Pomoc:Przypisy: Różnice pomiędzy wersjami

'''[[Przypis]]y bibliograficzne''' – odnośniki do [[Wikipedia:Źródła|źródeł podawanych informacji]] umieszczane w treści artykułu<ref group="!">Przypisy tworzone są za pomocą funkcji ''[[mw:Extension:Cite/Cite.php|Cite]]'', oprogramowania [[MediaWiki]]. Funkcja włączona została w grudniu 2005 i wprowadziła znaczniki MediaWiki ''ref'' i ''references''. Są one standardem na wszystkich projektach [[Wikimedia Foundation]].</ref>. Przy wyświetlaniu artykułu przypisy widoczne są w jego treści jako odnośniki w postaci indeksów górnych i odnoszą się do ich zestawienia na końcu artykułu.

Obowiązek podania przypisów do materiałów źródłowych wynika z [[wpWikipedia:weryfikowalnośćWeryfikowalność|zasady weryfikowalności]]. Zaleca się korzystanie z szablonów cytowania formatujących takie przypisy: {{s|Cytuj książkę}}, {{s|Cytuj pismo}}, {{s|Cytuj stronę}}, {{s|Cytuj}}, pomocny jest też {{s|odn}}<ref group="!">Nie należy używać postaci ''ibidem'' (''tamże''). Ponieważ lista przypisów jest generowana automatycznie, zmiana w przypisach może spowodować, że ''tamże'' nie będzie się już odnosić do poprzedniego przypisu. W zapisach skróconych, przy wielokrotnym cytowaniu tego samego źródła, można stosować odnośnik [[op. cit.]] (nazwisko, op. cit., str. XXX), jednak warto zamiast tego skorzystać z szablonu {{s|odn}}. </ref>. Przypis dodaje się bezpośrednio za tekstem, którego dotyczy i przed ewentualnym znakiem interpunkcyjnym<ref group="!">Jest to zasada polskich publikacji i różni się od praktyki np. publikacji anglojęzycznych, w których odsyłacz występuje po znaku interpunkcyjnym.</ref>. Tekst przypisów generowany jest w osobnej sekcji ''Przypisy'', która powinna być umieszczona po sekcji ''[[Pomoc:Zobacz też|Zobacz też]]'', a przed sekcją ''[[Wikipedia:Bibliografia|Bibliografia]]'' i ''[[Wikipedia:Zasady wstawiania linków zewnętrznych|Linki zewnętrzne]] (jeśli sekcje te występują w danym haśle) – zgodnie z kolejnością sekcji końcowych wskazaną w dwóch zaleceniach: [[Pomoc:Jak napisać doskonały artykuł|Jak napisać doskonały artykuł]] i [[Wikipedia:Zalecenia edycji artykułów biograficznych|Zalecenia edycji artykułów biograficznych]].

[[Plik:Auto-citing a source using VisualEditor, small.gif|none|frame|none]]

||

<nowiki><ref>treśćTreść przypisu.</ref></nowiki>

|- valign=top

Jeśli występuje potrzeba, aby odnośnik (w postaci ^[x]) występował w treści strony wiele razy i kierował do tego samego przypisu, należy nadać mu nazwę. Wykonywane to jest przez dodanie do znacznika ''<nowiki><ref></nowiki>'' parametru "name„name=nazwa"nazwa”, gdzie ''nazwa'' jest identyfikatorem danego przypisu. Jedno (np. pierwsze) wystąpienie przypisu wskazywanego kilkoma odnośnikami w tekście powinno mieć formę jak poniżej („p1” to przykładowa nazwa danego przypisu w kodzie strony):

||

||

<nowiki><ref name="p1" /></nowiki> lub <nowiki>{{r|p1}}</nowiki>

|- valign=top

<nowiki>Tekst<ref name="p1" /> i tak dalej<ref name="p2" />.</nowiki>

|- valign=top

<nowiki><ref name="p1">przypisPrzypis pierwszy.</ref></nowiki>

<nowiki><ref name="p1">pozycjaPozycja pierwsza.</ref></nowiki>

Jest dostępne narzędzie ''prettyref.js'', konwertujące w trybie edycji kodu źródłowego konstrukcję sposobu nr 1 na konstrukcję sposobu nr 2 z użyciem szablonu {{s|r}}). Z tym narzędziem nie jest zgodny gadżet wikEd, więc o ile jest używany, to na czas zastosowania tego narzędzia ''wikEd'' należy wyłączyć. Należy również pamiętać, że . Zamiast tego można użyć w tekście przypisów oksfordzkich za pomocą szablonu {{S|Odn}}.

