (przyznawanego przez monarchię bułgarską i króla Symeona II) jest pozłacany srebrny [[krzyż pizański]] z czerwonej [[Emalia|emalii]]. Pośrodku krzyża umieszczony jest [[Medalion (jubilerstwo)|medalion]] z czerwonej emalii ze stylizowanym monogramem Ferdynanda I i otoczką z zielonej emalii, na której znajduje się złoty napis po bułgarsku: ЗА ВОЕННА ЗАСЛУГА (''Za zasługę wojenną''). Pomiędzy ramionami krzyża znajdują się dwa skrzyżowane złote miecze, a nad odznaką orderu znajduje się złota korona (odznaczenia V i VI klasy istnieją zarówno z koroną jak i bez)<ref>Dimitri Romanoff: ''The Orders, Medals and History of the Kingdom of Bulgaria'', s. 101.</ref>. Na [[Awers i rewers|rewersie]] odznaki widnieje napis 2 АВГУСТЪ 1891 (''2 sierpnia 1891'') i bułgarski lew z saską tarczą herbową nawiązującą do kraju pochodzenia fundatora ([[Saksonia-Coburg-Gotha|Sachsen-Coburg-Gotha]]). Na orderze zachowana została data fundacji [[Order Zasługi Cywilnej (Bułgaria)|Orderu Zasługi Cywilnej]], ponieważ Order Zasługi Wojennej był pomyślany jedynie jako wersja wojskowa tego pierwszego odznaczenia<ref name=autonazwa2 />. Widoczne jest zresztą podobieństwo graficzne obu orderów.▼
 
Od 2004 posiada jedynie trzy klasy:
Wersja orderu przyznawanego przez prezydenta Bułgarii różni się nieznacznie od wersji królewskiej. Na awersie inicjał królewski został zastąpiony bułgarskim lwem, zaś na rewersie orderu, zamiast daty fundacji i [[Herb Bułgarii|godła Bułgarii]], znajduje się przepaska w bułgarskich barwach narodowych i napis РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ ''(Republika Bułgarii).'' Order w wersji prezydenckiej zwieńczony jest koroną, nieco różniącą się od tej sprzed 1946. Dla I klasy jest to korona złota, dla II srebrna, dla III brązowa<ref>[http://im.cablebg.net/clients/zomrb-03.htm ''Odznaczenia Republiki Bułgarii''] {{lang|bg}} [dostęp 22 lipca 2010].</ref>.▼
* '''I Klasa''' (na wielkiej wstędze z gwiazdą przypinaną do piersi),
* '''II Klasa''' (komandoria na wstędze wiązanej na szyi),
* '''III Klasa''' (na trójkątnej wstążce z [[rozetka|rozetką]]){{r|prez}}.
 
W kolejności starszeństwa bułgarskich odznaczeń znajduje się na trzecim miejscu wraz z równorzędnymi orderami [[Order Zasługi Cywilnej (Bułgaria)|Zasługi Cywilnej]] i [[Order Jeźdźca z Madary|Jeźdźca z Madary]]. Przed nim, na drugim miejscu znajduje się [[Order Świętych Cyryla i Metodego]], a po nim, na miejscu czwartym, występuje [[Order Waleczności (Bułgaria)|Order Waleczności]]{{r|lex}}.
Gwiazda orderu przysługuje odznaczonym orderem I i II klasy. Jest nią ośmioramienna gwiazda z czterema promienistymi ramionami z pozłacanego srebra ułożonymi na przemian z czterema ramionami ze srebra. Pośrodku gwiazdy znajduje się odznaka Orderu Zasługi Wojennej. Wstążka orderu ma kolor żółty z czarną i białą [[bordiura|bordiurą]] wzdłuż obu brzegów.▼
 
== OdznaczeniOpis odznaki ==
▲Odznaką Orderu Zasługi WojennejWojskowej, (przyznawanego przez monarchię bułgarską i króla Symeona II), jestbył pozłacany srebrny [[krzyż pizański]] z czerwonej [[Emalia|emalii]]. Pośrodku krzyża umieszczony jestumieszczono [[Medalion (jubilerstwo)|medalion]] z czerwonej emalii ze stylizowanym monogramem Ferdynanda I i otoczką z zielonej emalii, na której znajdujeznajdował się złoty napis po bułgarsku: ЗА ВОЕННА ЗАСЛУГА (''Za zasługę wojenną''). Pomiędzy ramionami krzyża znajdują sięumieszczono dwa skrzyżowane złote miecze, a nadu odznakąszczytu odznaki orderu znajduje sięosadzono złota koronakoronę (odznaczenia V i VI klasy istniejąistniały zarówno z koroną jak i bez)<ref>Dimitri Romanoff: ''The Orders, Medals and History of the Kingdom of Bulgaria'', s. 101.</ref>{{r|dr}}. Na [[Awers i rewers|rewersie]] odznaki widniejewidniał napis 2 АВГУСТЪ 1891 (''2 sierpnia 1891'') i bułgarski lew z saską tarczą herbową nawiązującą do kraju pochodzenia fundatora ([[Saksonia-Coburg-Gotha|Sachsen-Coburg-Gotha]]). Na orderze zachowana została data fundacji [[Order Zasługi Cywilnej (Bułgaria)|Orderu Zasługi Cywilnej]], ponieważ Order Zasługi WojennejWojskowej był pomyślany jedynie jako wersja wojskowa tego pierwszego odznaczenia<ref name=autonazwa2 />. Widoczne jest zresztą podobieństwo graficzne obu orderów{{r|król}}.
{{Kategoria główna|Odznaczeni Orderem Zasługi Wojennej}}▼
 