# Następnie należy kliknąć w przycisk [[FilePlik:Cytuj.png|35px]]. Po kliknięciu ukazują się przyciski '''<code>Strona WWW</code>, <code>Książka</code>''' itd. Po wybraniu odpowiedniego, należy wypełnić pola formularza.

#* Np. dla dodania przypisu do strony WWW należy kliknąć przycisk <code>Strona WWW</code>. Otwiera się wtedy szablon zawierający pola wypełnienia. Nie wszystkie pola muszą być wypełnione, ale należy wypełnić pole „URL” (przez przekopiowanie adresu strony) oraz pole „tytuł” (przez skopiowanie tytułu strony), ponadto warto jeszcze wypełnić też pole „wydawca”, do którego należy wpisać nazwę serwisu z daną stroną oraz jeśli strona jest podpisana, pole "autor"„autor”.

Po ich zastosowaniu kod przypisu przyjmuje postać: <nowiki><ref>{{Cytuj …Cytuj…}}</ref></nowiki>. Wykorzystać można (ale już poza formularzem) uniwersalny szablon {{s|Cytuj}}.

Wydzielanie z przypisów tzw. uwag nie jest obowiązującą zasadą lub zaleceniem. To rozwiązanie umieszcza przypis w grupie „Uwaga” oraz oznacza odnośniki literami ''a,b,c,…''. W razie wielokrotnego wystąpienia tego samego przypisu jest on w wykazie przypisów identyfikowany jako pozycja odpowiednią literą, ale w ramach tej pozycji wskazanie kolejnych odsyłaczy w tekście ma postać np. dla przypisu ''c'' – ''[3,0 3,1 3,2 …]'', a nie ''[c,1 c,2 c,3]''. Sekcja ''uwagi'' powinna być umieszczana powyżej sekcji ''Przypisy''.

|- valign=top

<nowiki>Tekst<ref group="uwaga" name="po1" /> … i tak dalej<ref group="uwaga" name="po2" />.</nowiki>

|- valign=top

<nowiki><ref name="po1">pozycjaPozycja pierwsza.</ref></nowiki>

<nowiki><ref name="po1">przypisPrzypis pierwszy.</ref></nowiki>

Dla metody znacznikowej będzie miał miejsce następujący efekt: wprawdzie same odsyłacze w tekście będą miały postać ''[a]'', ''[b]'' itd., ale w wykazie odpowiednie przypisy będą numerowane ''1,2,3,…''.

Przypisy definiowane za pomocą znacznika <nowiki><ref></nowiki> można również grupować według ich przeznaczenia. Używa się do tego parametru "group"„group” tego znacznika.

Jakiś tekst przykładowy''&lt;ref group=Grupa1><u>Przypis nr 1 w grupie Grupa1</u>&lt;/ref>'' i ciąg dalszy''&lt;ref group=Grupa1><u>Przypis nr 2 w grupie Grupa1</u>&lt;/ref>'' tego''&lt;ref group=Grupa2><u>Przypis nr 1 w grupie Grupa2</u>&lt;/ref>'' tekstu''&lt;ref><u>Przypis nr 1 bez grupy</u>&lt;/ref>''. <br />

... <br />

<nowiki>== Przypisy grupy 1 ==</nowiki> <br />

&lt;references group=Grupa1/> <br />

<nowiki>== Przypisy grupy 2 ==</nowiki> <br />

&lt;references group=Grupa2/> <br />

<nowiki>== Przypisy pozostałe (bez grupy) ==</nowiki> <br />

&lt;references/> <br />

||

Jakiś tekst przykładowy^{[Grupa1 1]} i ciąg dalszy^{[Grupa1 2]} tego^{[Grupa2 1]} tekstu^[1]. ...

Efekt można zamaskować przez zastosowanie specjalnych grup etykiet rozszerzenia ''Cite''. Pozwalają one ponadto na zdefiniowanie dedykowanych sposobów numerowania miejsc wystąpienia przypisów (np. zamiast ''1,2,3,...'' literami ''a,b,c,...''). W polskojęzycznej Wikipedii jest zdefiniowanych kilka takich grup, ich aktualny wykaz można uzyskać poprzez stronę specjalną wskazaną w sekcji "Zobacz„Zobacz też"też”. Wśród tych grup jest grupa "Uwaga"„Uwaga” -– poniższy przykład jest utworzony z jej użyciem:

<source lang="xml">Według najnowszych badań naukowców gorąca woda może powodować poparzenia<ref>J. Kowalski, ''Woda'', w: ''Fizyka ciał niestałych'', 2009, s. 1-12.</ref>.

|Według najnowszych badań naukowców gorąca woda może powodować poparzenia<ref>J. Kowalski, ''Woda'', w: ''Fizyka ciał niestałych'', 2009, s. 1-121–12.</ref>. W rzeczywistości już temperatura zbliżona do 90 °C może powodować dotkliwe urazy<ref group="uwaga">Dzieci, nie próbujcie tego w domu!</ref>.

|---

| <span style="color: Red;"><nowiki>Błąd w przypisach: Istnieje znacznik <ref>, aleAle nie odnaleziono znacznika <references/></nowiki></span>

# albo w tekście istnieje niezamknięty przypis (wpisano <nowiki><ref>, aleAle nie ma dla niego .</ref></nowiki>). W takim przypadku oprogramowanie traktuje cały tekst od znacznika "„<nowiki><ref></nowiki>"” jako jeden wielki przypis. Z tego powodu znacznik "„<nowiki><references/></nowiki>"” znajdujący się w tym wielkim przypisie nie zostanie rozpoznany, co może być mylące.

|---

| <span style="color: Red;"><nowiki>Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie krowa</nowiki></span>

# odwołano się do przypisu o nazwie, która nie została wcześniej zdefiniowana lub zrobiono błąd w nazwie przypisu (np.: wpisanie <nowiki><ref name="krowa" /></nowiki> zamiast <nowiki><ref name="korova" /></nowiki>);

# jeśli jesteś pewien, że taki znacznik istnieje, to może się okazać, że w znaczniku z nazwą jest jakiś nadmiarowy parametr (np. ''dd'' <nowiki><ref name="krowa" dd>.</ref></nowiki>).

|---

| <span style="color: Red;"><nowiki>Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>. Odnośnik ref z zawartością musi mieć nazwę.</nowiki></span>

| Błąd oznacza, że nie domknięto cudzysłowu w nazwie przypisu (np.: <nowiki><ref name="krowa /></nowiki>) lub użyto znacznika "„<nowiki><ref /></nowiki>"” zamiast "„<nowiki></ref></nowiki>"”.

|---

| <span style="color: Red;"><nowiki>Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Przypisy bez podanej nazwy muszą posiadać treść</nowiki></span>

| Błąd oznacza, że użyto pary znaczników "„<nowiki><ref>.</ref></nowiki>"” bez żadnej treści między nimi.

Użycie znacznika domknięcia przypisu "„<nowiki></ref></nowiki>"” bez wcześniejszego użycia znacznika jego rozpoczęcia "„<nowiki><ref></nowiki>"” nie skutkuje komunikatem błędu, ale wówczas w treści artykułu pojawia się ów znacznik tak, jakby był zwykłym tekstem "„<nowiki></ref></nowiki>"”.

Jeśli zdanie, akapit lub pojedynczy fakt z artykułu budzi wątpliwości, to można zwrócić uwagę, że w tym miejscu przydadzą się przypisy. W tym celu w miejscu, gdzie powinny być przypisy, należy wpisać: <nowiki>{{subst:fakt/d}}</nowiki> albo <nowiki>{{fakt}}</nowiki>. Spowoduje to utworzenie informacji o braku przypisów -– w pierwszym przypadku z datą wstawienia tej informacji (poniżej zaprezentowany jest efekt takiego wstawienia w lipcu 2007 r.):

||

* narzędzie (skrypt) [[Wikipedysta:Matma Rex/prettyref.js|prettyref.js]] konwertujące w kodzie strony przypisy z konstrukcji "Sposób„Sposób nr 1" na "Sposób„Sposób nr 2"

* [[:en:Help:Footnotes|Footnotes]] {{lang|en}} ("Stopki"„Stopki” -– artykuł pomocy angielskiej Wikipedii)

* [[:en:Help:Cite link labels|Cite link labels]] {{lang|en}} ("Etykiety„Etykiety odsyłaczy rozszerzenia Cite"Cite” -– artykuł pomocy angielskiej Wikipedii)