[[Plik:Medaillons van de Bulgaarse Orde van Militaire Verdienste in vredestijd.jpg|thumb|upright|Awers i rewers środkowego medalionu wersji królewskiej]]
{{Przypisy}}▼
[[Plik:Moderne medaillons van de Bulgaarse Orde van Militaire Verdienste.jpg|thumb|upright|Awers i rewers środkowych medalionów w Klasie I i Klasie II od 2004]]
▲Wersja orderu przyznawanego przez prezydenta Bułgarii różni się nieznacznie od wersji królewskiej. Na awersie inicjał królewski został zastąpiony bułgarskim lwem, zaś na rewersie orderu, zamiast daty fundacji i [[Herb Bułgarii|godła Bułgarii]], znajduje się przepaska w bułgarskich barwach narodowych i napis РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ ''(Republika Bułgarii).'' Order w wersji prezydenckiej zwieńczony jest koroną, nieco różniącą się od tej sprzed 1946. Dla I klasy jest to korona złota, dla II srebrna, dla III brązowa<ref>[http://im.cablebg.net/clients/zomrb-03.htm ''Odznaczenia Republiki Bułgarii''] {{langr|bgprez}} [dostęp 22 lipca 2010].</ref>.
 
▲[[Gwiazda orderuorderowa]] przysługujeprzysługiwała odznaczonym orderem królewskim I i II klasy. JestByła nią ośmioramienna gwiazda z czterema promienistymi ramionami z pozłacanego srebra ułożonymi na przemian z czterema ramionami ze srebra. Pośrodku gwiazdy znajdujeumieszczono się odznakaodznakę Orderu Zasługi WojennejWojskowej{{r|dr}}. WstążkaOd orderu2004 maprzysługuje kolorjedynie żółtyodznaczonym zI czarną i białą [[bordiuraklasą{{r|bordiurą]] wzdłuż obu brzegówlex}}.
== Bibliografia ==
* Dimitri Romanoff: ''The Orders, Medals and History of the Kingdom of Bulgaria'', Balkan Heritage, Rungsted Kyst 1982. ISBN 87-981267-0-9.▼
* Robert Werlich: ''Orders and Decorations of All Nations: Ancient and Modern, Civil and Military'', Waszyngton 1965.▼
 
[[Wstęga orderowa]] w wesji królewskiej miała kolor żółty z czarną i białą [[bordiura|bordiurą]] wzdłuż obu brzegów, a w przypadku nadania za zasługi bojowe wstęga miała kolor jasnoniebieski ze srebrnymi paskami wzdłuż obu brzegów, tak jak w [[Order Waleczności (Bułgaria)|Orderze Waleczności]]{{r|ko}}. Od 2004 ma kolor czerwony{{r|lex}}.
== Linki zewnętrzne ==
 
* [http://www.kingsimeon.bg/pages/show/id/89 Order Zasługi Wojennej] {{lang|bg}} [dostęp 22 lipca 2010]
== Odznaczeni ==
▲{{Kategoria główna|Odznaczeni Orderem Zasługi WojennejWojskowej (Bułgaria)}}
{{Kategoria główna|Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Wojskowej (Bułgaria)}}
 
▲{{Przypisy}}|
<ref name="ko">{{Cytuj książkę | autor = [[Wiesław Bończa-Tomaszewski]] | tytuł = Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak | wydawca = Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa | miejsce = Warszawa-Kraków | data = 1939 | strony = | url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=85516 | strony = 307}}</ref>
▲*<ref name="dr">[[Dimitri Romanoff]]: ''The Orders, Medals and History of the Kingdom of Bulgaria'',. Rungsted Kyst: Balkan Heritage, Rungsted1982, Kysts. 198299-101. ISBN 87-981267-0-9.</ref>
▲*<ref name="rw">Robert Werlich: ''Orders and Decorations of All Nations: Ancient and Modern, Civil and Military'', Waszyngton 1965.</ref>
<ref name="król">{{Cytuj stronę | url = http://www.kingsimeon.bg/simvoli-i-ordeni/velikiyat-magistar-na-balgarskite-ord/naroden-orden-za-voenna-zasluga/ | tytuł = Народен Орден “За Военна Заслуга” | praca = Великият магистър на българските ордени | opublikowany = kingsimeon.bg | język = bg | data dostępu = 2016-07-04}}</ref>
<ref name="prez">{{Cytuj stronę | url = http://m.president.bg/en/cat87/Orders-and-medals-of-the-Republic-of-Bulgaria | tytuł = Orders and medals | praca = Institution | opublikowany = president.bg | język = en | data dostępu = 2016-07-04}}</ref>
<ref name="lex">{{Cytuj stronę | url = http://www.lex.bg/mobile/ldoc/2135468258 | tytuł = ЗАКОН ЗА ОРДЕНИТЕ И МЕДАЛИТЕ НА РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ | data = 2011-04-19 | opublikowany = lex.bg | język = bg | data dostępu = 2016-07-04}}</ref>
}}
 
{{Bułgarskie odznaczenia}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Order_Zasługi_Wojskowej_(Bułgaria)”